Phóng to

Những phên cá đượm hương quê, hương tết

Cách tết 20-30 ngày, người ta đã ra chợ chọn mua cá. Cá nướng để dành cho tết phải là cá to cỡ 1-1,5kg, trôi hay mè tùy sở thích gia chủ: cá mè dai thịt, ít xương, cá trôi thì thịt thơm và nạc.

Cá tươi mua về làm sạch, thái khúc rồi đem ướp. Gia vị cũng chẳng có gì cầu kỳ: mắm, muối, mì chính, gừng… Ướp cá khoảng 1-2 tiếng rồi vớt ra cho vào phên đem nướng.

Cái phên tre cũng đã được chuẩn bị sẵn, đan từ những cật tre tươi. Xếp những khúc cá vào phên, buộc lạt chỉn chu rồi cho lên nướng. Điều đặc biệt ở món cá nướng là không được nướng bằng than mà nướng bằng trấu và cần nhất là sự kiên trì.

Kiên trì trông cho trấu đừng đượm lửa quá, cá sẽ nhanh cháy. Kiên trì canh cho khói đừng mù mịt quá, cá khi ăn sẽ có mùi vị “khé” chẳng dễ chịu gì. Và kiên trì lật lật trở trở từng phên, cho đến khi cá khô cứng ngả màu nâu cánh gián.

Trong đêm lạnh, bên bếp trấu khói tỏa hiu hiu, mùi cá đườm đượm quyện trong mùi khói, mùi lửa tạo nên một thứ mùi đặc trưng khó tả. Nó giản dị, quen thuộc mà nồng nàn ấm áp… Cái ấm áp ấy tạo nên một thứ hương vị khó quên ngày tết.

Người nướng nhận ra cá nướng đã “được” không chỉ nhờ màu thịt cá mà còn phải bằng cảm giác: ấn tay vào thấy thớ thịt rắn và khô. Ấy là lúc chuyển sang công đoạn sau cùng: phơi cá. Có nắng đẹp để phơi là tốt nhất, còn không nhất định phải đem cá để nơi khô thoáng, hong bằng gió.

Phóng to

Gần tết, hầu như mỗi nhà đều chuẩn bị một, hai phên cá nướng

Cách làm cá, nướng cá đơn giản thế nên hầu như nhà ai cũng chuẩn bị, không nhiều thì ít một hai phên cho ngày tết. Khi ăn, cá có thể được chế biến nhiều kiểu, nhiều món, ăn kiểu gì cũng thú, cũng ngon: đem nướng lại bằng bếp than ăn dai dai mà thơm nức. Đem rán ăn giòn tan, thơm lừng. Đem xốt cà chua, thêm chút hành hoa ăn mềm lại thơm phức…

Giữa bao nhiêu món ngon ngày tết, cá nướng lại là món khoái khẩu của nhiều người. Bởi cá vừa dễ tiêu lại lâu ngán, rất hợp để khề khà bên chén rượu mừng xuân hoặc cho cả gia đình vừa nhâm nhi vừa vui chuyện.

Ngày tết, thưởng thức đĩa cá nướng lại nhớ tới tình quê hồn hậu. Con cá gắn với làng quê, với người nông dân chân chất. Cá nướng chỉ là món ăn “quê” bình dị nhưng quá đỗi thân thương.