Tuyên bố chung của nhóm "Bộ tứ kim cương" QUAD được phát ngày 29-7 sau cuộc họp ở Tokyo giữa Ngoại trưởng nước chủ nhà Yoko Kamikawa và những người đồng cấp Antony Blinken của Mỹ, Penny Wong của Úc và Subrahmanyam Jaishankar của Ấn Độ. Đây là cuộc họp đầu tiên của nhóm kể từ tháng 9-2023.

Hãng tin AFP dẫn tuyên bố không nhắc trực tiếp đến Trung Quốc nhưng đề cập một loạt các cuộc đối đầu gần đây giữa tàu Trung Quốc và Philippines ở Biển Đông.

"Chúng tôi thực sự quan ngại về tình hình ở Biển Hoa Đông và Biển Đông và nhắc lại sự phản đối mạnh mẽ của chúng tôi đối với bất kỳ hành động đơn phương nào nhằm thay đổi hiện trạng bằng vũ lực hoặc ép buộc.

Chúng tôi tiếp tục bày tỏ quan ngại sâu sắc về việc quân sự hóa các thực thể tranh chấp, cũng như các hoạt động cưỡng chế và đe dọa ở Biển Đông", tuyên bố cho biết.

Nhóm QUAD cho biết họ đang thực hiện một loạt sáng kiến nhằm duy trì "trật tự hàng hải tự do và cởi mở", bao gồm giúp các đối tác tăng cường nhận thức bằng dữ liệu vệ tinh, đào tạo và xây dựng năng lực. Nhóm cũng công bố kế hoạch thiết lập một cuộc đối thoại pháp lý hàng hải mới.

"Chúng tôi đang vạch ra lộ trình cho một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương an toàn, cởi mở hơn bằng cách tăng cường an ninh hàng hải", Hãng tin Reuters dẫn lời ông Blinken nói sau cuộc họp. Ông giải thích việc hỗ trợ nhằm tăng cường năng lực của các đối tác trong khu vực để họ biết những gì đang xảy ra trong vùng biển của mình.

Ngoài ra, nhà ngoại giao Mỹ cho biết Washington sẽ tiếp tục hợp tác với các đối tác để đảm bảo tự do hàng hải và dòng chảy thương mại hàng hải hợp pháp không bị cản trở.

Các ngoại trưởng nhóm QUAD cũng cam kết thúc đẩy hợp tác về an ninh mạng để bảo vệ chuỗi cung ứng và cơ sở hạ tầng quan trọng, bao gồm cả cáp dưới biển. Nhóm này cũng lên án các vụ phóng tên lửa "gây mất ổn định" của Triều Tiên.

Chuyến đi trấn an châu Á của ông Blinken

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken thăm một loạt sáu quốc gia châu Á từ 27-7. Chuyến công du diễn ra vào thời điểm được coi quan trọng đối với chính trị Mỹ, sau khi Tổng thống Joe Biden quyết định dừng tái tranh cử vào ngày 21-7 vừa qua.