Chiến lược thay đổi lối chơi của đội tuyển Việt Nam với ý tưởng táo bạo của HLV Philippe Troussier đã hoàn toàn phá sản chỉ sau 1 năm. Những điều này đặt bóng đá Việt Nam vào hoàn cảnh vô cùng khó khăn, đặc biệt là việc tìm được hướng đi đúng cho giai đoạn tiếp theo.

Bài học sau những thất bại

Tuyển Việt Nam đã hai lần thất bại liên tiếp trước Thái Lan tại AFF Cup 2020, 2022. Sự chững lại về mặt phong độ của "thế hệ vàng" dưới sự dẫn dắt của HLV Park Hang Seo trong năm 2022 đã khép lại chu kỳ thành công nhất trong lịch sử phát triển của bóng đá Việt Nam.

Nhiều ý kiến cho rằng đó là điểm giới hạn của lối chơi phòng ngự - phản công của ông Park. Hay về sự no nê danh hiệu, có ít nhiều yếu tố thỏa mãn đến từ lứa Quang Hải, Hùng Dũng, Tiến Linh. 

LĐBĐ Việt Nam (VFF), giới chuyên môn, người hâm mộ khi đó đều đồng thuận về sự thay đổi hướng đi mới cho đội tuyển Việt Nam. Đó là lý do một HLV với bản lý lịch tầm cỡ World Cup như ông Troussier được lựa chọn.

Nhưng dấu ấn lớn nhất sau 1 năm làm việc của HLV Troussier là một cuộc "cách mạng" dở dang với nguyên nhân lớn nhất là sự không phù hợp. Xét về mặt ý tưởng, mong muốn của HLV Troussier là cải thiện khả năng kiểm soát bóng, xây dựng một lối chơi chủ động và hiện đại hơn. 

Đây là ý tưởng không tệ, nhưng tiếc là những đánh giá chủ quan của ông về nền tảng cơ bản các học trò chưa chuẩn. Để rồi ông bị sa lầy trong khái niệm kiểm soát bóng, quên hết tất cả những yếu tố khác để có thể xây dựng một đội bóng hoàn thiện. Phong cách huấn luyện của HLV Troussier cũng đã lỗi thời. Do đó, thất bại là đương nhiên. Vì vậy, nên ưu tiên sự ổn định và yếu tố phù hợp.

Xét về mặt ý tưởng, chiến lược phát triển của HLV Troussier cũng đang là xu hướng phát triển của bóng đá hiện đại. Lối đi đó đã được Nhật Bản thấm nhuần và bắt đầu thực hiện từ những năm 2000. Bóng đá Thái Lan đã nỗ lực âm thầm đi theo và cũng có những thành công nhất định tại khu vực Đông Nam Á, vòng loại thứ 3 World Cup 2022. Indonesia đang hình thành một tập thể mới với những ngoại binh nhập tịch tiêu chuẩn châu Âu. Và họ đang nỗ lực xây dựng một lối chơi chủ động hơn về khả năng kiểm soát bóng, áp đặt thế trận.

Còn chúng ta thì sao? Đội tuyển Việt Nam mất một năm với lối chơi kiểm soát bóng nửa vời. Xét một cách công bằng, chúng ta cũng có được một vài phút kiểm soát bóng tốt trong loạt trận giao hữu với Trung Quốc, Hàn Quốc. 

Hay chơi ấn tượng trong hiệp 1 trước tuyển Nhật Bản tại Asian Cup 2023 khi lần đầu tiên dẫn trước họ. Việc có được hai trận đấu chơi đôi công và sòng phẳng trước Iraq, chỉ để thua bởi những sai sót cá nhân, cũng là những điểm sáng. Nhưng tất cả điều đó không thể khỏa lấp được màn trình diễn tệ hại trong 2 lượt đấu với Indonesia.

Xác định rõ mục tiêu

Những thất bại đẩy sự kiên nhẫn của người hâm mộ lên đến đỉnh điểm, cùng với đó là giấc mơ World Cup tan vỡ. Vấn đề quan trọng đặt ra là ở thời điểm hiện tại với bóng đá Việt Nam là VFF, Hội đồng HLV quốc gia sẽ chọn hướng đi nào cho giai đoạn tiếp theo? 

Quay về lối mòn và ê kíp ổn định với lối chơi phòng ngự - phản công giống như những gì ông Park đã xây dựng? Hay tiếp tục tìm kiếm một HLV trưởng xuất sắc hơn để hoàn thành cuộc cách mạng mang tên "kiểm soát bóng" dang dở của HLV Troussier?

Có lẽ sự lựa chọn phù hợp chỉ đến khi chúng ta xác định được chiến lược dài hạn, những kế hoạch ngắn hạn cho giai đoạn tiếp theo. Vấn đề cốt lõi là VFF phải xác định mục tiêu rõ ràng: thực hiện giấc mơ có mặt tại World Cup 2030 hay cạnh tranh chức vô địch Đông Nam Á (AFF) với Thái Lan, Indonesia, Malaysia. 

Về lực lượng, cần xác định lại rằng tiếp tục xây dựng đội ngũ đội tuyển với những thành viên cũ thời ông Park như Quang Hải, Hùng Dũng, Hoàng Đức, Tiến Linh. Hay mạnh dạn trẻ hóa với những gương mặt mới được HLV Troussier phát hiện như Tuấn Tài, Minh Trọng, Đình Bắc, Khuất Văn Khang.

Thế giới bóng đá luôn có nhiều ngã rẽ. Quan trọng là chúng ta xác định rõ mục tiêu của mình. Chỉ khi có được đích đến chính xác và cụ thể, bóng đá Việt Nam mới có thể có những chọn lựa và kế hoạch hoàn chỉnh hơn thay vì loay hoay, mất phương hướng như trong hơn một năm qua.

Diễn đàn 'Bóng đá Việt Nam làm gì để lấy lại vị thế?': Vẫn đặt niềm tin vào HLV ngoại

Dù thất bại với HLV Philippe Troussier, nhưng giới chuyên môn đều cho rằng đội tuyển Việt Nam sẽ vẫn phải đặt niềm tin vào HLV ngoại.