Cơm tám giò chả là món ăn đặc biệt của Hà nội xưa. Món ăn đơn giản như một bữa cơm gia đình nhưng mang sự thanh lịch, sang trọng của người thết đãi và người được thết đãi. Xưa kia vào mỗi dịp lễ tết, người Hà Nội kỳ công mua cả yến gạo tám để nấu món cơm ăn kèm giò chả, thưởng thức hoặc thết đãi bạn bè.

Phóng to

Cơm tám giò chả, món ăn đặc biệt của Hà Nội xưa - Ảnh: Nguyễn Dịu

Thưởng thức cơm tám giò chả, đầu tiên sẽ cảm nhận được hương thơm của gạo tám (thường là gạo tám Xoan). Vị của bát cơm dẻo mang chút nhẹ nhàng, ngon từ sự đơn giản khi kết hợp với giò và chả quế (giò chả Ước Lễ hoặc giò Chèm của Hà Nội).

Cơm tám được nấu rất công phu từ thứ gạo tám nổi tiếng cả nước - gạo tám Hải Hậu (Nam Định). Người Hải Hậu, Nam Định vốn tự hào bởi những cánh đồng của hạ nguồn con sông Ninh Cơ (một nhánh của sông Hồng). Những cánh đồng này đã đem đến cho người dân nơi đây thứ gạo quý có vị ngon ngọt, dẻo, thơm đặc biệt mà không nơi nào trong cả nước có được.

Gạo tám Hải Hậu có hai loại là tám Xoan và tám Cổ Ngỗng. Hai thứ gạo này có hình dáng giống nhau, cơm dẻo như nhau nhưng vị ngon của tám Xoan thì hơn hẳn. Chỉ những người sành ăn mới phân biệt được.

Với người đơn giản, kém cầu kỳ thì lại dùng ngay thứ gạo tám Mễ Trì, cũng ngon và dẻo không kém: "Cốm Vòng, gạo tám Mễ trì/Tương Bần, húng Láng, còn gì ngon hơn" đã rất nổi tiếng trong dân gian.

Ăn kèm với thứ cơm đặc biệt ấy là món giò lụa, chả quế đặc sản của đất thủ đô - giò chả Ước Lễ(Thanh Oai) hoặc giò Chèm (Từ Liêm).

Giò chả Ước Lễ ngon nổi tiếng khắp vùng bởi việc chọn lựa, pha thịt và kỹ thuật chế biến thành phẩm rất đỗi công phu. Chọn thứ thịt mông hoặc thịt thăn không dính gân, mỡ và phải còn nóng dẻo, tươi nguyên cho vào cối giã liên tục bằng loại chày gỗ đến khi thịt nhuyễn mịn thì trộn nước mắm...

Chả ăn kèm với cơm tám còn có thể là chả quế của làng Ước Lễ. Hoặc tìm đến làng Chèm xã Thủy Phương, Từ Liêm, Hà Nội để có được món giò lụa ăn cùng cơm tám...

Ngày nay cơm tám giò chả ít được người dân thủ đô sử dụng trong bữa ăn hằng ngày. Cũng không có nhiều nơi bày bán món ăn đặc sản này. Bởi thế mà có người đã nói đây là món ăn “đã bị mai một”. Thế nhưng, trên những phố cổ của Hà Nội như phố Huế, phố Hàng Buổm, Hàng Dầu, Hàng Bông... vẫn còn nhiều cửa hàng chuyên bán cơm tám giò chả.

Dịp đầu năm, nhất là trong không khí lành lạnh của Hà Nội, được sum vầy cùng bạn bè, người thân thưởng thức món cơm tám ăn kèm giò, chả thì quả thật tuyệt. Món cơm dẻo, thơm lừng cùng sự kết hợp nhẹ hàng với thứ giò chả đặc sản ấy sẽ khiến ai đó ăn một lần là nhớ mãi.