Một anh bạn làm nghề du lịch có tiếng ở Quảng Bình chuyên đón khách quốc tế đã thông báo đến các du khách của mình rằng: “Kể từ nay, chúng tôi tạm ngưng phục vụ hải sản cho quý khách, thay vào đó là cá sông và thịt. Khi nào chính quyền có thông báo mọi việc thật sự an toàn, chúng tôi sẽ phục vụ trở lại”. 

Và rồi anh nhận định: “Chuyện cá biển chết từ Hà Tĩnh vào đến Huế thật sự là một cuộc khủng hoảng”.

Vâng, một khủng hoảng thật sự, khi người dân của bốn địa phương sống ven bờ biển dài hơn 250km từ Hà Tĩnh vào đến Huế trong những ngày này thật sự lo lắng, hoang mang.

Các công ty du lịch không dám cho du khách ăn hải sản; các chợ cá vắng vẻ bởi người dân chuyển sang ăn cá sông, thịt cho an toàn; các khu du lịch ở bãi biển cũng đìu hiu vì đến biển mà không dám ăn cá, không dám tắm thì đến làm gì...

Tình hình nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cuộc sống của hàng triệu người dân như vậy nhưng các cơ quan chức năng, chính quyền phản ứng như thế nào?

Lật lại báo chí chỉ tìm thấy bản tin đầu tiên về vụ khủng hoảng cá biển chết này được đăng trên trang web Hà Tĩnh News với tựa đề “Hà Tĩnh: Cá đồng loạt chết bất thường tại vùng biển Vũng Áng” vào ngày 8-4-2016, kể lại việc hàng chục hộ dân nuôi cá bè ở Vũng Áng khóc ròng khi cá đồng loạt ngửa bụng vào sáng 7-4.

Tiếp sau đó là hiện tượng hàng loạt cá biển chết trôi dạt vào bờ biển, lần lượt từ Hà Tĩnh xuôi về phía nam đến Thừa Thiên - Huế. Sự bất thường này rầm rộ xuất hiện trên trang nhất tất cả phương tiện truyền thông liên tục đến tận hôm nay, nghĩa là đã kéo dài đến hai tuần.

Các phóng viên Tuổi Trẻ tháp tùng các đoàn kiểm tra của Bộ NN&PTNT đi dọc bờ biển Hà Tĩnh, Quảng Bình ghi nhận rằng cũng chỉ quan sát, chụp ảnh! Phát biểu về chuyện cá chết cũng chỉ dừng lại ở chỗ “cá chết vì nhiễm độc”! Nhưng nhiễm chất độc gì thì hai tuần rồi vẫn chưa có câu trả lời.

Về phía chính quyền địa phương, các phóng viên ở Hà Tĩnh cho biết gõ đến cửa nào cũng gặp phải thái độ dửng dưng, lạnh lùng, tránh né. Đến độ trang online của tờ báo thuộc Tổng liên đoàn Lao động đã phải mỉa mai: “Hà Tĩnh: Thảm họa môi trường, lãnh đạo tỉnh chưa có mặt tại hiện trường vì lo kiện toàn bộ máy”!

Kết thúc bài viết này, tôi xin dẫn lời TS Đào Việt Hà - phó viện trưởng Viện Hải dương học tại TP Nha Trang - nói với PV Tuổi Trẻ hôm 21-4 rằng bà vừa nhận điện thoại từ đại diện Viện Nghiên cứu hải sản (thuộc Bộ NN&PTNT) đề nghị phối hợp trong vụ cá biển chết hàng loạt ở một số tỉnh miền Trung.

Tuy nhiên, theo bà Hà, đến ngày 21-4 thì hai bên chưa bàn nội dung phối hợp!

May làm sao, đến hôm qua thì Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã chỉ đạo khẩn trương làm rõ nguyên nhân, xử lý vụ cá chết bất thường. Phó thủ tướng Trương Hòa Bình chỉ đạo kiểm tra, nếu đúng như dư luận phản ảnh phải xử lý nghiêm theo pháp luật.

Ôi thôi, chuyện của địa phương, từ vụ “bé như cái móng tay” đến vụ khủng hoảng lớn như cá chết bất thường đều phải chờ đến lãnh đạo cao nhất của Chính phủ là sao?