Đằng sau con số định giá chứng khoán Việt Nam

Định giá P/E (Price-to-Earnings Ratio) là chỉ số tài chính thể hiện mối quan hệ giữa giá thị trường của cổ phiếu và thu nhập trên mỗi cổ phiếu.

Chỉ số này cho biết nhà đầu tư sẵn sàng trả bao nhiêu cho mỗi đồng lợi nhuận của công ty, và là công cụ quan trọng để đánh giá xem cổ phiếu đang bị định giá quá cao hay quá thấp.

Chỉ số P/E càng cao có thể cho thấy nhà đầu tư kỳ vọng lợi nhuận của công ty sẽ tăng trưởng mạnh trong tương lai, hoặc cổ phiếu đang bị định giá cao so với thu nhập.

Theo dữ liệu từ Fiintrade, định giá P/E của thị trường chứng khoán Việt Nam hiện quanh mức 14,9x, tăng hơn 11% trong 6 tháng.

Tuy nhiên, bản chất đằng sau con số trung bình này có một số điểm đáng chú ý.

Thứ nhất, ngân hàng - nhóm chiếm gần 40% lợi nhuận toàn thị trường - chỉ quanh 10,4x, tăng nhẹ 6%.

Nhóm phi tài chính hiện có hệ số P/E trung bình đạt 19,9 lần, thoạt nghe tưởng là "nóng" khi chỉ số này tăng 13,5% trong thời gian gần đây.

Tuy nhiên, nếu loại trừ hai nhóm cổ phiếu tăng mạnh là Vingroup và Gelex - những cái tên có mức tăng giá vượt trội trong giai đoạn vừa qua - thì P/E thực tế của nhóm phi tài chính chỉ còn khoảng 14,3 lần, giảm 4,1% trong 6 tháng qua, dù lợi nhuận toàn nhóm vẫn duy trì tăng trưởng.

Điều này theo chuyên gia Fiintrade, định giá nhóm phi tài chính "có vẻ đắt" khi nhìn con số trung bình. Nhưng nếu nhìn kỹ hơn, vẫn còn rất nhiều cổ phiếu đang ở vùng hấp dẫn.

Bà Trần Thị Khánh Hiền - Giám đốc khối nghiên cứu Chứng khoán MB (MBS) - chỉ ra trạng thái "lệch pha" giữa VN-Index và mặt bằng cổ phiếu khiến tâm lý nhà đầu tư trở nên thận trọng.

Đáng chú ý, kể cả thị trường tăng thì đa phần danh mục của nhà đầu tư vẫn bị thiệt hại. Ngay cả trong 4 phiên thị trường tăng từ ngưỡng 1.700 điểm lên gần 1.800 điểm, vẫn có rất nhiều nhóm cổ phiếu không những không tăng mà còn giảm như: chứng khoán, xây dựng và vật liệu xây dựng, đầu tư công, Viettel, công nghệ… 

Theo đó, chỉ có một số ít các nhóm cổ phiếu ở trên "tàu" như: Vingroup, bất động sản, bán lẻ, thực phẩm…

Ước tính, kể từ đầu năm, VN-Index tăng 417 điểm (tương ứng 32,9%), trong đó nhóm Vingroup đóng góp tới 242 điểm (tăng 58%). Nếu loại trừ tác động từ nhóm Vingroup, VN-Index hiện ở mức 1.440 điểm.

Nhà đầu tư nên làm gì?

Thanh khoản 2 tuần vừa qua duy trì trên ngưỡng 40.000 tỉ đồng là mức khá cao, chỉ sau vùng đỉnh từ đầu tháng 8 đến giữa tháng 9 vừa qua.

Tuy vậy tại báo cáo mới phát hành, MBS lại chỉ ra mức thanh khoản này được tạo ra ở 2 tuần điều chỉnh từ ngưỡng 1.800 điểm của thị trường, đó là tín hiệu không tích cực.

Theo yếu tố mùa vụ, thông thương giai đoạn cuối năm tài chính, thanh khoản thị trường thường giảm, bên cạnh đó việc khối ngoại vẫn duy trì mạch bán ròng khá mạnh cũng làm kìm hãm dòng tiền nối.

Ngoài ra, MBS cho rằng phiên giảm gần 100 điểm hôm 20-10 có thể đánh dấu một bước ngoặt của thị trường, khiến nỗ lực vượt vùng tích lũy cũ trong bối cảnh hiện tại trở nên khó khăn hơn.

Trong kịch bản thận trọng, MBS dự báo các nhịp kiểm tra cung về vùng cận dưới vùng tích lũy vẫn có khả năng xảy ra trong tuần tới. Tuy nhiên, cần lưu ý việc tham chiếu chỉ số lúc này vẫn gây "ảo giác" và không phải là chỉ báo đáng tin cậy để mở các vị thế đối với cổ phiếu cụ thể.

Với việc lệch pha giữa VN-Index với đa phần các cổ phiếu, cùng với xu hướng "sideway", hầu hết các công ty chứng khoán khuyến nghị nhà đầu tư không nên mua đuổi ở phiên tăng. 

Ngoài ra, có thể tập trung ở nhóm cổ phiếu vốn bị lãng quên hoặc cổ phiếu ngách ngoài nhóm Vingroup, bán lẻ…

Dự báo năm 2026 có thể sẽ là thời điểm "trở lại" của phần còn lại của thị trường - những doanh nghiệp đang trong giai đoạn tích lũy, sở hữu nền tảng lợi nhuận vững chắc nhưng chưa được dòng tiền chú ý vừa qua.

Cổ phiếu nhóm GEX, Vingroup đồng loạt 'đỏ', chứng khoán mất gần 30 điểm

Cổ phiếu GEX tiếp tục giảm sàn sau chuỗi ngày tăng nóng. Cùng với đó nhóm cổ phiếu Vingroup (VIC, VHM, VRE) đồng loạt lao dốc mạnh đã gây áp lực lớn tới chỉ số VN-Index phiên ngày 31-10.