Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại lễ khai khóa 2022 - Ảnh: T.T.D.

Trò chuyện với giảng viên, sinh viên Đại học Quốc gia TP.HCM, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: "Một đại học muốn thành công phải là nơi truyền cảm hứng, biết khơi dậy quyết tâm khởi nghiệp, biết tạo những điều kiện thuận lợi để khơi dậy tiềm năng con người, tri thức mới, công nghệ mới được phát huy".

Chưa đột phá trong đổi mới sáng tạo

Theo Chủ tịch nước, mặc dù đã có nhiều nỗ lực nhưng xếp hạng về đổi mới sáng tạo của Việt Nam còn khiêm tốn, dưới mức trung bình, chưa có đột phá. Chủ tịch nước đã chỉ ra các nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên.

Thứ nhất, là cả khu vực nhà nước và tư nhân chưa thực hiện ưu tiên chi cho khoa học công nghệ một cách tương xứng và sử dụng nguồn lực một cách hiệu quả. Tỉ lệ chi cho khoa học công nghệ chỉ 0,44% GDP, thấp hơn nhiều so với mức bình quân của thế giới 2,23% GDP.

Việt Nam đang tụt hạng về mức độ đổi mới sáng tạo, năng suất lao động so với các nước châu Á như Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan, Malaysia, Singapore…

Thứ hai, chúng ta chưa thực sự có chính sách, cơ chế tốt hoặc có những bài toán hay, đúng tầm để kích thích sáng tạo; hành lang pháp lý, cơ chế chính sách còn thiếu đồng bộ, chưa thực sự tạo động lực cho phát triển khoa học công nghệ.

Thứ ba, còn ít doanh nghiệp Việt Nam quan tâm đầu tư cho nghiên cứu và phát triển, đổi mới sáng tạo, chuyển giao công nghệ tiên tiến, ý tưởng mới vào sản xuất kinh doanh; rất ít trường đại học có những khuyến khích hiệu quả, có những hoạt động thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc (giữa) cùng lãnh đạo các bộ và TP.HCM trao đổi với giảng viên, sinh viên tại lễ khai khóa 2022 - Ảnh: T.T.D.

Đại học Quốc gia TP.HCM phải lĩnh ấn tiên phong

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cho rằng để hiện thực hóa mục tiêu trở thành nước phát triển, thu nhập cao, cuộc sống nhân dân ngày càng phồn vinh, hạnh phúc thì yếu tố quyết định vẫn là con người. Trách nhiệm của Chính phủ mà trực tiếp là Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng như toàn ngành giáo dục là rất nặng nề.

"Đại học Quốc gia TP.HCM với sự quan tâm của Đảng, sự đầu tư của Nhà nước và sự kỳ vọng của nhân dân phải lĩnh ấn tiên phong, không ngừng đổi mới sáng tạo bằng những giải pháp đột phá", ông Phúc nhấn mạnh.

Chủ tịch nước đề nghị đại học này xây dựng và hoàn thiện mô hình đại học tiên tiến theo xu hướng thế giới, không ngừng cập nhật, đổi mới và phát triển chương trình đào tạo, tiếp cận trình độ các trường đại học nghiên cứu trong khu vực châu Á. Mục tiêu không chỉ bắt kịp mà còn tiên phong trong xu hướng công nghệ, tri thức của thế giới.

Thay đổi tư duy quản lý, đổi mới cơ chế hoạt động khoa học và công nghệ nhằm giải phóng tối đa nguồn lực, chất xám của đội ngũ giáo sư, giảng viên, năng khiếu của sinh viên, khuyến khích đổi mới sáng tạo, tự do khám phá…

Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học xuất sắc các lĩnh vực công nghệ tiên tiến, liên ngành phục vụ nền công nghiệp 4.0, phục vụ cộng đồng, phát huy vai trò phản biện xã hội, tư vấn chính sách, nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, khơi dậy tinh thần đổi mới sáng tạo trong toàn trường.

Tập trung đầu tư phát triển khu đô thị Đại học Quốc gia TP.HCM thành khu đô thị đại học hiện đại thông minh, trong đó có trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, gắn với khu đô thị sáng tạo phía Đông TP.HCM; tăng cường hỗ trợ giảng viên, sinh viên và doanh nghiệp tiếp cận nguồn lực và cơ hội khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, góp phần hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, tạo động lực phát triển mới cho vùng phía Nam và cả nước.

Chủ động hội nhập quốc tế, hợp tác với các trường đại học, viện nghiên cứu có năng lực, uy tín trong cả nước và quốc tế, cố gắng dẫn đầu trong một số xu hướng tri thức, công nghệ tiên phong, thúc đẩy các hoạt động đối ngoại, chú ý mở rộng cấp học bổng cho sinh viên quốc tế học tập tại các trường thành viên Đại học Quốc gia TP.HCM… 

Gắn kết cộng đồng học thuật, nâng cao thứ hạng quốc tế của Đại học Quốc gia TP.HCM trong thời gian tới.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đến thăm và tặng quà cho sinh viên tại ký túc xá Đại học Quốc gia TP.HCM - Ảnh: T.T.D.

Chuyển hóa tri thức thành những sản phẩm cụ thể

Trao đổi với hơn 700 sinh viên Đại học Quốc gia TP.HCM, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhắn nhủ sinh viên là chủ tương lai của đất nước: 

"Sinh viên cần tích cực học tập nâng cao trình độ, kỹ năng, ngoại ngữ, kinh nghiệm; xác lập tâm thế chủ động lĩnh hội và làm chủ công nghệ trong xu hướng cách mạng công nghiệp 4.0, tiên phong đổi mới sáng tạo và lan tỏa tinh thần khởi nghiệp trong các thế hệ thanh niên Việt Nam. Tôi mong có nhiều sản phẩm đổi mới sáng tạo, nhiều thương hiệu khởi nghiệp mang tên Việt Nam do chính sinh viên Đại học Quốc gia TP.HCM khởi sự".

Đồng thời, Chủ tịch nước cũng nhắn nhủ sinh viên cần chủ động hội nhập và có tinh thần tranh đua với bạn bè quốc tế trong khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, nâng cao khả năng thích ứng và làm chủ trước những thay đổi nhanh chóng của thế giới, rèn luyện thói quen, tư duy phản biện, tìm tòi, tự học hỏi tri thức mới, khám phá khoa học công nghệ… chuyển hóa tri thức thành những sản phẩm cụ thể làm giàu cho bản thân, giúp ích cho cộng đồng và phát triển kinh tế đất nước.

Ông Phan Văn Mãi: 'Sinh viên năm nhất mạnh dạn đóng góp, hiến kế cho TP.HCM'

TTO - "Đừng nghĩ sinh viên năm thứ nhất thì ý kiến, ý tưởng của mình là nhỏ mà ngại góp ý. Có thể từ sáng kiến của sinh viên, thành phố sẽ nhìn ra các vấn đề cần giải quyết và phát triển thành những việc lớn".