Cũng có những hồi hộp

Ông N.V.V. (giám đốc công ty về thiết bị công trình xây dựng ở quận Tân Bình, TP.HCM) thì tâm sự rằng công ty của ông có một năm kinh doanh mà "chỉ nhận một đấm nữa" là công bố phá sản.

"Hết quý 3 tôi đã rất sợ và do dự công bố với anh em phá sản để nhẹ đầu óc. Nhưng đến đầu tháng 10 lại ký được hợp đồng lớn ở miền Trung, vớt vát cho cả năm. Tôi tính viết "tâm thư" cắt thưởng Tết dù trong lòng rất cắn rứt, nhưng nghĩ lại giờ chưa thể nói trước, chưa biết là bao nhiêu, nhưng chắc chắn sẽ thưởng như món quà nhỏ cuối năm", ông N.V.V. chia sẻ.

Có DN thì đang đứng trước lựa chọn: trả nợ lương hay vẫn nợ lương để thưởng Tết. Một DN thiết kế sân vườn ở TP Thủ Đức (TP.HCM) đã nợ nhân viên ba tháng lương, có người không "gồng" nổi đã nghỉ việc, số nhân viên còn lại ráng trụ để tính tròn năm... nhận thưởng Tết nên đang rất... đau đầu.

Thưởng hay không phụ thuộc quản trị

Chuyên gia kinh tế Lê Trung Nam (Đại học Fulbright Việt Nam) chia sẻ thưởng Tết như thế nào phụ thuộc vào "sức khỏe" DN và thỏa ước lao động tập thể.

Đa số DN thường xây dựng cơ cấu lương chia hai phần cứng và mềm. Nếu hai phần được xây dựng rõ thì kết quả kinh doanh có thế nào cũng sẽ rất hài hòa. Bởi vậy năm nào DN thắng cũng không chi hết, để dự phòng những năm gặp khó khăn", ông Nam phân tích.

Tuy nhiên với thực tế năm 2024, chuyên gia này đánh giá đây không đơn giản là câu chuyện để ghi nhận "khơi khơi" mà cần phải nhìn nhận lại chuyện quản trị hay điều hành DN.

"Làm sao bắt được chu kỳ kinh tế là rất quan trọng, để có khoản dự phòng. Các DN không có kiến thức tốt về tài chính, quỹ lương chi thưởng sẽ teo tóp nếu làm ăn khó khăn, nguồn chi bị ảnh hưởng", ông Nam nói.

Dù thế nào cũng phải có thưởng

Ông Phạm Quang Anh - giám đốc Công ty may mặc Dony (huyện Bình Chánh, TP.HCM) - cho biết điều đáng mừng là suốt năm 2024 đơn hàng luôn dồi dào, doanh thu doanh nghiệp tăng gấp rưỡi so với năm 2023. Vì thế mà người lao động có thu nhập tăng khoảng 20% so với năm 2023. Thế nhưng, dù doanh thu tăng gấp rưỡi song lợi nhuận lại không đạt được như kỳ vọng. Nguyên nhân là ở câu chuyện khó khăn thị trường, khi đồng loạt các doanh nghiệp gặp khó, muốn có đơn hàng duy trì hoạt động thì cắt giảm biên lợi nhuận là điều cần thiết. "Nhìn mặt tích cực để thấy mọi việc đang dần tốt lên, vì vậy nên dù thế nào cũng phải thưởng Tết cho anh em", ông Quang Anh nói.

Trước kỳ nghỉ Tết Nguyên đán năm rồi, ngoài thưởng tháng lương 13 thì công ty còn thưởng vàng cho nhiều lao động xuất sắc. Hiện công ty chưa chốt chính thức kế hoạch thưởng Tết nhưng dự kiến sẽ thưởng tối thiểu một tháng lương cùng quà Tết. "Giá vàng đang lên cao nên việc thưởng thêm vàng cho các nhân sự đạt thành tích cao là bất khả thi. Tuy nhiên vẫn đang cân nhắc về các hình thức khác để khen thưởng, động viên và ghi nhận những lao động xuất sắc", ông Quang Anh nói.

Ông Huỳnh Văn Hải - đại diện cho một công ty chuyên gia công hàng gia dụng tại quận Tân Bình - cho biết doanh nghiệp đang lên phương án thưởng Tết cho người lao động dù tình hình kinh doanh vẫn còn nhiều khó khăn.

