Cắt tiền liệt tuyến qua nội soi. Nguồn: medicine.yale.edu

Chứng tiểu khó hay gặp ở đàn ông, nhất là ở những quý ông lớn tuổi. Tiếc thay, chúng ta hay bỏ qua triệu chứng khó nói này vì cho rằng do lớn tuổi, vì ngại ngùng nên không thổ lộ cùng ai. Tiểu khó làm người bệnh gặp nhiều phiền phức, lo lắng thậm chí mất ngủ.

Thật sự, nếu chúng ta quan tâm, dành chút thời gian tìm hiểu về bệnh thì chứng tiểu khó vẫn có thể được chữa trị khỏi hoàn toàn .

Còn gì dễ chịu hơn khi mắc tiểu, đi tiểu rặn nhẹ nhàng nước tiểu thoát ra ngoài một cách dễ dàng, sau khi tiểu xong cảm thấy sảng khoái nhẹ nhàng. Đó là sự đi tiểu bình thường. Đáng tiếc, có một số người lại không được hưởng sự sung sướng tạo hóa ban cho mà bị chứng tiểu khó hành hạ.

Như thế nào là tiểu khó?

Tiểu khó là khi đi tiểu phải rặn mạnh, rặn lâu nước tiểu mới ra được. Điều này làm người bệnh rất phiền vì phải ở trong nhà vệ sinh lâu hơn người bình thường. Khi tiểu khó như vậy sẽ gây nên các phiền phức tiếp theo:

Tiểu không hết: Vừa tiểu xong nhưng không có cảm giác thoải mái nhẹ nhàng, cảm giác nặng ở vùng dưới rốn (vùng hạ vị).

Tiểu nhiều lần: Chính vì tiểu không hết nên thường xuyên có cảm giác mắc tiểu, khoảng 15 - 30 phút phải đi một lần, rất bất tiện khi người bệnh đang đi trên tàu xe hay ở nơi công cộng.

Tia nước tiểu nhỏ, yếu. tiểu rớt xuống chân, người bệnh thường phải rặn nhiều nước tiểu mới ra.

Tiểu gắt, tiểu đau: Nhăn mặt nhíu mày khi đi tiểu.

Nguyên nhân của tiểu khó

Đi tiểu bình thường là kết quả hoạt động bình thường của các cơ quan từ bàng quang, cổ bàng quang, ống niệu đạo tới lỗ tiểu ngoài. Bàng quang co bóp nhịp nhàng cộng với việc giãn nở của cổ bàng quang và sự thông suốt của ống niệu đạo.

Vì vậy, tiểu khó là do nguyên nhân ở 3 cơ quan này:

- Bàng quang không co bóp tốt được: Hay gặp ở bệnh nhân tiểu đường, tai biến mạch máu não, chấn thương vùng cột sống gây yếu, liệt bàng quang.

- Cổ bàng quang không giãn nở được: Do xơ chai, do hẹp cổ bàng quang.

Một nguyên nhân gây hẹp cổ bàng quang rất thường gặp là phì đại tiền liệt tuyến hay gặp ở đàn ông lớn tuổi.

Tiền liệt tuyến có nhiều tên gọi: Tuyến tiền liệt, tiền lập tuyến, nhiếp hộ tuyến. Tiền liệt tuyến là một cơ quan có kích thước khoảng 4x3 cm, dày 2,5 cm, nặng 20 gam nằm ở đáy bàng quang. Tiền liệt tuyến có nhiệm vụ sản xuất ra chất nhờn góp phần tạo nên tinh dịch.

Tiền liệt tuyến chỉ có ở đàn ông và lớn dần theo tuổi. Là cơ quan nằm sâu, bao quanh cổ bàng quang nên ít người biết đến chức năng và sự tồn tại của tiền liệt tuyến. Chỉ khi tiền liệt tuyến có trục trặc chúng ta mới thấy ảnh hưởng đến cuộc sống.

Phì đại tiền liệt tuyến là bệnh ở đàn ông lớn tuổi. Ở Việt Nam có tới 45-70% đàn ông lớn tuổi mắc bệnh này. Tỉ lệ mắc bệnh và mức độ trầm trọng của bệnh thường gia tăng theo tuổi.

Tiền liệt tuyến ôm vòng quanh cổ bàng quang, dòng nước tiểu chảy ra sẽ đi xuyên qua tuyến. Khi tiền liệt tuyến lớn sẽ làm cản trở dòng nước tiểu gây nên tiểu khó, tiểu nhiều lần, tia nước tiểu yếu. Bí tiểu, nhiễm trùng tiểu tái đi tái lại gây viêm bàng quang, viêm thận thậm chí dẫn đến suy thận.

Một bệnh thời sự hiện nay là ung thư tiền liệt tuyến là ung thư đứng hàng thứ 2 sau ung thư phổi ở nam giới trên 50 tuổi. Tỉ lệ ung thư tiền liệt tuyến tăng dần theo tuổi.

- Tắc nghẽn ở niệu đạo: Do hẹp, do sỏi ở niệu đạo.

Cùng một chứng tiểu khó nhưng có khá nhiều nguyên nhân. Vì vậy, khi có triệu chứng tiểu khó chúng ta nên đến các bệnh viện có chuyên khoa tiết niệu để tìm nguyên nhân.

Hiện nay ở các bệnh viện có chuyên khoa này với đầy đủ phương tiện sẽ chẩn đoán khá dễ dàng nguyên nhân của tiểu khó.

Bác sĩ sẽ thăm khám tỉ mỉ, hỏi kỹ các biểu hiện của chứng khó tiểu.

Siêu âm đo được độ lớn của tiền liệt tuyến, có ảnh hưởng ứ nước ở thận hay chưa. Siêu âm qua ngã trực tràng chẩn đoán kích thước của tiền liệt tuyến chính xác hơn đồng thời có thể kết hợp với sinh thiết tiền liệt tuyến nếu nghi ngờ có ung thư.

Xét nghiệm máu tìm PSA (chất biểu hiện đặc trưng của tiền liệt tuyến), khi lượng PSA của tiền liệt tuyến ở trong máu cao thì nghi ngờ có ung thư tiền liệt tuyến.

Chụp X-quang để tìm nguyên nhân của sỏi đường tiết niệu, cần thiết sẽ chụp CT, MRI để chẩn đoán nguyên nhân chính xác hơn.

Đàn ông trên 50 tuổi nên đi khám sức khỏe tồng quát, khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm ung thư tiền liệt tuyến thì cơ may điều trị dứt ung thư tiền liệt tuyến được nhiều hơn.

Chữa bệnh

- Bàng quang co bóp yếu: Dùng thuốc kích thích co bóp bàng quang cộng với điều trị bệnh lý gây yếu, liệt bàng quang.

- Sỏi ở niệu đạo: Dùng máy nội soi vào tán sỏi và gắp sỏi ra.

- Hẹp niệu đạo: cũng dùng máy nội soi vào để xẻ rộng và nong rộng niệu đạo.

- Phì đại tiền liệt tuyến: Tùy theo giai đoạn.

+ Không triệu chứng: Chỉ cần theo dõi và tái khám định kỳ theo hẹn.

+ Bệnh nhẹ thì điều trị bằng thuốc uống:

Làm giảm kích thước tiền liệt tuyến: Permixon, Tadenan

Làm giãn nỡ cổ bàng quang: Carduran, Xatral

+ Tiểu rất khó, bí tiểu hay đã điều trị bằng thuốc uống không giảm thì cần phải phẫu thuật.

Có nhiều phương pháp phẫu thuật nhưng hiện nay thì cắt đốt tiền liệt tuyến qua nội soi niệu đạo được xem là tiên tiến nhất trong điều trị phì đại tiền liệt tuyến.

Khi bị triệu chứng khó nói này thì đừng ngại ngùng mà hãy mạnh dạn đến bệnh viện có chuyên khoa tiết niệu để được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán bằng các phương tiện khác như siêu âm, xét nghiệm máu, chụp X-quang, CT, MRI… để tìm ra bệnh, điều trị đúng góp phần làm cho cuộc sống của chúng ta có chất lượng hơn.

Cắt tiền liệt tuyến qua nội soi

Sau khi gây tê tủy sống hoặc gây mê toàn thân, dụng cụ cắt đốt nội soi sẽ được đưa vào từ lỗ tiểu tới cổ bàng quang - tiền liệt tuyến. Các hình ảnh sẽ được truyền hình tới màn hình trước mắt bác sĩ. Bác sĩ điểu khiển dao cắt để cắt một phần tiền liệt tuyến ra thành từng mảnh nhỏ rồi được hút ra ngoài. Bác sĩ không cắt hết tiền liệt tuyến mà chỉ cắt một phần bên trong nơi có dòng nước tiểu chảy qua để làm thông dòng chảy.

Thời gian phẫu thuật từ 60 - 90 phút

Bệnh nhân sẽ nằm viện khoảng 3-4 ngày, trở lại làm việc văn phòng khoảng một tuần, khoảng 4 tuần với người lao động nặng.