Phóng to

Xe Air Blade của Hãng Honda cháy trên đường Hai Bà Trưng, Hà Nội ngày 27-10 - Ảnh: Nam Khánh

Thêm một xe máy bị cháyCháy xe do xăng?

- Lãnh đạo tổng cục đã họp bàn và có đặt vấn đề các vụ cháy, nổ này chắc chắn có những nguyên nhân mà đến nay chúng ta chưa biết rõ nên phải đi tìm hiểu. Chúng tôi đặt vấn đề có thể do chất lượng xăng nên đã tiến hành làm các thử nghiệm, kiểm tra đối với một số mẫu xăng, đặc biệt các mẫu xăng ở nơi xe bị cháy có thể mua nhằm xác định có vấn đề gì bất thường hay không.

Vì sao từ trước đến nay việc cháy nổ xe không xảy ra nhiều nhưng giai đoạn gần đây lại liên tục như vậy? Có thể do vừa qua TP.HCM đã công bố 11 đơn vị kinh doanh xăng, dầu có trị số octan không đảm bảo nên các hộ kinh doanh khác đã tự pha một số hóa chất, phụ gia khác vào xăng để tăng trị số octan, nhằm lẩn tránh sai lỗi về chỉ số octan trong xăng. Các hóa chất, phụ gia này có thể là tác nhân gây ra tình huống cháy nổ như trên.

Vì vậy, tổng cục đã chỉ đạo các cơ quan liên quan kiểm tra xem có phải nguyên nhân từ xăng hay không. Cho đến nay việc kiểm tra các mẫu xăng này vẫn đang được tiến hành, đã có một số kết quả, tuy nhiên chưa có kết luận chính thức.

Phóng to

Ông Trần Văn Vinh- Ảnh: Minh Quang

- Để có thể xảy ra cháy nổ ở điều kiện bình thường phải đảm bảo đủ hai yếu tố cơ bản: một là có nhiên liệu và hai là có nguồn nhiệt cao, lửa. Ở đây xăng là nhiên liệu dễ cháy, nó có thể rò rỉ theo gioăng bị hở hay một nguyên nhân nào đó. Nhưng để cháy được phải có nguồn nhiệt cao, có mồi lửa. Nếu không có lửa, cả một chậu xăng để ngoài trời nắng 40-50OC cũng không bao giờ tự bốc cháy.

Vậy mồi lửa ở đâu ra trên ôtô, xe máy bị cháy, nổ. Nếu nói về những bộ phận dễ đánh lửa như bugi có thể phát sinh tia lửa điện thì từ trước đến nay rất nhiều xe cũ bị hỏng, mất các bộ phận bảo vệ bugi, thậm chí bugi hở, dùng dây điện quấn vào, xăng dầu vẫn rò rỉ mà không cháy. Như vậy có thể khu biệt lại khả năng phải có nguồn nhiệt cao, lửa ở đâu đó trên chiếc xe mới cháy được. Cháy ở đây là cháy bền, nhựa cháy rất âm ỉ, nguồn phát cháy phải rất nóng mới có thể làm cháy các bộ phận nhựa, rồi cháy đến khu vực nhiên liệu.

Qua thu thập thông tin, chúng tôi thấy có rất nhiều vụ không cháy hết, chỉ cháy một số điểm, vậy phải cháy ở phần nào đó trước rồi mới đến lúc xăng bị bung ra xe mới cháy bùng lên. Tại sao lại có nguồn nhiệt cao, lửa thì đã có nhiều phân tích cho rằng do điện, do chủ xe lắp thêm bộ phận này bộ phận kia. Tuy nhiên, việc “độ” xe như vậy không phải bây giờ mới có. Do đó chúng tôi cho triển khai lấy mẫu xăng xem có gì bất thường trong xăng không và sự bất thường đó có liên quan đến cháy, nổ không.

Đây thật sự là một vấn đề rất lớn cần phải có sự tham gia của các viện nghiên cứu, các nhà khoa học về cháy, nổ mới có kết luận khoa học và chính xác được. Hiện nay các ý kiến đều mang tính phân tích, phỏng đoán, chưa làm thực nghiệm cụ thể thì khó có thể khẳng định do nguyên nhân nào gây ra liên quan đến xăng.

* Có thể có nguyên nhân do xăng có pha ethanol, methanol hay acetone không?