"Doanh nghiệp vừa trải qua một năm 2024 với nhiều sóng gió, khan hiếm đơn hàng. Lúc có đơn thì giá trị lẫn lợi nhuận không đạt như mong muốn.

Ngặt thêm là các chi phí về kho bãi, vật tư, nhân công... lại tăng nên kinh doanh trong năm 2024 theo dạng cầm chừng, đôi phần phải bù lỗ nên tính chuyện thưởng Tết rất đau đầu. Nhưng anh em theo mình cả năm thì không thưởng không được, rõ ràng thì họ cần khoản thưởng này", ông Hải nói.

Trước mắt, ông Hải cho biết doanh nghiệp đang dự tính sẽ thưởng mỗi lao động tối thiểu 5 triệu đồng, tối đa một tháng lương cơ bản.

Trong khi đó ở một số công ty may mặc và da giày khác, năm nay tình hình kinh doanh, sản xuất cũng đã khởi sắc hơn. Công ty TNHH may Song Ngọc (quận Bình Tân) đã lên kế hoạch thưởng Tết từ khá sớm khi năm vừa qua thu nhập của người lao động cũng tăng gần 10%. Ông Trần Thanh Sơn - chủ tịch công đoàn công ty - cho biết hiện tại công ty đã có đơn hàng đến hết quý 1-2025.

"Công ty dự kiến vẫn thưởng Tết một tháng thu nhập như mọi năm cho khối sản xuất và tổ chức tiệc tất niên cho người lao động với chi phí tiệc khoảng 600.000 đồng/người, tặng tiền mặt 400.000 đồng cùng với một phần quà công đoàn trị giá 400.000 đồng/người", ông Sơn nói.

Công ty TNHH Long Rich Việt Nam (TP Thủ Đức) cũng đã có kế hoạch thưởng Tết cho toàn bộ công nhân viên công ty với mức thưởng theo thâm niên từ 1 - 3 tháng lương cơ bản.

"Mức thưởng có tăng hơn so với năm ngoái vì công ty đã thực hiện tăng lương hằng năm theo mức tăng lương tối thiểu 6% của Nhà nước. Đồng thời dù giá vàng tăng cao, công ty vẫn duy trì chính sách thưởng vàng cho người lao động từ 10 năm trở lên. Người lao động làm việc 10 năm trở lên sẽ được thưởng 1 chỉ vàng, 20 năm là 1,5 chỉ vàng", bà Nguyễn Thị Thùy Vân, chủ tịch công đoàn công ty, chia sẻ.

Năm nay sẽ có khoảng 400 người lao động có thâm niên từ 10 năm trở lên được thưởng vàng. Tuy nhiên bà Vân cho biết năm nay do chính sách bán vàng thay đổi, phải ký cam kết không đầu cơ... nên sẽ không thưởng vàng vào tháng 12 như mọi năm mà phải chờ tới tháng 3.

Công đoàn TP.HCM chi hơn 46 tỉ đồng chăm lo Tết

Kế hoạch tổ chức các hoạt động chăm lo Tết Ất Tỵ 2025 cho người lao động vừa được Liên đoàn Lao động TP.HCM ban hành cho thấy có rất nhiều chương trình, hoạt động cùng khoản kinh phí hơn 46 tỉ đồng.

Điểm nhấn của đợt hoạt động là chương trình Tết sum vầy với chủ đề "Tết sum vầy - Xuân đoàn kết", được Công đoàn TP tập trung triển khai thực hiện nhằm chăm lo cho 15.000 gia đình người lao động. Đa phần họ có hoàn cảnh khó khăn, bị nợ lương, nợ bảo hiểm xã hội, bị ảnh hưởng thiên tai tại các tỉnh phía Bắc, không có điều kiện về quê đón Tết.

Cạnh đó, Liên đoàn Lao động TP.HCM sẽ phối hợp với các đơn vị tổ chức "Ngày hội công nhân - Phiên chợ nghĩa tình" Tết Ất Tỵ năm 2025 với chủ đề "Khuyến khích thanh toán không dùng tiền mặt". Hoạt động này đặt mục tiêu sẽ chăm lo cho 9.500 người lao động trong khu vực lao động phi chính thức, mức chi 1 triệu đồng/người để mua sắm tại phiên chợ.

Sẽ có khoảng 10.000 người lao động được chăm lo thông qua chương trình "Gia đình công nhân lao động vui Tết cùng TP". Cùng đó là các chương trình như Tấm vé nghĩa tình, Tết cho em, Vui Tết ở nhà trọ...