Doanh nghiệp Trung Quốc đang mạnh tay mua và thuê đất ở nước ngoài hơn cả Mỹ hay bất cứ quốc gia nào khác - Ảnh: NIKKEI ASIA

Theo tờ Nikkei Asia, tổng diện tích đất do doanh nghiệp Trung Quốc mua hoặc thuê lại có thể ngang bằng diện tích quốc đảo Sri Lanka, cũng như lớn hơn nhiều so với các diện tích đất do doanh nghiệp Mỹ hay các nước khác mua hoặc thuê.

Giới quan sát lo ngại các quốc gia mới nổi và đang phát triển có thể vì thế phải chiều theo Trung Quốc. Những nước này đang đóng vai trò cung cấp thực phẩm và tài nguyên thiên nhiên cho toàn thế giới.

Một số chuyên gia cũng lo lắng về khía cạnh an ninh của thực trạng trên.

Theo tổ chức giám sát đất đai Land Matrix của châu Âu, doanh nghiệp Trung Quốc đã chiếm quyền kiểm soát đối với 6,48 triệu hecta đất nông nghiệp, lâm nghiệp và mỏ trên toàn thế giới từ năm 2011 đến 2020.

Con số trên vượt xa 1,56 triệu hecta do doanh nghiệp Anh kiểm soát, 860.000 hecta của doanh nghiệp Mỹ, và 420.000 hecta của doanh nghiệp Nhật Bản.

Các công ty Trung Quốc đang nhanh chóng thâu tóm thêm đất ở nước ngoài để phục vụ nhu cầu nội địa, xuất phát từ quá trình phát triển kinh tế mạnh mẽ của nước này. Mua đất ở nước khác giúp doanh nghiệp đảm bảo nguồn cung tài nguyên trong bối cảnh nguồn cung toàn cầu trở nên eo hẹp.

Theo Viện nghiên cứu chính sách công của doanh nghiệp Mỹ (AEIPPR), doanh nghiệp Trung Quốc cũng mua nhiều mỏ khoáng sản. Điển hình, Công ty China Minmetals đã đầu tư 280 triệu USD vào quốc gia Tanzania ở phía nam châu Phi hồi năm 2019. Hãng China Non-Ferrous Metal Mining cũng rót 730 triệu USD vào hoạt động khai thác mỏ ở Guinea trong năm 2020.

Các khoản đầu tư trên được cho là nhằm tăng nguồn cung khoáng sản cho quá trình sản xuất pin năng lượng và xe điện, trong số nhiều mặt hàng khác.

Giới chuyên gia cảnh báo các quốc gia chấp nhận đầu tư của Trung Quốc đối mặt với nguy cơ phụ thuộc vào nước này. Sáng kiến Vành đai - Con đường của Bắc Kinh cũng bị nhiều người nghi ngờ là một bẫy nợ.

Một số quốc gia đã đưa ra các biện pháp đối phó với động thái thâu tóm đất ở nước ngoài.

Vào tháng 6 năm nay, Quốc hội Nhật Bản đã ban hành một đạo luật mới nhằm thắt chặt các quy định về thâu tóm và sử dụng đất ở những nơi được coi là quan trọng đối với an ninh quốc gia.

Đạo luật này được thiết kế nhằm ngăn chặn các giao dịch đất đai đáng ngờ của doanh nghiệp ngoại.

Vì sao EU giúp Montenegro khỏi 'núi nợ' từ Trung Quốc?

TTO - Montenegro, quốc gia chỉ có hơn 620.000 dân, đang bị kẹt giữa cuộc cạnh tranh địa chính trị giữa Liên minh châu Âu (EU) và Trung Quốc.