Ông Lê Linh tại tòa - ẢNH: TUYẾT MAI

Sáng 18-2, TAND quận 1, TP.HCM đã tuyên án vụ tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ đối với 4 hình tượng nhân vật "Trạng Tí", "Sửu Ẹo", "Dần Béo", "Cả Mẹo" trong truyện tranh Thần Đồng Đất Việt, giữa nguyên đơn là ông Lê Phong Linh (bút danh Lê Linh) và bị đơn là Công ty Phan Thị và bà Phan Thị Mỹ Hạnh.

Sau khi nghị án, HĐXX cho rằng tác giả là người trực tiếp sáng tạo ra một phần hoặc toàn bộ tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học.

Quá trình xét xử, các đương sự đều thừa nhận trước truyện Thần Đồng Đất Việt, hình tượng 4 nhân vật "Trạng Tí", "Sửu Ẹo", "Dần Béo", "Cả Mẹo" chưa xuất hiện. Cho đến tháng 1-2002, hình tượng 4 nhân vật mới xuất hiện bằng hình thức xuất bản truyện Thần Đồng Đất Việt tập 1.

Trong nhiều tập truyện Thần Đồng Đất Việt có ghi truyện và tranh Lê Linh. Tập 37 truyện Thần Đồng Đất Việt có phần đôi nét về tác giả Lê Linh, trong đó giới thiệu quy trình xuất bản các tập truyện và cho thấy vai trò của Lê Linh trong việc sáng tác ra các nhân vật này.

Thông qua các tập truyện tranh Thần Đồng Đất Việt, bà Phan Thị Mỹ Hạnh và Công ty Phan Thị đã thừa nhận Lê Linh trực tiếp sáng tác ra các hình tượng nhân vật trên. Từ đó đến nay Công ty Phan Thị không có ý kiến và không đính chính thông tin trên.

Theo lời trình bày của bị đơn, các hình ảnh nhân vật đã có sẵn trong đầu của bà Hạnh. Vì bà Hạnh không phải là họa sĩ nên cần người vẽ lại và bà đích thân kèm ông Linh vẽ lại hình tượng 4 nhân vật trên theo hình dung của bà.

Tuy nhiên, HĐXX cho rằng chỉ khi tác phẩm được sáng tạo và được thể hiện ra bằng một hình thức nhất định mới được pháp luật bảo hộ.

Từ đó, HĐXX xác định ngoài ông Linh thì không có ai tham gia sáng tạo 4 hình tượng nhân vật trên nên công nhận ông Linh là tác giả duy nhất, bà Phan Thị Mỹ Hạnh không phải là đồng tác giả.

Trong văn bản ngày 29-3-2002 gửi Cục Bản quyền tác giả đăng ký bản quyền tác giả cho 4 hình tượng các nhân vật "Trạng Tí", "Sửu Ẹo", "Dần Béo", "Cả Mẹo" có nội dung xác nhận ông Linh và bà Hạnh được Công ty Phan Thị giao nhiệm vụ thực hiện các tác phẩm: bản vẽ nhân vật bé Sửu Ẹo, Trạng Tí, Cả Mẹo, Dần Béo để in trên bộ truyện tranh Thần Đồng Đất Việt toàn bộ quyền sở hữu thuộc về Công ty Phan Thị.

Theo HĐXX, văn bản này không làm thay đổi quyền và nghĩa vụ giữa ông Linh và bà Hạnh. Đây là sự tự nguyện của các bên nên được tôn trọng.

Vì quyền đứng tên tác giả của tác phẩm là quyền nhân thân và quyền nhân thân không thể chuyển giao nên nếu ông Linh đồng ý chuyển giao thì việc chuyển giao này cũng vô hiệu. Bên cạnh đó, văn bản trên cũng không xác định ông Lê Linh và bà Hạnh là đồng tác giả.

Từ tập 79 Thần Đồng Đất Việt trở đi, Công ty Phan Thị đã vẽ lại các hình tượng nhân vật này dựa trên tác phẩm gốc. Đây là hành vi sửa chữa tác phẩm không được ông Linh đồng ý.

Từ đó, tòa chấp nhận yêu cầu của ông Linh buộc Công ty Phan Thị chấm dứt việc tạo ra và sử dụng những biến thể khác nhau của các hình tượng do ông Linh sáng tạo. Đồng thời buộc Công ty Phan Thị xin lỗi ông Linh công khai trên báo Tuổi Trẻ, báo Thanh Niên trong 3 số liên tiếp.

Về chi phí dịch vụ luật sư mà ông Linh phải thuê để bảo vệ quyền tác quyền của mình bị xâm phạm, HĐXX cho rằng ông Linh khởi kiện Công ty Phan Thị và bà Phan Thị Mỹ Hạnh, trong đó chi phí dịch vụ luật sư đối với việc kiện Công ty Phan Thị là 15 triệu đồng nên HĐXX buộc bị đơn thanh toán chi phí dịch vụ luật sư cho ông Linh.

Sau phiên tòa, đại diện bị đơn cho biết họ sẽ kháng cáo bản án.

Đề nghị công nhận ông Lê Linh là tác giả duy nhất 4 nhân vật Thần Đồng Đất Việt

TTO - Viện KSND Quận 1 TP.HCM cho rằng ông Linh là tác giả duy nhất và bà Hạnh không phải là đồng tác giả của 4 hình tượng nhân vật Tí, Sửu, Dần, Mẹo trong truyện Thần Đồng Đất Việt