Sáng 24-3, nhiều người dân cảm thấy khó hiểu khi hàng lim sét tỏa bóng mát tuyệt đẹp trên đường Nguyễn Thị Minh Khai, quận 1 (TP.HCM) bị đốn hạ khi đào vỉa hè.

Chưa bên nào nhận trách nhiệm

Trước sự tiếc nuối của người dân, phóng viên Tuổi Trẻ đã đặt câu hỏi với các bên liên quan về chuyện này. Phía Công ty TNHH MTV Công viên cây xanh TP.HCM cho biết 17 cây lim sét cao khoảng 10m bị đốn hạ nói trên là do trong quá trình thi công cải tạo vỉa hè, đơn vị thi công đã làm đứt rễ của các cây này. 

Nhận thấy cây đứt rễ có khả năng mất an toàn trong mùa mưa bão nên công ty xin phép đốn hạ. Công ty này cũng cho biết từ cuối năm 2024 đến thời điểm hiện tại quận 1 có nhiều tuyến đường thực hiện chỉnh trang như Alexandre de Rhodes, Cô Bắc, Cô Giang, Lê Thánh Tôn, Lý Tự Trọng, Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Nguyễn Công Trứ, Nguyễn Đình Chiểu, Nguyễn Thị Minh Khai, Nguyễn Trung Trực, Mạc Đĩnh Chi, Phùng Khắc Khoan, Pasteur, Trần Cao Vân, Tôn Thất Đạm, Sương Nguyệt Anh... Việc chỉnh trang làm 623 cây giá tỵ, trai, lim sét, me, dầu, sao đen...bị ảnh hưởng.

Nói về trách nhiệm của mình, phía Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực quận 1 cho biết trước khi thi công, ban đã mời các đơn vị thi công để quán triệt cách làm nhằm hạn chế ảnh hướng thấp đến cây xanh. Yêu cầu được đặt ra là không đào các bó bồn cây hiện hữu. 

Đối với các vị trí cây lớn, có thân đang nghiêng phải chừa nền vỉa hè xung quanh bồn cây lại, không đào xới nhằm giữ sự ổn định của nền đất trong quá trình cải tạo vỉa hè. Trong quá trình thi công, ban đã kiểm tra nhắc nhở và có các văn bản chấn chỉnh, yêu cầu nghiêm túc thực hiện việc không xâm hại cây xanh, bó bồn cây hiện hữu. 

Ban này cho biết sẽ phối hợp phía cây xanh để tăng cường kiểm tra và có chấn chỉnh nghiêm khắc với các nhà thầu. Trường hợp nếu đơn vị thi công tiếp tục tái diễn sẽ bị tạm dừng thi công và hoàn toàn chịu trách nhiệm. 

Ban cho biết việc đơn vị thi công có làm đứt một số rễ nhỏ (rễ con trên bề mặt, không phải rễ chính của cây, số lượng ít) chứ không phải cây nào cũng bị, do đó nếu nói do thi công vỉa hè mà phải đốn cây thì chưa đúng 100%.

Phải chịu bồi hoàn và xử phạt

Ở góc độ quản lý nhà nước, Sở Giao thông công chánh TP.HCM cho biết nếu chỉnh trang vỉa hè gây hư hại cây xanh thì phải bồi hoàn và bị xử phạt. Sở cũng có văn bản đề nghị UBND TP Thủ Đức và các quận, huyện đảm bảo an toàn, sự sinh trưởng của hệ thống cây xanh khi thi công các công trình. 

Đồng thời đề nghị các địa phương chỉ đạo các đơn vị liên quan kiểm tra, rà soát phương án thi công của các dự án xây dựng, chỉnh trang, nâng cấp vỉa hè có ảnh hưởng đến cây xanh, nhất là vùng rễ trọng yếu của cây xanh và phải có giải pháp xử lý phù hợp. 

Đặc biệt với các trường hợp việc thi công được xác định đã ảnh hưởng đến cây xanh như cắt bỏ hệ rễ chính của cây, va quẹt dẫn đến tổn thương thân cây, tán cây hoặc cây có dấu hiệu nghiêng, sụt lún... thì yêu cầu chủ đầu tư, đơn vị thi công chủ động thông báo ngay đến đơn vị quản lý cây xanh để tổ chức đánh giá tình trạng và có giải pháp xử lý kịp thời, hạn chế các sự cố cây xanh có thể xảy ra.

Ở phía góc độ chuyên gia, TS Phạm Viết Thuận - viện trưởng Viện Kinh tế, Tài nguyên và Môi trường TP.HCM - cho rằng trước khi cải tạo vỉa hè thì phải có phương án rõ ràng. 

"Khi thi công phải tùy vào thực tế, xem xét chủng loại cây, đặc tính, rễ bố trí như thế nào để xử lý. Các cây ở đô thị thường là cây có hai loại rễ cọc và chùm. Rễ chùm giúp giữ vững cây trước dông gió... nên không được cắt phần rễ này. Tính từ đầu rễ trở ra 1,2m thì mới được đào. Khi thi công làm đứt rễ cây, gây ảnh hưởng tới cây xanh thì đối chiếu lại phương án thi công đã trình duyệt. Nếu làm sai thì xử lý" - TS Thuận nói.

Vì sao 17 cây lim sét tươi tốt ở quận 1 bị đốn hạ?

Sáng nay 24-3, một số người dân cho Tuổi Trẻ Online biết có cơ quan chức năng đang đốn hạ một số cây xanh trên đường Nguyễn Thị Minh Khai, quận 1, TP.HCM dù các cây nhìn vẫn còn xanh tốt.