Hội thảo do Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức ngày 9-11 tại Hà Nội.

Trọng tâm của hội thảo là chủ đề vai trò và hướng đi của nhiếp ảnh trong thời đại công nghệ AI phát triển như hiện nay. Tuy nhiên, câu chuyện chấm giải ảnh không thỏa đáng của nhiều cuộc thi gần đây thu hút ý kiến của nhiều nghệ sĩ nhiếp ảnh.

Không ít liên hoan ảnh để lại những "vết gợn"

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Hoàng An khẳng định công tác giám khảo là "linh hồn" của mỗi cuộc thi. Một giải thưởng đúng đắn có thể định hướng thẩm mỹ cho cả cộng đồng nhiếp ảnh, trong khi kết quả sai lệch gây tổn hại niềm tin và làm giảm uy tín hội nghề.

Thực tế cho thấy không ít liên hoan ảnh nghệ thuật khu vực đã để lại những "vết gợn" vì công tác chấm giải của ban giám khảo.

Những "vết gợn" này đặt ra câu hỏi về năng lực và trách nhiệm của giám khảo. Theo ông Hoàng An, nếu một giám khảo chấm nhầm ảnh lỗi mà không giải trình thuyết phục, cần có cơ chế xử lý nghiêm khắc.

Ông An đề nghị nên cấm giám khảo chấm sai không được tham gia chấm giải từ 2-3 năm.

Ông cũng nêu góp ý, một hội đồng giám khảo chuyên nghiệp cần ít nhất một nhà lý luận - phê bình nhiếp ảnh để định hướng giá trị nghệ thuật và sáng tạo, cùng với ít nhất một nghệ sĩ địa phương hoặc am hiểu địa danh, văn hóa vùng miền nhằm đảm bảo sự phù hợp về nội dung.

Các thành viên cần có thành tích nghề nghiệp rõ ràng, uy tín đạo đức và được đồng nghiệp tín nhiệm. Ngoài ra, cần bổ sung giám khảo trẻ, có tư duy hiện đại, được đào tạo bài bản trong và ngoài nước.

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Đức Toàn cũng khẳng định ban giám khảo các cuộc thi ảnh rất quan trọng, là một nhân tố chính tác động đến định hướng cho sáng tạo nghệ thuật, bởi kết quả các cuộc thi thường được coi là những khuôn mẫu chuẩn mực cho người chơi nhiếp ảnh noi theo.

Vì vậy đòi hỏi giám khảo chấm các cuộc thi ảnh phải rất chuyên nghiệp. Ông đề xuất Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam công nhận giám khảo ảnh là một nghề chuyên nghiệp, phải thi tuyển giám khảo công khai.

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Hải Huy cũng đề cập yêu cầu xây dựng chuẩn nghề nghiệp cho đội ngũ giám khảo, đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong các cuộc thi.

Sáng tác ảnh cũng phải xây dựng chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp

Về đề xuất phải công nhận giám khảo ảnh là một nghề chuyên nghiệp, bà Trần Thị Thu Đông - Phó chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam, tổng kết hội thảo nói việc này không dễ thực hiện vì hệ thống đào tạo ở ta hiện nay chưa có đào tạo về giám khảo chấm ảnh.

Tổng kết chung về hội thảo, bà Thu Đông nói hội thảo diễn ra trong bối cảnh đặc biệt, khi công nghệ trí tuệ nhân tạo, kỹ thuật ảnh số và truyền thông thị giác đang làm thay đổi sâu sắc cách con người sáng tạo, cảm thụ và truyền đạt thông tin.

Song, như nhiều ý kiến đã khẳng định, dù công nghệ có thể mô phỏng hình ảnh, nhưng không thể thay thế ánh nhìn và trái tim của con người - linh hồn của nghệ thuật nhiếp ảnh Việt Nam.

TS Đinh Văn Thuần - Phó vụ trưởng Vụ Văn hóa - Văn nghệ, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương - khẳng định trong kỷ nguyên số, người nghệ sĩ phải là người gìn giữ sự thật, cái đẹp và lòng nhân ái. Ảnh không chỉ để xem, ảnh để soi chiếu lương tâm.

Ông Thuần nhấn mạnh nếu để công nghệ dẫn dắt mà quên mất con người, nhiếp ảnh sẽ đánh mất sứ mệnh văn hóa của mình.

Do đó cần xây dựng chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp trong sáng tác, khuyến khích trung thực, nhân ái và tinh thần trách nhiệm xã hội.

Ảnh chụp siêu du thuyền, lão ngư đoạt giải cao liên hoan ảnh nghệ thuật

Hội Nhiếp ảnh TP.HCM trao 20 giải thưởng Liên hoan ảnh nghệ thuật truyền thống TP.HCM lần thứ 48 cho ba thể loại của cuộc thi.