Trung tâm Xúc tiến thương mại và Đầu tư TP.HCM (ITPC) vừa phối hợp với Chi cục Hải quan khu vực II tổ chức Hội nghị Đối thoại doanh nghiệp - chính quyền TP.HCM, nhằm tiếp nhận, giải đáp và tháo gỡ vướng mắc cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu liên quan đến thủ tục hải quan.

Theo thống kê, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam hiện đạt hơn 840 tỉ USD, trong đó TP.HCM chiếm khoảng 20%, cho thấy đóng góp lớn của cộng đồng doanh nghiệp.

Thiệt hại vì hàng thực phẩm đợi xử lý lâu

Tại buổi đối thoại ngày 19-12, các câu hỏi liên quan lĩnh vực quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm chiếm phần lớn. Các doanh nghiệp trong ngành hàng này nêu các vấn đề họ thường gặp như quy định về kiểm tra giảm với thực phẩm, hay nhiều trường hợp các mã hàng trước đây vẫn nhập, nhưng hiện các cơ quan chuyên trách đã không còn tiếp tục nhận kiểm định.

Đại diện Công ty Thương mại dịch vụ xuất nhập khẩu Tú Anh cho biết quy trình làm thủ tục hải quan có phần kéo dài thời gian, khi nhiều cán bộ nêu vẫn còn một số vấn đề còn vướng, cần phải báo cáo lên. Trong khi doanh nghiệp cho rằng các vấn đề cũng đã có trong công văn rõ ràng.

“Nếu hàng về, doanh nghiệp phải chờ công văn gửi đi, báo cáo đến các cấp thì rất lâu, mà chi phí lưu kho cũng lớn”, vị đại diện này nêu.

Đại diện một doanh nghiệp khác có mặt tại buổi tư vấn cũng nêu vướng mắc khi sản phẩm từ trước đến nay vẫn nhập, nhưng hiện đã không còn thuộc quyền quản lý của cơ quan trước đây, và hiện cũng chưa được cơ quan hải quan tiếp nhận thông quan vì chưa có công văn hướng dẫn.

Theo doanh nghiệp này, với tính chất là hàng thực phẩm, việc lưu kho lâu để chờ giải quyết sẽ ảnh hưởng đến chất lượng, cũng như có thể vượt quá hạn sử dụng, và gây thiệt hại khi doanh nghiệp nhập lô hàng lớn.

Giải đáp các vấn đề, bà Lê Thị Thùy Dung, Phó trưởng phòng nghiệp vụ hải quan - Chi cục Hải quan khu vực II, cho biết kiểm tra giảm không phải là quy định mới, đều có quy định rõ ràng được quy định rõ tại Điều 18 và Điều 19 Nghị định 15/2018.

Bà Dung cũng lưu ý sẽ cần các cơ quan có chức năng quản lý an toàn thực phẩm lên danh sách các mặt hàng và doanh nghiệp được miễn, giảm kiểm tra chuyên ngành gửi đến Cục Hải quan. Tuy nhiên số doanh nghiệp có tên trong các danh sách này hiện nay không nhiều.

Năm 2025, Tổng cục Hải quan phát đi công văn 38531 chỉ đạo cho các cục hải quan địa phương áp dụng chế độ kiểm tra giảm đối với các doanh nghiệp có 3 lần liên tiếp kiểm tra đạt yêu cầu. Các doanh nghiệp sẽ tự khai và tự chịu trách nhiệm với các lần khai đạt yêu cầu trước đó.

Tuy vậy, cơ quan hải quan trong quá trình làm thủ tục nếu phát hiện nghi vấn cũng sẽ có thể kiểm tra ngẫu nhiên khoảng 5% hồ sơ.

Đối với vướng mắc các doanh nghiệp đang gặp phải, bà Dung cho biết sẽ tiếp tục có công văn gửi đến các đơn vị liên quan về việc triển khai công văn 38531, để trong quá trình triển khai nếu gặp hạn chế, các đơn vị cần phải báo cáo lên, tránh việc để doanh nghiệp phải đi tìm giải pháp từ bên ngoài.

Đối với trường hợp doanh nghiệp cam kết hàng nhập về chỉ để làm hàng mẫu, bà Dung thông tin đây là trường hợp được miễn kiểm tra an toàn thực phẩm. Các doanh nghiệp cũng cần xác định đúng đối tượng hàng hóa của mình để quá trình làm thủ tục được đúng và nhanh.

Lưu ý đối với hàng hóa cần kiểm dịch động vật

Theo phản ánh của doanh nghiệp, cảng Cát Lái hiện nay cũng đang quá tải trong công tác kiểm dịch động vật, khiến nhiều doanh nghiệp trong lúc chờ đợi đã phải chịu phí cho một container hàng lên đến hàng chục triệu đồng.

Cũng theo doanh nghiệp này, trước đây ngành hàng này sẽ có một số mặt hàng có thể được mang về bảo quản. “Nhưng hiện 100% hàng kiểm dịch động vật phải được kiểm tra tại cảng. Mặc dù doanh nghiệp đã đầu tư kho bảo quản, nhưng hiện không thể xài tới”, vị đại diện nêu hiện trạng.

Trả lời doanh nghiệp, bà Dung lưu ý Thông tư 38 quy định hàng cần kiểm dịch sẽ không được mang về địa điểm của doanh nghiệp, nhưng sẽ phải đưa về địa điểm do cơ quan kiểm dịch yêu cầu.

Như vậy, hàng hóa yêu cầu kiểm dịch sẽ phải được kiểm dịch ngay tại cửa khẩu, hoặc chỉ chuyển đến nơi được cơ quan kiểm dịch chỉ định.

Đối với kiến nghị của doanh nghiệp về việc cơ quan hải quan cần phối hợp với doanh nghiệp và cơ quan kiểm dịch khi có nhu cầu về kiểm dịch tại địa điểm được chỉ định không phải cửa khẩu, bà Dung cho biết đây là một vấn đề mới, sẽ ghi nhận và báo cáo lại tình hình, nhu cầu và xin ý kiến về thủ tục này.

Còn về kiểm tra chất lượng, hàng hóa có thể được chuyển về địa điểm của cơ quan quản lý chuyên ngành, hoặc là địa điểm yêu cầu tự bảo quản. Trong trường hợp này, nếu kho của doanh nghiệp đạt yêu cầu của cơ quan hải quan, cơ quan hải quan sẽ cho phép doanh nghiệp để hàng hóa ở kho này mà không cần có sự cấp phép của cơ quan chuyên ngành.

Thị trường vàng nhiều diễn biến bất ngờ, hải quan cảnh báo nguy cơ buôn lậu

Báo cáo từ Cục Hải quan, thị trường vàng thế giới và trong nước thời gian qua có những diễn biến phức tạp, bất ngờ; sự chênh lệch giữa giá vàng trong nước và giá vàng thế giới tiềm ẩn nhiều nguy cơ buôn lậu.