Người dân làm thủ tục tại chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai số 2, TP.HCM - Ảnh: T.T.D.
Đồng thời đề nghị phải có chính sách thu tiền sử dụng đất không tạo ra gánh nặng cho người dân. Các chuyên gia nói gì về đề xuất này?
* Ông Lê Hoàng Châu (Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM):
Cần ưu đãi khi chuyển đổi sang đất ở trong hạn mức
Vướng mắc và bất hợp lý lớn nhất hiện nay là việc buộc hộ gia đình, cá nhân khi chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp lên đất ở sẽ thu 100% giá đất trong bảng giá đất cho toàn bộ diện tích (không phân biệt phần đất trong hay ngoài hạn mức).
Bảng giá đất nhiều nơi hiện quá cao vì tích hợp luôn hệ số điều chỉnh giá đất (hệ số K) vào trong bảng giá đất, sát gần với giá thị trường.
Điển hình như ở TP.HCM, bảng giá đất tăng từ 3 đến hơn 38 lần so với trước đó, nếu áp mức thu 100% sẽ là một gánh nặng rất lớn cho người dân.
So với mức đề xuất 30-50% trước đó của Bộ Tài chính, mức thu bằng 20% giá đất trong bảng giá đất đối với diện tích trong hạn mức và 30% đối với diện tích vượt hạn mức là hợp lý.
Nhưng về lâu dài cần phải sửa đổi tận gốc rễ vấn đề bằng cách bổ sung quy định về chính sách giá đất ưu đãi cho diện tích trong hạn mức vào điều 159 Luật Đất đai 2024.
Rất nhiều gia đình nhiều thế hệ sống chung trong một mảnh đất lớn. Con cái trưởng thành, có nhu cầu ra ở riêng, thu tiền sử dụng đất ở với mức 100% là cao lắm. Phải quan tâm tới các trường hợp này bởi mảnh đất ấy vốn nó được đại gia đình đó tạo lập từ lâu.
* Chuyên gia thuế Nguyễn Ngọc Tú:
Phải tính toán lại bảng giá đất ở
Bảng giá đất ở nhiều địa phương tăng quá cao. Và theo Luật Đất đai năm 2024 đã có hiệu lực, khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở, hộ gia đình và cá nhân phải nộp đủ 100% chênh lệch giữa giá đất ở với giá đất nông nghiệp. Việc này khiến nhiều hộ gia đình, cá nhân ở ven đô và nông thôn không thể có tiền nộp. Quy định này khác nào họ mua lại chính mảnh đất mà ông cha bao đời nay để lại.
Để tháo gỡ vấn đề này, trước hết bảng giá đất năm 2026 phải tính toán lại, không được "gây sốc".
Theo tôi, giá đất ở cần lấy mức bình quân năm năm gần đây để đảm bảo tính ổn định và khả năng chi trả của người dân. Vì mục đích chuyển đổi sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở là để người dân xây cất nhà ở. Do vậy Nhà nước và nhân dân cùng chia sẻ, cùng chăm lo nhà ở cho người dân.
Việc xem xét giảm mức thu tiền sử dụng đất khi chuyển đổi từ đất nông nghiệp sang đất ở đối với hộ gia đình, cá nhân là rất cần thiết. Bởi đây cũng góp phần cho Nhà nước thực hiện trách nhiệm phát triển nhà ở.
* TS Phạm Viết Thuận (Viện trưởng Viện Kinh tế tài nguyên và môi trường TP.HCM):
Đi ngược tinh thần "khoan thư sức dân"
Chính sách thu 100% tiền sử dụng đất theo bảng giá đất khi người dân chuyển mục đích sử dụng sang đất ở hiện nay trở thành gánh nặng lớn đối với nhiều hộ dân chỉ mong muốn có một chỗ ở ổn định.
Trong bối cảnh kinh tế gặp khó, thiên tai dồn dập, chi phí sinh hoạt tăng mạnh, giữ nguyên mức thu này sẽ đi ngược tinh thần "khoan thư sức dân", nguyên tắc căn cốt để nuôi dưỡng nội lực xã hội và tạo nền tảng phát triển bền vững.
Đã đến lúc chính sách cần được thiết kế lại theo hướng linh hoạt và nhân văn hơn. Chính sách tính nghĩa vụ tài chính cũng nên phân loại rõ hai nhóm.
Đó là nhóm có nhu cầu an cư thật sự nên được giảm, thậm chí miễn nghĩa vụ tài chính trong điều kiện khó khăn do thiên tai hoặc yếu tố khách quan khác. Ngược lại, nhóm chuyển đổi để phân lô, bán nền, mang tính thương mại phải tuân theo mức thuế, phí và nhất quán để tránh thất thu ngân sách.
* Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội):
Chia các nấc, giảm mức đóng
Mức đóng tiền sử dụng đất 100% số tiền chênh lệch giữa đất ở và đất nông nghiệp là quá cao, có trường hợp lên đến nhiều tỉ đồng. Dự thảo nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai đã quy định về miễn, giảm tiền khi chuyển từ đất nông nghiệp sang đất ở.
