Tàu Yang Ming Wellhead (chở được 14.000 TEU) cập cảng Cái Mép - Thị Vải tháng 4-2017 - Ảnh: ĐÔNG HÀ

Ở khu vực Cái Mép - Thị Vải, các chủ đầu tư đã đổ không dưới 30.000 tỉ đồng vào để có 7 bến container đi vào hoạt động như hiện nay. Tuy nhiên, hiện chỉ có một nửa số cảng trên có hàng để "ăn", còn lại là "đói".

Ông Nguyễn Văn Trình, chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, cho biết cụm cảng Cái Mép - Thị Vải có công suất thiết kế gần 7 triệu TEU/năm, nhưng lượng hàng hóa thông qua đây đến giờ mới chỉ đạt 20%. 

"Nếu cứ tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng chừng 17%/năm thì rõ ràng chưa phát huy được hiệu quả của khu vực cảng này" - ông Trình nói.

Các chuyên gia nhìn nhận nguyên nhân "đói" hàng là do ngành dịch vụ hậu cần sau cảng - logistics - chưa phát triển tương xứng, thiếu hệ thống kho bãi, hệ thống kết nối hạ tầng giao thông quanh cảng chưa đồng bộ. 

Quan trọng hơn, theo phân tích của chính quyền Bà Rịa - Vũng Tàu, là do "điều phối luồng hàng hóa trong khu vực còn hạn chế, mang tính cục bộ", dẫn đến việc nơi này "đói" hàng nhưng nơi kia lại không giải phóng hàng kịp dẫn đến ách tắc.

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Nhật: Ban đầu thì quyết liệt lắm, nhưng sau đó thì không. Tàu vẫn đưa hàng về hướng TP.HCM.

Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Nhật chia sẻ quan điểm này. Ông Nhật cho biết để giảm áp lực giao thông cho TP.HCM, từ năm 2005 đã thông qua quy hoạch di dời tất cả các cảng trên sông Sài Gòn về Bà Rịa - Vũng Tàu. 

"Ban đầu thì quyết liệt lắm, nhưng sau đó thì không. Tàu vẫn đưa hàng về hướng TP.HCM" - ông Nhật nói.

Thứ trưởng Bộ GTVT cũng cho rằng việc TP.HCM "đổ tiền" nạo vét luồng cũng như không hạn chế đầu tư cảng Hiệp Phước đã phá vỡ quy hoạch cảng container, gây mất niềm tin cho các nhà đầu tư cảng ở Cái Mép - Thị Vải.

Ông Nguyễn Nhật đề nghị không nên đầu tư mở rộng cảng hay nạo vét luồng ở TP.HCM, và tuân thủ quyết định của Thủ tướng về phê duyệt quy hoạch chi tiết nhóm cảng biển TP.HCM - Đồng Nai - Bà Rịa - Vũng Tàu.

Trong một cuộc họp mới đây với lãnh đạo tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng cho rằng hệ thống cảng Cái Mép - Thị Vải đang vướng hạ tầng giao thông, logistics lẫn quản lý nhà nước. 

Thủ tướng yêu cầu các địa phương cùng các bộ ngành liên quan ngồi lại xử lý những bất cập cũng như các kiến nghị của Bà Rịa - Vũng Tàu như: xây cầu Phước An (nối Bà Rịa - Vũng Tàu với Đồng Nai), phân luồng hàng, thành lập trung tâm kiểm tra hàng hóa tại Cái Mép, làm cảng cạn.