Kết luận điều tra của Cơ quan điều tra Bộ Công an cho thấy trong số hàng chục ngàn sản phẩm được Cục An toàn thực phẩm cấp giấy đăng ký công bố sản phẩm khi chưa đủ điều kiện có hàng ngàn sản phẩm thực phẩm chức năng chăm sóc sức khỏe đã được bán ra thị trường cho người tiêu dùng.

Viện kiểm sát cáo buộc ông Nguyễn Thanh Phong (cựu Cục trưởng) phải chịu trách nhiệm hình sự với tổng số tiền các chuyên viên đã nhận hối lộ gần 95 tỉ đồng. 

Một cựu Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm khác là bà Trần Việt Nga bị cáo buộc chịu trách nhiệm với tổng số tiền cấp dưới đã nhận hối lộ 12,7 tỉ đồng.

Chỉ đạo chuyên viên nhận 5 - 10 triệu đồng mỗi hồ sơ

Theo cáo trạng vừa được ban hành, cả hai cựu cục trưởng bị truy tố khung hình phạt từ 20 năm tù đến án tù chung thân.

Hành vi hối lộ tại Cục An toàn thực phẩm diễn ra công khai trong nhiều năm dưới hình thức đưa tiền mặt, chuyển khoản.

Theo cáo trạng, các quy định về đăng ký, công bố sản phẩm với nhóm thực phẩm bảo vệ sức khỏe vẫn mang tính chất chung chung, chưa cụ thể. Quy định cũng chưa kèm theo hướng dẫn chi tiết về quy trình, tiêu chí kỹ thuật và thành phần hồ sơ.

Điều này dẫn đến việc doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, lúng túng khi thực hiện thủ tục công bố sản phẩm. Cơ quan thẩm quyền cũng gặp vướng mắc trong quá trình tiếp nhận, kiểm tra và đánh giá hồ sơ.

Lợi dụng những khó khăn, bất cập trên, nhóm lãnh đạo, chuyên viên của cục đã gây khó dễ, "ngâm" hồ sơ của các doanh nghiệp. Sau khi trao đổi với các đơn vị, ông Phong ra chủ trương nhận tiền ngoài lệ phí quy định khi thẩm xét hồ sơ công bố sản phẩm. Mỗi hồ sơ từ 5 - 10 triệu đồng.

Đồng thời, ông Phong cũng thống nhất cơ chế "ăn chia" số tiền nhận hối lộ. Cụ thể, cục trưởng được chia khoảng 2,5 - 3 triệu đồng/hồ sơ, số còn lại chia cho các cục phó, lãnh đạo cấp phòng và chuyên viên tùy cấp độ.

Với giấy xác nhận nội dung quảng cáo, bà Trần Việt Nga (Cục phó từ 2018 - 2024, Cục trưởng từ 2024 đến khi bị bắt) là người phụ trách. Thời gian đầu bà Nga vẫn ký giấy xác nhận đúng hạn.

Tuy nhiên sau đó bà Nga thường để hồ sơ quá hạn không ký duyệt hoặc trả lại hồ sơ với lý do không rõ ràng, không thuyết phục, không đúng với các quy định về quảng cáo. Bà Nga sau đó chỉ đạo Liễu quán triệt đến các chuyên viên "cơ chế" thu tiền của các doanh nghiệp và phải nộp lại cho bà ít nhất 2 triệu đồng/hồ sơ.

Từ đó các chuyên viên yêu cầu các cá nhân, doanh nghiệp phải chi tiền "bôi trơn" mức từ 4 - 9 triệu đồng/hồ sơ để được hướng dẫn, tạo điều kiện cấp giấy xác nhận quảng cáo.

Tiếp tay cho thực phẩm giả

Ở lĩnh vực thẩm định, hậu kiểm, cấp giấy chứng nhận GMP, ông Phong cùng nhóm lãnh đạo, cán bộ của Cục An toàn thực phẩm cũng bị cáo buộc nhận hối lộ. Qua đó, cựu cục trưởng đã "tiếp tay" cho Nguyễn Năng Mạnh (Chủ tịch HĐQT Công ty CP MediaUSA) để được dễ dàng bỏ qua lỗi trong quá trình thẩm định, hậu kiểm nhà máy.

Ngoài điều hành doanh nghiệp trên, Mạnh còn sở hữu nhà máy dược phẩm MediPhar và MediaUSA. Mạnh cũng thành lập và điều hành nhiều công ty để hợp thức hành vi sản xuất, buôn bán thực phẩm chức năng giả.

Viện kiểm sát cho rằng Mạnh đã nhiều lần chi cho đoàn kiểm tra trong việc thẩm định, thẩm định lại nhà máy. "Ông trùm" thực phẩm giả này đã chi tổng cộng hơn 1 tỉ đồng cho đoàn của Cục An toàn thực phẩm. Trong đó, ông Phong nhận 330 triệu đồng.

Trước đó ban hành kết luận điều tra, Cơ quan điều tra Bộ Công an (C01) đánh giá đây là vụ án tham nhũng, chức vụ có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp. Nguyên nhân dẫn đến hành vi phạm tội là do nhóm cựu lãnh đạo Cục An toàn thực phẩm đã suy thoái đạo đức nghề nghiệp, tạo cơ chế "xin - cho" để cấp dưới nhận tiền, hưởng lợi bất chính.

C01 đánh giá hành vi vi phạm pháp luật, buông lỏng quản lý của các công chức, lãnh đạo tại Cục An toàn thực phẩm là một trong những nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tình trạng sản xuất, buôn bán thực phẩm là hàng giả diễn ra công khai, tổ chức sản xuất với quy mô lớn và gây ra nhiều hậu quả cho xã hội.

Hậu quả xảy ra cũng vô cùng lớn khi làm giảm hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, sản phẩm thực phẩm chức năng. Hơn nữa còn tạo ra môi trường cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp, kết luận nêu.

Cựu Cục trưởng An toàn thực phẩm bị truy tố khung 20 năm tù đến chung thân vì chủ mưu nhận 95 tỉ

Viện kiểm sát truy tố cựu Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm Nguyễn Thanh Phong, cáo buộc ông đã chỉ đạo, thống nhất cho nhân viên nhận hối lộ trong suốt 6 năm để 'ăn chia' tổng số tiền gần 95 tỉ.