Vào những ngày đầu tháng 7, mạng xã hội lan truyền mạnh mẽ tin đồn rằng các hãng truyền thông nước ngoài bắt đầu gọi Đảng Cộng hòa Mỹ (GOP) là "Đảng Phát xít Mỹ" (American Fascist Party).

Thậm chí, một bài đăng trên Facebook ghi rõ: "Giờ đây, báo chí nước ngoài gọi Đảng Cộng hòa là Đảng Phát xít Mỹ, và tôi cũng sẽ gọi họ như vậy".

Có thật Đảng Cộng hòa bị "đổi tên"?

Bài viết lan truyền trên Facebook đã thu hút hơn 18.000 lượt cảm xúc, 1.800 bình luận và 2.500 lượt chia sẻ. Một bài đăng khác với nội dung tương tự cũng ghi nhận hơn 13.000 lượt tương tác, kèm theo lời kêu gọi: "Mọi người nên gọi họ (Đảng Cộng hòa) như vậy cho rõ ràng".

Tuy nhiên, theo trang kiểm chứng thông tin Snopes, cho đến nay chưa có bất kỳ bằng chứng xác thực nào cho tuyên bố này. Hiện không có phương tiện truyền thông quốc tế uy tín nào sử dụng cách gọi "Đảng Phát xít Mỹ" để chỉ Đảng Cộng hòa.

Theo Snopes, các bài đăng lan truyền đều thiếu thông tin cụ thể về nguồn gốc, không nêu tên cơ quan báo chí, không trích dẫn bài viết, quốc gia, ngôn ngữ hay nguồn tin rõ ràng nào.

Đặc biệt, sau khi kiểm tra kỹ lưỡng hàng loạt bài báo quốc tế bằng hơn 20 ngôn ngữ châu Âu, bao gồm tiếng Anh, Pháp, Đức, Tây Ban Nha, Ý, Ba Lan, Thụy Điển…, Snopes khẳng định không tờ báo chính thống nào dùng cụm từ "American Fascist Party" (Đảng Phát xít Mỹ) để mô tả Đảng Cộng hòa.

Gốc rễ của cụm từ "Đảng Phát xít"

Theo trang kiểm chứng Snopes, cụm từ "Đảng Phát xít Mỹ" dường như bắt nguồn từ một bài viết của cựu bộ trưởng lao động Mỹ Robert Reich, đăng trên tờ The Guardian (Anh) vào năm 2023.

Trong bài viết, ông Reich lập luận rằng Đảng Cộng hòa (GOP) đang "lao nhanh về phía chủ nghĩa phát xít", đồng thời cho rằng Tổng thống Donald Trump đã "hợp pháp hóa và thúc đẩy tư tưởng lấy kết quả làm cứu cánh", khiến GOP dần biến thành cái mà ông gọi là "Đảng Phát xít Mỹ".

Tuy nhiên, đây chỉ là quan điểm cá nhân của ông Reich, không phản ánh lập trường hay cách gọi chính thức của bất kỳ cơ quan báo chí nào.

Quan điểm này cũng từng được ông lặp lại trên các nền tảng như Instagram, YouTube, Facebook và Substack - nhưng vẫn chỉ đại diện cho góc nhìn cá nhân, không phải tiếng nói của truyền thông quốc tế.

Ngoài ra, sau quá trình kiểm chứng, Snopes cũng xác nhận một số báo châu Âu từng đề cập chủ đề "xu hướng phát xít", nhưng không dùng cụm từ "Đảng Phát xít Mỹ", đơn cử như nhà báo châu Âu Patrick Cockburn.

Trong bài viết đăng tải trên tờ The Independent năm 2021, ông Patrick cảnh báo về "hành vi mang tính phát xít" trong một số chính sách của Đảng Cộng hòa. Tuy nhiên, bài viết chỉ mang tính phân tích, không hề định danh GOP là "Đảng Phát xít" trong cách gọi chính thức.

Vì vậy, việc gán nhãn Đảng Cộng hòa là "Đảng Phát xít Mỹ" hoàn toàn không xuất phát từ báo chí quốc tế chính thống, mà chỉ xuất hiện trên mạng xã hội, blog cá nhân hoặc trong các cuộc tranh luận chính trị mang tính chủ quan.

Không có bất kỳ tờ báo lớn, uy tín nào ở nước ngoài, kể cả châu Âu, chính thức sử dụng cụm từ "American Fascist Party" (Đảng Phát xít Mỹ) để chỉ Đảng Cộng hòa.

Tin đồn được lan truyền hiện nay thực chất bắt nguồn từ các phát ngôn cá nhân, hoàn toàn không có giá trị xác thực trong môi trường báo chí chuyên nghiệp.

Tỉ phú Elon Musk lập Đảng nước Mỹ

Tỉ phú công nghệ Elon Musk vừa viết trên nền tảng X rằng 'Đảng nước Mỹ đã được thành lập'.