Sau thời gian làm việc ở Đà Nẵng, năm 2020 Trần Hữu Trí (sinh năm 1995) quyết định về quê ở vùng cao Nam Đông vốn là khu vực miền núi của TP Huế. Trí bắt đầu khởi nghiệp với thao thức làm nông nghiệp hữu cơ mà ưu tiên trước hết phải gìn giữ sự tự nhiên của đất và cây trồng, hạn chế tối đa dùng hóa chất.

Đam mê làm nông nghiệp sạch

Ghé thăm vườn của Trí đang độ vào thu, hai bên lối vào đầy những luống mướp, cà, bầu, bí nối nhau xanh rờn. Còn trước mỗi căn homestay nhỏ xinh, những khóm hồng, cúc, bông giấy đua nhau khoe sắc. Xa phía đồi, vườn cam, bưởi, ổi đang vào kỳ thu hoạch.

Anh chủ trẻ đang lội ao hái những gương sen còn đọng hơi sương chuẩn bị cho đơn hàng buổi sáng. Người bê bết bùn nhưng nụ cười lại rạng rỡ như nắng sớm. Câu chuyện của những ngày đầu "bỏ phố về quê" bắt đầu rôm rả hẳn.

Trước khi bắt tay làm, Trí đã có chuyến xuyên Việt bằng xe máy. Anh dừng ở Quảng Nam, Phú Yên, Đồng Nai… quan sát những mô hình farmstay nơi đây. Cậu ấy còn qua cả Lào, Thái Lan, tìm đến những vùng đất đang nở rộ về du lịch nông nghiệp học hỏi. "Những chuyến đi giúp mình tích lũy kinh nghiệm và hình thành nền tảng cho dự án của riêng mình", Trí chia sẻ.

Đã quyết định làm, Trí tự cuốc đất trồng từng mầm cây với cả sự bỡ ngỡ. Rồi từng khu vườn, sườn đồi xanh mướt dần mọc lên dưới đôi tay và sự kiên nhẫn của anh nông dân tay ngang.

Trên khu đất 3ha, anh dành 2ha gây rừng, 1ha còn lại anh dùng thiết kế farmstay với nhiều loại cây ăn trái, hoa lá, rau củ. Tất cả đều được chăm sóc hướng hữu cơ, hài hòa với thiên nhiên.

Ấy cũng là giấc mơ Trí ấp ủ từ thời sinh viên. Anh biết nhiều gia đình ở quê vẫn quen dùng thuốc diệt cỏ để tiết kiệm công sức nhưng Trí đã vận động gia đình dừng hẳn việc sử dụng hóa chất trong vườn từ chục năm trước, xem như bước chuẩn bị cho hành trình nông nghiệp hữu cơ đang theo đuổi.

Không làm một mình, Trí vận động bà con xung quanh bỏ dần thói quen dùng thuốc diệt cỏ. Ban đầu không mấy người nghe theo song anh kiên trì thuyết phục. Dần dà bà con hiểu được tác hại của hóa chất nên bắt đầu thay đổi tập quán canh tác, hạn chế sử dụng vì hóa chất hại cho người, ảnh hưởng đất.

Mới lạ "Cây vườn nhà"

Ngoài bán nông sản trực tiếp, Trí thử nghiệm dự án "Cây vườn nhà". Ý tưởng này xuất phát từ kỷ niệm thời thơ bé mà Trí nói rất háo hức xin mẹ cho tự nuôi chú gà. Dự án giúp mỗi người có thể "nuôi" một cây ăn quả từ xa với mong muốn mang đến cho họ cảm giác gắn bó, được trồng, được hái trái như trong chính khu vườn nhà mình dù không có đất hay thời gian rảnh để chăm cây.

Mọi người có thể nhận "nuôi" cây ổi hoặc cam được canh tác hoàn toàn hữu cơ trọn đời hay từng năm. Cây được chọn "nuôi" sau khi thống nhất giá cả sẽ gắn bảng tên khách lên cây. Nếu ở gần khách sẽ tìm đến chụp với cây đã chọn, còn việc chăm sóc, nuôi dưỡng sẽ do vườn trực tiếp thực hiện.

Khách theo dõi quá trình sinh trưởng cũng như quy trình chăm sóc cây qua hình ảnh và mã QR được vườn cập nhật thường xuyên. Cứ thế, người nhận "nuôi" đồng hành, theo dõi cây rồi chờ ngày thu hoạch trái để ăn hoặc có thể gửi tặng người thân, bạn bè. 

Khách nhận "nuôi" cây thường là các bạn trẻ cả trong và ngoài tỉnh. Có cả người Việt đang ở Úc, Nhật Bản biết mô hình này cũng nhận "nuôi" đến khi được thu hoạch trái sẽ cung cấp địa chỉ để vườn gửi đến tận nơi cho người nhận.

Cả vườn cây hiện đều được gắn mã QR. Quy trình chăm sóc cây, dùng thuốc gì, phân bón gì, ủ phân tại vườn ra sao đều được cập nhật rõ ràng qua mã QR để khách tiện theo dõi. Đây là cách xây dựng niềm tin của khách hàng với mô hình hữu cơ, giúp họ hiểu rõ về sản phẩm để yên tâm sử dụng.

"Cảm giác được sở hữu một cái cây cho riêng mình, đồng hành và thấy nó lớn lên từng ngày như ta đang chăm sóc khiến mình thật sự thích thú. Vui nhất tới lúc chúng ra hoa, đậu quả rồi mình được hái trái, không chi sướng bằng", một bạn trẻ chụp hình bên cây ổi đã nhận "nuôi" cười hào hứng.

Phát triển mô hình nông nghiệp hữu cơ từ cơ sở

Đồng Nai đã phát triển được 9 mô hình đạt chứng nhận sản xuất hữu cơ với diện tích 28,7ha. Sản phẩm nông sản hữu cơ ngày càng đa dạng gồm hồ tiêu, sầu riêng, bưởi, dưa hấu, ổi, đu đủ, ớt, rau các loại.