Theo đó, có các mức thu bằng 30%, 50% và 100% chênh lệch giữa giá đất ở và đất nông nghiệp tùy theo từng trường hợp cụ thể.
Việc đưa ra các mức như vậy khá hợp lý để đảm bảo công bằng. Đồng thời với việc chia các nấc, mức nộp này sẽ tháo gỡ vướng mắc về thu tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sang đất ở, giảm gánh nặng tài chính, tạo điều kiện thuận lợi cho hộ gia đình, cá nhân. Hiện còn tình trạng bất hợp lý là nhiều người đã sử dụng đất ở hợp pháp từ lâu nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận.
Khi cấp giấy lần đầu lại phải nộp đúng khung giá đất. Tôi đề nghị bổ sung trường hợp cấp giấy chứng nhận sử dụng đất lần đầu cũng áp dụng mức 30%, 50%, 100% tương tự trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất trên.
* Đại biểu PHAN ĐỨC HIỂU (đại biểu chuyên trách Ủy ban Kinh tế và Tài chính):
Xem xét giảm, thậm chí miễn đổi trong hạn mức, phục vụ nhu cầu nhà ở
Thực tế ở nhiều nơi, ngoài diện tích đất ở nhiều gia đình thường được giao cùng thửa các diện tích đất vườn, ao hay đất nông nghiệp. Các diện tích đất này được ghi nhận trong sổ đỏ và người dân sử dụng bình thường trong nhiều năm qua.
Trước đây người dân khi chuyển đổi đất nông nghiệp sang thổ cư thường chỉ nộp một phần tiền sử dụng đất tính theo tỉ lệ phần trăm chênh lệch giữa giá đất ở và đất nông nghiệp. Với diện tích trong hạn mức, mức thu là 30% và 50% khi vượt hạn mức.
Nhưng từ khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực, quy định này bị bãi bỏ. Người dân phải nộp 100% phần chênh lệch giữa giá đất nông nghiệp và đất ở. Bảng giá đất mới tại nhiều địa phương lại tăng cao. Việc này gây khó khăn rất lớn cho không ít gia đình. Do vậy cần xem xét miễn giảm khoản tiền này cho người dân.
Với các thửa đất chuyển đổi để phục vụ mục đích chính đáng là xây nhà, đảm bảo chỗ ở để làm nhà ở, nếu chuyển đổi trong hạn mức quy định của địa phương cần giảm tối đa số tiền sử dụng đất phải nộp, thậm chí miễn hoàn toàn. Còn ngoài hạn mức quy định thì tùy theo diện tích, hạn mức sẽ tính số tiền phải nộp từ 30-50%. Còn với những trường hợp chuyển đổi lớn, chuyển đổi nhằm mục đích kinh doanh, buôn bán mới thu đúng 100% số tiền sử dụng đất.
* Đại diện Cục Quản lý công sản - Bộ Tài chính:
Đề xuất giảm tới 70% tiền chuyển đổi sang đất ở trong hạn mức
Thời gian qua Bộ Tài chính nhận được nhiều kiến nghị, đề xuất của các địa phương, thông tin của báo chí về việc giá đất trên bảng giá đất tại một số địa phương cao đột biến so với bảng giá đất cũ. Giá đất ở cao nhiều lần so với giá đất nông nghiệp. Từ đó có đề xuất giảm mức tiền khi người dân chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở.
Bộ Tài chính đã đề xuất dự thảo nghị quyết của Chính phủ để tháo gỡ, xử lý vướng mắc trên. Theo đó, đề xuất khi chuyển mục đích từ đất nông nghiệp sang đất ở, đối với diện tích đất trong hạn mức giao đất ở tại địa phương thì mức thu tối thiểu là 30% chênh lệch giữa giá đất ở và giá đất nông nghiệp theo bảng giá đất của địa phương (quy định hiện nay là thu 100%).
Đối với diện tích đất vượt hạn mức giao đất tại địa phương, mức thu tối thiểu là 50% chênh lệch nhưng không vượt quá hạn mức đất ở của địa phương. Trường hợp vượt quá diện tích hạn mức đất ở thì thu như bình thường với mức 100% chênh lệch.
Như vậy nghĩa vụ tài chính đối với người dân giảm đáng kể. Mục đích chính là để tạo điều kiện cho người dân có nhà ở, bảo đảm an sinh xã hội. Chính sách này chỉ áp dụng một lần cho một hộ gia đình, cá nhân (tính trên một thửa đất chuyển mục đích do hộ gia đình, cá nhân lựa chọn). Dự thảo nghị quyết đã được Bộ Tư pháp thẩm định, Bộ Tài chính đang khẩn trương giải trình, tiếp thu để sớm trình Chính phủ xem xét, quyết định.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận