Cụ Wath Nhot (giữa, 97 tuổi) kể về Thủ tướng Hun Sen với phóng viên Tuổi Trẻ - Ảnh: Một người dân Kos Thmor

Cụ Wath Nhot (97 tuổi), người cao tuổi nhất phum, chống gậy ra trường học đầu đường, rưng rưng: “Ngày mai Samdech (cách người dân gọi kính trọng Thủ tướng Hun Sen) về đây, dân ở đây không ai ngủ hết. Dân thức đợi ông ấy về...”.

Khi biết chúng tôi là phóng viên Việt Nam sang, hàng chục người dân Kos Thmor quây quần, lần lượt kể về Samdech của họ. Lực lượng bảo vệ an ninh cũng vui vẻ cho chúng tôi tiếp xúc với dân chúng.

Cụ Wath Nhot nói dân ở phum này may mắn lắm. May mắn từ khi ông Hun Sen còn là trung đoàn trưởng trung đoàn 21, đóng quân ngay vị trí mà bây giờ là trường học.

“Những nơi khác người ta ức hiếp dân đủ điều. Còn ở đây Samdech lãnh đạo dân không ai bị sao cả. Ông ấy hay tâm sự với những người uy tín trong phum rằng đất nước chiến tranh liên miên, dân đã khổ đủ điều... Nhìn mấy nơi khác, mình thấy quân Pol Pot ác lắm, không phải là Samdech thì dân ở đây chết hết rồi” - cụ Wath Nhot kể.

Thế rồi, đúng ngày này 40 năm trước, dân phum Kos Thmor bỗng nhiên không còn thấy vị chỉ huy nhân hậu mà họ yêu mến. Tập đoàn Pol Pot ráo riết tìm ông khắp nơi. Dân chúng bị tra hỏi để mong ai đó biết được thông tin về ông. Nhưng chẳng ai nói gì cả.

Sau này, khi hòa bình rồi, thì ra dân trong phum cũng có người biết ông Hun Sen đã sang Việt Nam. “Ông Tho Nho biết Samdech sang Việt Nam, nhưng ông cũng không nói. Giờ ông ấy đã chết rồi. Nếu không ông sẽ kể cho nghe” - cụ Wath Nhot nói.

Chỉ về con đường đất đỏ chạy vào những cánh rừng cao su heo hút, ông Chanh Ny (55 tuổi), người dân ở Kos Thmor, nói ngày xưa Samdech đi về hướng ấy.

“Việt Nam là hướng đó, chỉ tám, chín cây số thôi là đã đến Việt Nam. Gần nhưng ngày xưa không ai dám đi, chỉ có Samdech dám đi thôi. Nhờ ổng đi Việt Nam mà Campuchia mới có ngày hôm nay” - ông Chanh Ny nói.

Con đường vào phum giờ đây được mở rộng, chạy dài đến biên giới Việt Nam. Trường học, trạm y tế được xây mới. Dân ở đây nói ông Hun Sen đã đến thăm từng nhà.

“Phum Kos Thmor có 220 hộ, Samdech ghé từng nhà. Ông ấy còn tặng mỗi nhà một con bò. Giờ vùng hẻo lánh này nhờ ông ấy quan tâm mà dân đã bớt vất vả” - bà cụ Day Nuol (80 tuổi) cho biết.

“Samdech trở lại đây, giúp đỡ dân ở đây. Ông ấy sống tình nghĩa, có trước có sau. Ông ấy không dễ quên những gì gian khó đã qua” - một người dân mà chúng tôi chưa kịp hỏi tên đã nói về thủ tướng của họ, như một lời nhắn gửi.