Đất canh tác của người dân bị sạt lở từng ngày do hoạt động khai thác cát - Ảnh: DOÃN HÒA

Dẫn chúng tôi ra khu vực đất bãi bồi canh tác của bà con, ông Phạm Trọng Quế (62 tuổi, ngụ xóm 2, Khánh Sơn, huyện Nam Đàn, Nghệ An) than thở các tàu khai thác cát hoạt động rầm rộ, tràn lan từ nhiều tháng qua đã làm dòng chảy thay đổi, sông sạt lở "nuốt" hàng trăm mét đất.

"Nửa đêm đang ngủ chúng tôi cũng nghe thấy tiếng máy nổ của tàu khai thác cát sỏi gầm rú inh ỏi cả một khúc sông, đến sáng thức dậy thì thấy một đoạn đất đã trôi xuống sông", ông Quế kể.

Dọc bãi bồi sông Lam đi qua các xã Hưng Khánh, Hưng Nhân, Hưng Lam (huyện Hưng Nguyên), người dân cũng bức xúc trước việc tàu khai thác cát làm biến đổi dòng chảy, ăn sâu vào đất hoa màu của người dân.

Bà Nguyễn Thị Hương, ngụ xã Hưng Nhân cho biết, tàu khai thác cát thường "ngủ ngày, làm đêm", hoạt động rầm rộ chủ yếu từ 12h đêm đến 4h sáng.

Sau khi "ăn hàng" tàu hút cát kéo về đổ sang bến cát ở thị xã Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh). "Họ hút cát thường xuyên làm cây trồng ven bãi sạt lở xuống sông, bờ sông sâu hoắm, nguy hiểm", bà Hương bức xúc.

Ông Nguyễn Trung Tuyến - phó chủ tịch UBND xã Hưng Lam (huyện Hưng Nguyên), cho biết xã đã nhiều lần lập đoàn, đưa tàu bè trực tiếp xuống sông đẩy đuổi các tàu hút cát trái phép nhưng gặp nhiều khó khăn, hiệu quả ít bởi lực lượng mỏng, thời gian các tàu khai thác chủ yếu vào ban đêm đến rạng sáng và xã không đủ thẩm quyền xử phạt hành chính.

"Công an huyện cũng xử phạt một số thuyền hút cát hoạt động trái phép trên khúc sông này, nhưng phạt xong, đâu lại vào đó", ông Tuyến cho biết.

Tàu khai thác cát hoạt động nhộn nhịp trên sông Lam - Ảnh: DOÃN HÒA

Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ Online, vào tháng 8-2017, theo báo cáo của Sở Giao thông vận tải (GTVT) Nghệ An, toàn tỉnh có hơn 100 bến cát, sỏi hoạt động trái phép bị đình chỉ, buộc tháo dỡ máy móc, bàn giao mặt bằng sạch cho các địa phương.

Ông Lê Thanh Bình - trưởng Phòng quản lý hạ tầng giao thông, Sở GTVT Nghệ An cho biết đến nay Sở mới cấp phép mở khoảng 20 bến khai thác cát sỏi ở các huyện theo đúng hồ sơ, thủ tục hợp lệ vừa đảm bảo đúng việc quản lý nguồn tài nguyên khoáng sản vừa tránh biến động đến giá cả vật liệu xây dựng cát, sỏi.

UBND tỉnh Nghệ An vừa có quyết định thành lập các đoàn thanh tra kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản, trong đó có việc cấp phép mở các bến khai thác cát, sỏi.

Nếu địa bàn nào để tái diễn các hoạt động khai thác, vận chuyển, mở các bến, bãi tập kết cát sỏi trái phép, bảo kê… thì chủ tịch UBND cấp huyện, cấp xã phải liên đới trách nhiệm.

Bến cát hoạt động rầm rộ gần cầu đường sắt Yên Xuân, Nghệ An - Ảnh: DOÃN HÒA