Đầu tiên là chuyện ông Trịnh Xuân Thanh. Đang là chủ tịch HĐQT của một tổng công ty thua lỗ hàng ngàn tỉ đồng, thay vì bị xử lý trách nhiệm, ông “bỗng nhiên” được cất nhắc làm phó chánh văn phòng bộ, rồi tiếp tục lên chức vụ trưởng, chánh văn phòng Ban cán sự Đảng của bộ.

Chưa nóng chỗ, ông Thanh lại được luân chuyển về tỉnh Hậu Giang làm phó chủ tịch UBND tỉnh, được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội và trúng cử.

Trường hợp thứ hai là của ông Vũ Quang Hải, con trai nguyên bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng.

Năm 2011, ông Hải - lúc ấy mới 25 tuổi - đã được bổ nhiệm làm tổng giám đốc Công ty CP Đầu tư tài chính Công đoàn dầu khí.

Hai năm ông Hải điều hành là hai năm doanh nghiệp này lỗ thê thảm. Nhưng thay vì bị xử lý trách nhiệm, con trai bộ trưởng được điều về Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công thương) rồi nhanh chóng bước lên vị trí phó vụ trưởng.

Đến năm 29 tuổi, ông Vũ Quang Hải lại được Bộ Công thương đưa về Tổng công ty Bia - rượu - nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) làm phó tổng giám đốc.

Còn nhớ hồi tháng 10-2013, cũng tại Bộ Công thương từng lùm xùm, ầm ĩ chuyện Cục Quản lý thị trường tổ chức thi tuyển công chức. Chỉ tiêu tuyển dụng là 10 công chức nhưng có tới 299 người đăng ký.

Khi kết quả được công bố, đơn thư khiếu nại xuất hiện tố giác chuyện lộ đề, tố cáo nhiều thí sinh trúng tuyển là con cháu cán bộ trong cục.

Cơ quan an ninh vào cuộc, làm rõ đúng là có chuyện lộ đề. Bộ Công thương đã phải hủy kết quả kỳ thi công chức, lập hội đồng kỷ luật và xử lý một số cá nhân liên quan vụ tiêu cực này. Một trong số những cá nhân bị xử lý hồi đó lại được luân chuyển làm phó chủ tịch một thành phố phía Nam…

Xa trước nữa, nếu ai còn nhớ là trường hợp của con trai nguyên thứ trưởng Bộ Thương mại (khi đó chưa sáp nhập hai bộ Công nghiệp và Thương mại).

Anh này đang là nhân viên của Tổng công ty Xuất nhập khẩu tổng hợp thì được “nhấc” vào làm chuyên viên Vụ Xuất nhập khẩu (đơn vị thuộc Bộ Thương mại do chính ông bố thứ trưởng này phụ trách).

Tháng 9-2004, anh này bị Cơ quan an ninh Bộ Công an khởi tố, bắt giam vì cầm tiền của doanh nghiệp để “chạy” hạn ngạch xuất khẩu dệt may đi Mỹ. Hai tháng sau, chính ông thứ trưởng cũng bị bắt trong vụ án này.

Nhìn lại một loạt sự việc trên để thấy rằng câu chuyện điều động, bố trí cán bộ ở Bộ Công thương một thời gian dài rất… có vấn đề. Trong số hàng ngàn ý kiến bạn đọc gửi đến Tuổi Trẻ mấy ngày này, có ý kiến chua chát khi cho rằng đấy là… “truyền thống” bộ ta (?!).

Ông Vũ Quốc Hùng, nguyên phó chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra trung ương, khi theo dõi các bài viết trên Tuổi Trẻ về việc này đã phải bức xúc thốt lên: “Tại sao cả một hệ thống tổ chức Đảng, chính quyền của Bộ Công thương như thế mà công tác tổ chức cán bộ lại có thể tùy nghi, tùy tiện đến thế?”.

Rất mừng là Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có chỉ đạo kịp thời (trong vụ việc ông Trịnh Xuân Thanh), các cơ quan chức năng như Ủy ban Kiểm tra trung ương, Bộ Công an đang vào cuộc xác minh rất tích cực.

Báo chí và dư luận cũng đang theo sát động thái của các cơ quan hữu trách, của những người trong cuộc và trông chờ ở đó một thái độ dũng cảm đối diện với sự thật, dù có thể là sự thật đắng chát.