Vì vậy, nhiều DN thu hẹp sản xuất, cắt giảm lao động hoặc tuyên bố giải thể khiến hàng ngàn CN có khả năng mất việc và không được thưởng tết.

Phóng to

Nhân viên trung tâm hội nghị White Palace (Công ty cổ phần Phú Quý Thủy Mộc) tại Q.Phú Nhuận, TP.HCM đang làm việc. Tuy năm 2012 có khó khăn hơn, nhưng công ty vẫn trả thưởng cho người lao động - Ảnh: Đ.Phi

Làm việc ở Công ty TNHH nông hải sản - xây dựng - thương mại Viễn Thắng (Q.11, TP.HCM) gần 22 năm, chị Nguyễn Thị Ánh Ngọc - chủ tịch công đoàn cơ sở công ty - chưa từng nghĩ đến chuyện phải chật vật đi kiếm việc ở tuổi ngoài 40.

Chị trần tình: “Tui mới tìm được việc làm, cũng ở công ty thủy hải sản nhưng nhỏ hơn công ty cũ. Mới vô làm nên tết này chắc không có thưởng tết. Có bữa xách xe chạy vô nhưng không có hàng làm, lại xách xe chạy về. Không có hàng thì lương bị cắt bớt. Nản vậy nhưng vẫn phải ráng”.

Mất lương, mất tết

Kiếm được việc làm mới vào thời điểm cận tết như chị Ngọc đã là may. Từ ngày Công ty TNHH nông hải sản - xây dựng - thương mại Viễn Thắng gặp khó khăn rồi ngưng hoạt động, đời sống của hơn 100 CN của công ty rơi vào khốn khó. Chị Ngọc cho biết từ tháng 12-2011 đến tháng 4-2012, CN vẫn đi làm mà không được nhận đồng lương nào. Thông cảm với khó khăn của giám đốc, anh chị em động viên nhau ráng bấm bụng chịu đựng.

Lay lắt tới ngày 26-10-2012, ngân hàng tới niêm phong công ty, phong tỏa tài sản thì CN mới biết là chính thức mất việc. Không chỉ nợ lương, công ty còn nợ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đến 785 triệu đồng.

“Khổ quá, tụi tui mới làm đơn khởi kiện ra tòa. Tòa đã triệu tập đến hai lần nhưng lần nào giám đốc công ty cũng không có mặt nên vẫn chưa giải quyết được. Bây giờ CN tứ tán hết: người bỏ về quê, người đi khắp nơi kiếm việc, ai thuê gì làm nấy. Tội nhất là nhiều người phải vay tiền bên ngoài để trang trải cuộc sống, giờ mắc nợ, người ít thì vài ba triệu, người nhiều gần cả chục triệu đồng. Nghe đâu phải bán được máy móc ở công ty thì may ra mới hi vọng nhận lại được lương nên tụi tui ráng chờ. Có điều không biết chờ tới chừng nào” - chị Ngọc rầu rĩ.

Còn tại H.Củ Chi, bà Nguyễn Thị Anh Thu - chủ tịch Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) huyện - cho biết: “Đến nay, LĐLĐ đã nắm thông tin từ một số công đoàn cơ sở trên địa bàn báo về, nhiều khả năng sẽ có hơn 1.000 CN không có tiền thưởng tết do DN làm ăn thua lỗ”.

Theo LĐLĐ H.Củ Chi, hiện có một công ty may mặc trên địa bàn vì nợ đến hai tháng lương của CN nên giám đốc công ty phải bán một nhà máy ở Long An và bán hết xe hơi để gom góp trả lương cho CN. Ngoài ra, vị giám đốc này còn cho thêm mỗi CN 100.000 đồng như lời xin lỗi. Tuy nhiên, dự kiến công ty may mặc này sẽ không đủ khả năng thưởng tết cho hơn 700 CN đang làm việc. Một công ty chuyên về xử lý rác thải trên địa bàn huyện với quy mô hơn 300 CN hiện cũng lâm vào khó khăn nên sẽ không có khả năng thưởng tết.

Bà Thu chia sẻ: “Chúng tôi đang cố gắng đốc thúc các công ty trả lời chính thức có hay không có thưởng tết cho CN. Nếu khó khăn không thưởng tết được cho CN thì phải nói rõ cho CN biết và báo cáo ngay cho LĐLĐ nắm để có biện pháp hỗ trợ CN của các công ty đó”.

Gắng gượng trả thưởng

Ông Vũ Thế Thịnh - chủ tịch LĐLĐ Q.Phú Nhuận - cho biết: “Theo thông tin từ các công đoàn cơ sở, trên địa bàn quận hiện nay vừa có hai công ty đã tự ý giải thể mà không hề báo cáo cho liên đoàn biết. Có bốn trường hợp DN thu hẹp sản xuất do kinh doanh khó khăn”.

Điển hình là Công ty cổ phần cơ điện lạnh L S (Q.Phú Nhuận). Ông Nguyễn Thành Nhân - chủ tịch công đoàn công ty - chia sẻ: “Tình hình công ty hiện rất khó khăn, đến tháng 9 năm nay có hơn 20 CN nghỉ việc do đơn đặt hàng giảm 2/3 so với các năm trước. Đến thời điểm này, công đoàn đang vận động ban lãnh đạo công ty sẽ đảm bảo có thưởng tết cho CN. Nếu không được một tháng lương thì cũng ráng cho mỗi người được ít nhất 2 triệu đồng. Đó là mong muốn, tuy nhiên thưởng ở mức nào còn phụ thuộc vào tài chính thực tế của công ty”.

Tại Q.Thủ Đức, theo ông Nguyễn Văn Phương - phó chủ tịch LĐLĐ quận, hiện có một số công ty đang lâm vào tình trạng khó khăn, CN có nguy cơ mất việc. Đơn cử như Công ty TNHH Hội Hưng đang gặp khó khăn, đơn hàng đã hết, phải tạm ngưng hoạt động. Gặp khó khăn nhưng ban giám đốc công ty đã cố gắng trả lương và thưởng tết cho 37 lao động với tổng kinh phí 550 triệu đồng dù CN của công ty đã nghỉ việc từ tháng 11-2012, hưởng 70% lương tháng theo quy định của Nhà nước.

Đại diện công đoàn của công ty cho biết dự kiến nếu tình hình khả quan hơn thì đầu tháng 1-2013, công ty sẽ hoạt động trở lại. Còn Công ty cổ phần Vân Nam hiện đang gặp khó khăn trong kinh doanh, đã trả lương cho hơn 80 CN nhưng nhiều nguy cơ CN không có tiền thưởng tết.

LĐLĐ Q.Thủ Đức cũng cho biết tình hình lương thưởng tết CN tại các công ty, DN trên địa bàn năm nay nhìn chung chỉ bằng hoặc thấp hơn năm 2011. Nhiều công ty có mức thưởng thấp nhất chỉ vài trăm ngàn đồng, chẳng hạn như Công ty TNHH Shing Việt thưởng thấp nhất 500.000 đồng/người, DN tư nhân Nhất Cương có mức thưởng tối thiểu 800.000 đồng/người.

“Năm nay, chuyện làm ăn của công ty hết sức khó khăn do áp lực cạnh tranh. Thế nhưng ban giám đốc đã quyết tâm dù khó cỡ nào cũng phải tìm mọi cách chạy vạy để có tiền thưởng tết cho CN. Mọi năm thì thưởng một tháng lương thực tế, năm nay nếu kẹt quá thì cũng ráng thưởng một tháng lương cơ bản. Nhưng chắc phải tới cỡ 26, 27 tết mới trả thưởng được” - ông Nguyễn Phúc Đạt, chủ tịch công đoàn Công ty may Minh Phụng (Q.11), nói.

Ông Nguyễn Quốc Thịnh - chủ tịch công đoàn Công ty cổ phần Phú Quý Thủy Mộc tại Q.Phú Nhuận (trung tâm hội nghị White Palace) - cho biết năm 2012 công ty hoạt động khó khăn hơn, số lượng khách đặt tiệc chỉ bằng 70% -80% năm ngoái. Tuy nhiên, công ty vẫn đảm bảo thưởng cho gần 500 lao động tháng lương thứ 13 (2,7-3 triệu đồng/người).

Ngoài ra, công ty còn đang cân đối thưởng thêm tháng lương 14, thuê xe đưa nhân viên về quê, hoặc ít nhất hỗ trợ 50% tiền vé xe. Đặc biệt, năm nay công ty sẽ tổ chức chương trình bốc thăm trúng thưởng cho toàn bộ nhân viên với tổng giải thưởng 500 triệu đồng.