Trước thềm đêm trao giải thưởng VinFuture 2024, giáo sư Richard Henry Friend đã có những chia sẻ với báo chí sau 4 năm gắn bó với giải.

Giải đáp băn khoăn về VinFuture

Mô tả giải VinFuture năm đầu tiên là một sự thử nghiệm, giáo sư Friend đánh giá so với thời điểm đó, số lượng các đề cử cho năm 2024 đã tăng lên rất nhiều, còn chất lượng thì luôn luôn tốt. Năm nay Việt Nam cũng có một đề cử, một con số rất khiêm tốn so với gần 1.500 đề cử đến từ khắp nơi trên thế giới.

Giải thích thêm về thắc mắc vì sao VinFuture là giải của Việt Nam nhưng lại rất ít đề cử từ Việt Nam, ông Friend cho hay VinFuture là giải thưởng có tính chất toàn cầu.

"Chúng tôi cũng mong muốn rằng dù người ta nhắc đến chương trình giải thưởng này ở bất kỳ đâu trên thế giới thì nó cũng được coi là giải thưởng uy tín. Thậm chí chúng tôi mong muốn làm sao để VinFuture trở thành giải thưởng có uy tín nhất trên thế giới", ông chia sẻ.

Nhà vật lý hàng đầu thế giới cũng cho hay trong 4 năm qua, ông đã nhận được rất nhiều phản hồi tích cực về giải VinFuture. Mỗi khi ông đi đâu đấy và nhắc đến VinFuture, những gì ông nghe được về giải thưởng đều có mẫu số chung: đây là một giải thưởng có tiếng tăm và được tôn trọng.

Giải thưởng VinFuture, theo ông, không giống như một số giải thưởng khoa học khác. 

Bởi với VinFuture, đó là sự cố gắng kết nối được giữa những phát triển trong nghiên cứu khoa học mà chưa ai lường tới, chưa ai có thể dự đoán trước với những tác động muốn thấy và muốn tạo ra trong cuộc sống thực.

"Điều đó khiến cho chúng tôi cảm thấy khá khó khăn khi chọn ra những đề cử xứng đáng được trao giải. Nhưng mặt khác, nó cũng làm cho giải thưởng này trở nên thu hút hơn và hấp dẫn hơn", nhà vật lý hàng đầu thế giới chia sẻ.

Trong hội đồng giải thưởng, các thành viên đều cố gắng làm sao để khi một đề cử được trao giải VinFuture, ngay sau đó đề cử đó sẽ được ứng dụng, và phải được khai thác một cách triệt để nhất trong cuộc sống thực tế.

Nhấn mạnh lại một lần nữa phạm vi của giải thưởng VinFuture, ông Friend khẳng định hội đồng giải thưởng sẽ tìm kiếm "mọi nơi, mọi chỗ" để những phát hiện và đề cử thắng giải sẽ tạo nên sự bất ngờ và kinh ngạc cho tất cả mọi người.

VinFuture - cầu nối cho các nhà khoa học Việt Nam vươn xa

Nhìn về tương lai, giáo sư Friend khẳng định chắc chắn Việt Nam sẽ trở thành quốc gia có nền khoa học bậc cao trong thời gian ngắn sắp tới và điều này sẽ được phản ánh trong các mùa giải VinFuture tiếp theo.

Thông qua những tuần lễ khoa học - công nghệ như của giải thưởng VinFuture, sự tiếp xúc của các nhà khoa học Việt Nam với các nhà khoa học trên thế giới ngày càng nhiều. Điều thú vị là hiện nay ngày càng nhiều các nhà khoa học Việt Nam trở về nước nhờ được tạo các điều kiện tốt tại quê hương.

"Thông qua VinFuture, chúng tôi đã đưa các nhà khoa học có năng lực biến nhiều điều thành hiện thực đến với Việt Nam và đây là nơi diễn ra những cuộc đối thoại. Điều này mang lại cơ hội cho các nhà khoa học trẻ ở Việt Nam", giáo sư Friend chia sẻ.

Ngoài các nhà khoa học đến vì giải thưởng VinFuture, nhiều nhà khoa học khác cũng đã tìm đến Việt Nam khi nhận ra đây là một quốc gia mới nổi, còn rất nhiều tiềm năng và đang mong muốn vươn mình trên thế giới. 

"Có thể họ đã có những tiếp xúc, những liên hệ và những chia sẻ kinh nghiệm rất thường xuyên với các nhà khoa học Việt Nam. Đó là một điều rất tích cực", ông chia sẻ thêm.

Để tạo ra sự bứt phá trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam, theo giáo sư Friend, vốn liếng quan trọng nhất chính là những người trẻ - thế hệ tương lai của đất nước - được đào tạo bài bản.

"Chính vì vậy, chúng ta cần đặt ra tầm nhìn về những gì có thể thực hiện được và khuyến khích những người trẻ tuổi theo đuổi sự nghiệp khoa học không đơn thuần vì mục tiêu nghiên cứu thuần túy mà hướng tới áp dụng vào cuộc sống", ông nói thêm.

VinFuture là giải thưởng "danh giá chỉ sau giải Nobel"

Tối 6-12, Lễ trao giải VinFuture 2024 - tâm điểm được giới khoa học toàn cầu trông đợi - sẽ chính thức diễn ra tại Nhà hát Hồ Gươm (Hà Nội). Đây sẽ là thời khắc quan trọng để vinh danh những phát minh và công nghệ đột phá, được lựa chọn từ gần 1.500 dự án nghiên cứu đề cử bởi hơn 9.000 đối tác đến từ hơn 80 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.

Chia sẻ với phóng viên trước thềm trao giải VinFuture 2024, giáo sư Valery Feigin - giám đốc Viện nghiên cứu Đột quỵ và Khoa học thần kinh ứng dụng quốc gia, Đại học Công nghệ Auckland (New Zealand) - chia sẻ đây là lần đầu tiên ông đến Việt Nam và lần đầu tiên đó cũng thông qua giải thưởng VinFuture.

"Giải thưởng VinFuture là 1 trong 2 giải thưởng danh giá nhất thế giới cùng với Nobel. Không có gì ngạc nhiên khi một số người đoạt giải sau này đã trở thành người chiến thắng giải Nobel", ông Valery Feigin chia sẻ.

Gần đây nhất, ba chủ nhân Giải Đặc biệt 2023 gồm giáo sư Daniel Joshua Drucker (Canada), giáo sư Joel Francis Habener và phó giáo sư Svetlana Mojsov (Mỹ) được bầu chọn vào Danh sách 100 nhân vật ảnh hưởng nhất thế giới 2024 của tạp chí Time (Mỹ).

Những lĩnh vực nào sẽ được vinh danh tại giải thưởng VinFuture 2024?

Các nhà khoa học từng nhận giải VinFuture dự đoán những nghiên cứu đột phá trong lĩnh vực biến đổi khí hậu và suy thoái môi trường, an ninh năng lượng hay sức khỏe toàn cầu… sẽ là những ứng cử viên của giải thưởng VinFuture 2024 danh giá.