Sau các vụ lùm xùm về việc chủ đầu tư đem quyền sử dụng đất và tài sản hình thành trên đất của dự án chung cư thế chấp vay ngân hàng gần đây, vấn đề bảo vệ quyền lợi của người mua nhà lại trở thành vấn đề nóng của thị trường bất động sản.

Nhiều người dân phải dành dụm cả đời mới có tiền thực hiện giấc mơ an cư, nhưng nhiều trường hợp rơi vào cảnh tiền trao nhưng cháo không múc. Hàng loạt dự án chung cư “trùm mền” nhiều năm trong khi chủ đầu tư lặn mất tăm.

Có chủ đầu tư đem một căn hộ bán cho nhiều người, hoặc bán thu tiền nhưng lại đem thế chấp căn hộ tại ngân hàng để lấy tiền sử dụng vào mục đích khác...

Điều xót xa là trong khi người mua nhà - những nạn nhân - phải vất vưởng đi thuê nhà ở tạm dù đã gõ cửa nhiều nơi để kêu cứu thì nhiều chủ đầu tư của các dự án này vẫn nhởn nhơ và bình chân như vại.

Trong thư viết tay gửi đến Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Thanh Liêm cho biết sau khi về hưu, vợ chồng ông đã dồn toàn bộ tiền tiết kiệm được 320 triệu đồng và vay mượn thêm mua căn hộ tại chung cư giá rẻ trên đường Phạm Văn Chiêu (Q.Gò Vấp), nhưng gần 4 năm qua chưa nhận được nhà.

Phải ở nhà thuê, ông Liêm đòi lại tiền đã đóng gần 430 triệu đồng nhưng chủ đầu tư không trả, còn thách ông đưa vụ việc ra chính quyền.

“Tôi bị bệnh tim, chẳng biết có được thấy công lý trước khi nhắm mắt” - ông Liêm viết. Hệ lụy của việc “giao trứng cho ác” này là rất lớn, có vợ chồng trẻ phải chia tay chỉ vì trách cứ nhau do đã dồn tiền mua căn hộ nhưng mãi cũng chỉ thấy có... giấy nộp tiền.

Vì sao một số chủ đầu tư thách thức khách hàng dù vi phạm các cam kết của mình? Bởi họ “tự tin” rằng dù có vác đơn gõ cửa khắp nơi, khách hàng cũng chẳng làm gì được vì đây là giao dịch dân sự.

Có kiện ra tòa, dù thắng kiện, khách hàng cũng khó đòi được tiền, lại tốn thêm thời gian và chi phí tới lui hầu tòa.

Tại buổi làm việc với Bí thư Thành ủy Đinh La Thăng vào ngày 7-6, nhiều doanh nghiệp bất động sản đã kêu cơ quan chức năng “đẻ” ra quá nhiều thủ tục rắc rối khiến thời gian triển khai dự án kéo dài, giá thành đội lên...

Thực tế cho thấy những thủ tục này đã trở thành mảnh đất màu mỡ để những cán bộ liên quan nhũng nhiễu, “kiếm ăn” thay vì giúp thị trường bất động sản minh bạch hơn, các chủ đầu tư tuân thủ pháp luật tốt hơn...

Trong khi đó, những chính sách bảo vệ quyền lợi người mua nhà bị bỏ ngỏ một thời gian dài.

Quy định buộc chủ đầu tư phải có bảo lãnh của ngân hàng mới được “bán nhà trên giấy”, hoặc phải có giấy phép của Sở Xây dựng mới đủ điều kiện được mở bán dự án (có hiệu lực từ ngày 1-7-2015) là bước tiến. Tuy nhiên, những dự án bán sản phẩm trước ngày 1-7-2015 vẫn chưa có hướng xử lý bài bản.

Nếu chính quyền không hỗ trợ, cứ để người mua nhà “đánh vật” với chủ đầu tư thì sẽ còn xảy ra những vụ dân phải vào ở những chung cư xây dở dang, hoặc phải chịu cảnh có nhà nhưng không có giấy hồng, những vụ thách thức đi kiện đòi tiền...

Cứ thế này, không khéo sẽ xuất hiện những khu chung cư “ổ chuột đời mới” hiểu theo một nghĩa khác với nhiều thứ “không” như không nghiệm thu, xây chưa xong, không kiểm nghiệm thang máy, không sổ hồng, không công viên lẫn sân chơi...