- Dư luận nói như vậy nhưng vẫn phải có lửa, nhiệt cao thì mới cháy, nổ được. Cũng có thể việc pha hỗn hợp các chất này vào xăng thì theo thiết kế ban đầu của xe không phù hợp cho loại xăng mới. Do đó nó có ảnh hưởng đến bộ phận nào đó của xe dẫn đến rò rỉ xăng, gặp nguồn nhiệt cao, tia lửa gây cháy. Trước khi Bộ Công thương cho phép sử dụng xăng E5, bộ đã cho chạy thử nghiệm một thời gian trên một số taxi và có bằng chứng khoa học về việc sử dụng loại xăng này đảm bảo an toàn. Thực tế theo thông tin đại chúng thì chưa thấy taxi nào bị cháy.

Thực tế quá trình kiểm tra đã phát hiện có cửa hàng xăng pha methanol, một mẫu kiểm nghiệm của chúng tôi cho thấy hàm lượng methanol pha vào xăng lên đến 20% thể tích. Tuy nhiên nó có phải tác nhân gây cháy hay không thì chưa thể xác định.

Kiểm tra chất lượng xăng không khó

Theo TS Nguyễn Hữu Lương - phó giám đốc Trung tâm nghiên cứu và phát triển chế biến dầu khí (Viện Dầu khí Việt Nam), cháy xe có thể nghiêng về giả thiết là do nhiên liệu. Xâu chuỗi với các sự kiện đã xảy ra không loại trừ nguyên nhân cháy do xăng pha methanol.

Theo tiêu chuẩn chất lượng Việt Nam TCVN 6776, lượng methanol được phép có trong xăng là dưới 1%. Nếu nồng độ methanol lên tới 20-30% như báo chí đã nêu thì nồng độ này sẽ làm xăng dễ bay hơi hơn bình thường dẫn đến không kịp cháy hết khi máy vận hành và nếu rò rỉ ra động cơ sẽ gây cháy nổ. Ngoài ra còn có khả năng xăng đã bị lẫn acetone vì tính chất tương tự như methanol của nó. Nhưng nếu có acetone trong xăng sẽ làm các chi tiết bằng nhựa, cao su của máy giãn nở và gây chết máy xe.

TS Lương cho biết việc kiểm tra chất lượng xăng không khó và có thể căn cứ vào TCVN 6776 để phân tích. Nếu có methanol, acetone hay chất nào đó dễ bay hơi thì nồng độ sẽ vượt quá 43-75 kPa. Một đặc điểm của methanol là khi pha vào nước thì methanol sẽ tách ra nên người tiêu dùng cũng có thể kiểm tra một cách đơn giản là dùng hai ly thủy tinh giống nhau một ly đựng nước, một ly đựng xăng, sau đó đổ ly xăng vào ly nước và quan sát vạch chia giữa xăng và nước, nếu thấy lượng nước ở bên dưới trở nên nhiều hơn trước khi pha xăng vào tức là xăng đã có pha methanol.

Cục Quản lý cạnh tranh, Bộ Công thương vừa cho biết trả lời yêu cầu của cục về tình trạng cháy xe đang diễn ra, Honda VN cho biết với vụ cháy xe Dream ở Bắc Ninh, công ty này chưa được tiếp cận và chưa nhận được thông tin từ công an.

Tuy nhiên, Honda VN đã thử nghiệm và đã đi đến kết luận: không có khả năng vụ nổ xảy ra bởi bình ăcquy và bình xăng. Lý do, ăcquy nếu trong điều kiện hoạt động bình thường, yếu tố cần thiết để gây nổ là khí hydro thì không thể tạo ra nổ vì được tạo ra rất ít. Ngay cả khi Honda VN cố tình tạo ra khí hydro lớn hơn cũng không thể nổ to và phá hủy các chi tiết bên cạnh.

Với vụ cháy xe Air Blade ngày 9-12, Honda VN cho biết đã tiến hành kiểm tra xe bị cháy và kết luận: nguyên nhân gây cháy là từ bên ngoài chứ không phải do chất lượng sản phẩm. Hãng này cũng cho biết sẵn sàng tiến hành kiểm tra các loại xe của hãng tại các cửa hàng ủy nhiệm của Honda nếu khách hàng có yêu cầu.