Các nhà nghiên cứu cho rằng nhiều hóa chất được tìm thấy trong nhiều loại vật dụng, từ đồ nội thất đến sản phẩm làm tóc, có thể gây ảnh hưởng não bộ và liên quan đến các bệnh về thần kinh như bệnh đa xơ cứng hay rối loạn phổ tự kỷ.

Yếu tố môi trường ảnh hưởng não bộ

Các vấn đề về thần kinh ảnh hưởng đến hàng triệu người, nhưng chỉ một phần nhỏ các trường hợp có thể là do di truyền, cho thấy các yếu tố môi trường chưa được biết đến là tác nhân quan trọng gây ra bệnh thần kinh.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Neuroscience đã phát hiện ra rằng một số hóa chất thông thường trong nhà có ảnh hưởng đặc biệt đến các tế bào thần kinh đệm ít gai của não, một loại tế bào chuyên biệt tạo ra lớp cách nhiệt bảo vệ xung quanh các tế bào thần kinh.

Paul Tesar, giáo sư về trị liệu sáng tạo và giám đốc Viện Khoa học Glial tại Trường Y, cho biết: "Việc mất các tế bào thần kinh đệm ít gai là nguyên nhân dẫn đến bệnh đa xơ cứng và các bệnh thần kinh khác".

"Chúng tôi phát hiện các hóa chất cụ thể trong các sản phẩm tiêu dùng có thể gây tổn hại trực tiếp đến các tế bào thần kinh đệm ít gai. Đây là yếu tố nguy cơ trước đây chưa được công nhận đối với bệnh thần kinh", ông nhấn mạnh.

Nhận thấy chưa từng có các nghiên cứu kỹ lưỡng về tác động của hóa chất đối với sức khỏe não bộ, các nhà nghiên cứu đã phân tích hơn 1.800 hóa chất có thể tiếp xúc với con người. Họ xác định được các hóa chất làm tổn thương tế bào thần kinh đệm ít gai có chọn lọc thuộc hai loại là chất chống cháy cơ phốt pho và hợp chất amoni bậc bốn.

Vì các hợp chất amoni bậc bốn có trong nhiều sản phẩm chăm sóc cá nhân và chất khử trùng - vốn được sử dụng thường xuyên hơn kể từ khi đại dịch COVID-19 bắt đầu - nên con người thường xuyên tiếp xúc với các hóa chất này. Trong khi đó, nhiều thiết bị điện tử và đồ nội thất có chứa chất chống cháy cơ phốt pho.

Cần thêm các nghiên cứu trong tương lai

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng hệ thống tế bào và cơ quan trong phòng thí nghiệm để chứng minh rằng các hợp chất amoni bậc bốn làm chết tế bào thần kinh đệm ít gai, trong khi chất chống cháy cơ phốt pho ngăn cản sự trưởng thành của loại tế bào thần kinh này.

Họ cũng chứng minh các hóa chất tương tự gây tổn hại đến các tế bào thần kinh đệm ít gai trong bộ não đang phát triển của chuột như thế nào. Đồng thời, các nhà nghiên cứu liên hệ việc tiếp xúc với một trong những loại hóa chất này với tình trạng thần kinh yếu ở trẻ em trên toàn nước Mỹ.

Erin Cohn, tác giả chính và nghiên cứu sinh của chương trình đào tạo nhà khoa học y khoa của Trường Y, cho biết: "Chúng tôi phát hiện ra rằng các tế bào thần kinh đệm ít gai, chứ không phải các tế bào não khác, dễ bị tổn thương một cách đáng ngạc nhiên trước các hợp chất amoni bậc bốn và chất chống cháy cơ phốt pho. Hiểu được sự tiếp xúc của con người với những hóa chất này có thể giúp giải thích mối liên hệ còn thiếu trong cách phát sinh một số bệnh thần kinh".

Các chuyên gia cảnh báo mối liên quan giữa việc con người tiếp xúc với các hóa chất này và ảnh hưởng đến sức khỏe não bộ cần được điều tra thêm. Nghiên cứu trong tương lai phải theo dõi mức độ hóa chất trong não của người lớn và trẻ em, từ đó xác định lượng và thời gian tiếp xúc cần thiết để gây ra hoặc làm bệnh nặng hơn.

Tesar cho biết: "Những phát hiện của chúng tôi cho thấy cần phải xem xét kỹ lưỡng hơn về tác động của các hóa chất gia dụng phổ biến này đối với sức khỏe não bộ".

"Chúng tôi hy vọng nghiên cứu sẽ góp phần đưa ra những quyết định sáng suốt liên quan đến các biện pháp quản lý hoặc can thiệp hành vi nhằm giảm thiểu phơi nhiễm hóa chất và bảo vệ sức khỏe con người", ông nhấn mạnh.

Hệ miễn dịch tấn công não bộ: Căn bệnh viêm não xa lạ dễ gây tử vong

Viêm não tự miễn là bệnh lý còn xa lạ đối với nhiều người nhưng lại là nguyên nhân đứng hàng thứ 3 trong các nguyên nhân gây viêm não. Bệnh đặc trưng bởi các tổn thương não do chính hệ miễn dịch của cơ thể gây ra.