Nếu không kiểm soát ô nhiễm và bảo đảm cân bằng sinh thái, chúng ta sẽ phải đối mặt với "bẫy phát triển nâu" - tăng trưởng nhanh nhưng tổn thất lớn.

Dự thảo báo cáo chính trị đã chỉ rõ hạn chế trong "quản lý, sử dụng tài nguyên, khoáng sản, nhất là đất đai và nguồn nước hiệu quả chưa cao". Đây là điểm nghẽn cần được giải quyết bằng thể chế, bằng công nghệ và bằng ý thức xã hội.

Trước hết cần coi chuyển đổi xanh không chỉ là một chính sách mà là chiến lược phát triển quốc gia. Việt Nam đã cam kết đạt phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050.

Để hiện thực hóa, chúng ta phải hành động mạnh mẽ hơn: thúc đẩy năng lượng tái tạo, chuyển đổi mô hình sản xuất sang kinh tế tuần hoàn, khuyến khích doanh nghiệp xanh, tiêu dùng xanh.

Nhà nước cần có cơ chế ưu đãi tín dụng và thuế cho doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ sạch, đồng thời siết chặt kiểm soát các dự án gây ô nhiễm. Cải cách thể chế quản lý tài nguyên và môi trường là yêu cầu cấp bách.

Cần hình thành hệ thống thông tin môi trường quốc gia theo thời gian thực, công khai chỉ số chất lượng không khí, nước, tiếng ồn, chất thải... để cùng giám sát. Khi minh bạch dữ liệu, áp lực xã hội sẽ trở thành động lực buộc doanh nghiệp và chính quyền hành động.

Việc bảo vệ nguồn nước và đa dạng sinh học phải được đặt ở vị trí trọng tâm. Công tác ứng phó thiên tai và biến đổi khí hậu cũng cần chuyển từ bị động sang chủ động. Việc đầu tư vào hạ tầng chống chịu - như hồ điều hòa, đê biển, nhà tránh bão - phải gắn với quy hoạch dân cư và phát triển đô thị.

Một điểm đáng lưu ý là phải đưa giáo dục môi trường vào hệ thống giáo dục quốc dân. Trẻ em phải hiểu được giá trị của cây xanh, của dòng sông, của việc phân loại rác tại nguồn, sau này xã hội sẽ có một thế hệ công dân sinh thái - những người sống hài hòa với tự nhiên.

Cùng với đó cần xây dựng văn hóa tiêu dùng xanh, hạn chế rác thải nhựa, sử dụng phương tiện công cộng, sản phẩm tái chế, tiết kiệm điện và nước.

Luật Bảo vệ môi trường 2020 đã tiến một bước quan trọng nhưng việc thực thi vẫn yếu. Môi trường không thể là "vùng trũng của trách nhiệm".

Mời bạn đọc xem toàn văn nội dung dự thảo các văn kiện Đại hội Đảng XIV tại các link dưới đây và gửi ý kiến góp ý về Tuổi Trẻ Online tham gia diễn đàn Ý dân gửi Đảng:

Góp ý văn kiện Đại hội Đảng XIV: Kỳ vọng về nền giáo dục quốc dân hiện đại

Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đã tiếp tục xác định rõ vai trò, sứ mệnh của giáo dục và đào tạo trong phát triển đất nước. Theo đó, nhất quán quan điểm giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, quyết định tương lai dân tộc.