Nhiều nguyên nhân dẫn đến giải ngân vốn đầu tư công chậm

Báo cáo tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đỗ Thành Trung cho biết tổng kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2023 được Quốc hội và Thủ tướng Chính phủ giao 17 bộ, cơ quan trung ương gần 111.768 tỉ đồng.

Số vốn đã phân bổ chi tiết hơn 105.135 tỉ đồng, đạt 94%. Số vốn chưa phân bổ chi tiết gần 6.633 tỉ đồng.

Đến hết tháng 4-2023, theo báo cáo của các bộ, cơ quan trung ương, tổng số vốn đã giải ngân của 17 bộ, cơ quan trung ương khoảng 23.741 tỉ đồng, đạt 21,24% so với kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao và cao hơn mức bình quân của cả nước (14,66%).

Tuy nhiên, tỉ lệ này không đồng đều giữa các bộ, cơ quan trung ương, trong đó có 2 bộ, cơ quan trung ương giải ngân trên mức bình quân của cả nước gồm Bộ Giao thông vận tải 24,27%; Viện hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam 19,44%.

Các bộ, cơ quan trung ương còn lại đều giải ngân thấp.

Lãnh đạo các bộ Y tế, Giáo dục và Đào tạo, Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Thông tin và Truyền thông, Lao động - Thương binh và Xã hội, Đại học Quốc gia TP.HCM, Đại học Quốc gia Hà Nội… cho biết một số dự án phát sinh vướng mắc trong giải phóng mặt bằng vượt thẩm quyền xử lý của các bộ, ngành trung ương.

Các dự án sử dụng nguồn vốn Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội chậm được giao kế hoạch vốn, thời gian giải ngân vốn ngắn.

Đặc thù của thời gian đầu năm, nhiều bộ, cơ quan trung ương cần giải ngân hết số vốn đang làm thủ tục kéo dài giải ngân; hoàn trả khối lượng ứng trước đối với những dự án mới ký hợp đồng.

Cạnh đó, dự án phải có khối lượng hoàn thành thì mới có thể nghiệm thu, thanh toán; dự án đang thực hiện thủ tục đấu thầu, chưa có khối lượng để giải ngân.

Nguyên nhân thuộc trách nhiệm của các bộ, cơ quan trung ương là công tác chuẩn bị dự án còn chậm, chất lượng chưa cao, vẫn còn tình trạng dự án được dự kiến bố trí vốn nhưng chưa hoàn thiện thủ tục đầu tư.

Năng lực trình độ, hiểu biết pháp luật về đất đai, đầu tư, xây dựng, ngân sách nhà nước của một số cán bộ quản lý dự án chưa đáp ứng yêu cầu, dẫn đến việc cần nhiều thời gian để nghiên cứu, xử lý và phải lấy ý kiến nhiều cơ quan, đơn vị khác.

Không để phân bổ vốn đầu tư công nhưng không giải ngân được

Sau khi cho ý kiến cho các dự án cụ thể, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương phải phối hợp chặt chẽ với nhau, làm việc sát với các địa phương để tháo gỡ từng dự án.

Chỉ rõ vướng mắc, đề xuất hướng ban hành những văn bản pháp lý theo cấp có thẩm quyền để giải quyết.

Bên cạnh đó, các bộ, ngành tập trung rà soát, tăng cường năng lực, trách nhiệm trong chỉ đạo, điều hành, quản lý công tác giải ngân vốn đầu tư công từ khâu chuẩn bị, quyết định đầu tư, nhất là cho những dự án lớn, quan trọng.

Ông nhấn mạnh, nhiệm vụ giải ngân từ nay đến cuối năm còn rất nặng nề. Chỉ tiêu giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị, tiêu chí đánh giá năng lực, kỷ luật, kỷ cương, trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành trong chuẩn bị, thẩm định, phê duyệt, triển khai dự án.

Bộ trưởng, thủ trưởng, tập thể lãnh đạo các đơn vị phải nhận thức đầy đủ trách nhiệm, cá thể hóa trách nhiệm từ khâu đề xuất, thẩm định, tổ chức thực hiện dự án đến phối hợp giải quyết vướng mắc phát sinh.

Đồng thời, "không để tình trạng phân bổ vốn đầu tư công nhưng không giải ngân được hoặc không bảo đảm tiến độ".

5 tỉnh, thành giải ngân vốn đầu tư công thấp, phó thủ tướng nói 'có nơi nêu lý do cho có'

Phó thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu làm rõ nguyên nhân và trách nhiệm để giải ngân vốn đầu tư công thấp với 5 tỉnh thành, trong khi chủ tịch UBND TP.HCM giãi bày có khó khăn trong khâu chuẩn bị đầu tư.