Chiều 23-9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ.

Trang tin doanh thu lớn, chỉ có 5 người vì dùng công nghệ copy, đưa nội dung lên

Nêu ý kiến thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh đã đề cập đến một nội dung liên quan báo chí.

Ông Vinh dẫn lại tại Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành quy định các đối tượng không thuộc phạm vi bảo hộ quyền tác giả có tin tức thời sự thuần túy đưa tin. Tuy nhiên trong dự luật sửa đổi không sửa đổi, mà vẫn giữ nguyên quy định này.

Ông nêu rõ trong thực tế các cơ quan báo chí làm ra tin gốc, nhưng sau đó các trang tin điện tử lại được tổng hợp, tập hợp rồi sử dụng "miễn phí" thông tin.

"Người xem lại xem trang thông tin tổng hợp nhiều hơn và trang thông tin tổng hợp lại thu được nhiều tiền hơn rất nhiều so với những người tạo ra tin gốc.

Trong khi anh em viết ra tin gốc lại vất vả hơn nhiều, công sức, suy nghĩ nhiều hơn nhiều.

Do vậy tôi đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, xử lý ở luật gốc - Luật Sở hữu trí tuệ thế nào để đảm bảo quyền lợi cho báo chí", ông Vinh nói.

Ông thông tin thêm đã kiến nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cần sửa đổi theo hướng nên có thêm sự thỏa thuận giữa các cơ quan báo chí chính thống với nhau.

"Chúng ta khuyến khích việc đưa tin để nhân rộng thông tin, nhưng nó nên có một sự thỏa thuận với nhau để tăng thêm quyền lợi cho anh em báo chí làm tin gốc. Thứ hai, các cơ quan báo chí chính thống có thêm các nguồn thu nhập chính đáng để phát triển", ông Vinh nêu thêm.

Liên quan vấn đề trên, giải trình sau đó, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hồ An Phong phân tích theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ, khi đưa tin thông thường như họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội, thời tiết... không thuộc trường hợp bảo hộ quyền tác giả.

Còn khi trở thành "tác phẩm báo chí" hoàn chỉnh được bảo hộ.

Ông Phong nhắc lại quy định về tác phẩm báo chí là tác phẩm có nội dung độc lập và cấu tạo hoàn chỉnh bao gồm các thể loại phóng sự, ghi nhanh, tường thuật, phỏng vấn, phản ánh, điều tra, bình luận, xã luận, chuyên luận, ký báo chí và các thể loại báo chí khác nhằm đăng tải trên báo nói, báo in, báo hình, báo điện tử hoặc các phương tiện khác.

Đề cập thêm vấn đề này sau đó, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết hiện các trang tin, mạng xã hội sử dụng thông tin từ báo chí rất nhiều "và anh em báo chí thì kêu lắm”.

Ông chỉ rõ có nhiều trang tin không phải tờ báo nhưng doanh thu lớn hơn nhiều cơ quan báo chí. Số lượng nhân sự của họ chỉ có 5 người vì chỉ dùng công nghệ copy nội dung rồi đưa lên. "Lần này cần làm rõ ý này", ông Hùng nói.

Liên quan bảo hộ quyền tác giả, ông cũng cho rằng "tin tức thuần túy thì không bảo hộ, nhưng tác phẩm báo chí chắc là nên".

Sở hữu trí tuệ với sản phẩm do AI tạo ra thế nào?

Một vấn đề khác nhận được nhiều ý kiến thảo luận là sở hữu trí tuệ với sản phẩm do trí tuệ nhân tạo (AI) tạo ra, cũng như việc sử dụng các tác phẩm được công bố để huấn luyện AI.

Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải cho biết hiện chỉ có Nhật Bản, EU cho phép khai thác một cách hạn chế, có điều kiện với tác phẩm được công bố để luyện AI, nhưng vấp phải sự phản đối của đội ngũ sáng tạo tác phẩm.

"Bản quyền bài hát do AI tạo ra thế nào và ai đó sử dụng sẽ ra sao?", bà Nguyễn Thanh Hải đặt vấn đề.

Giải trình thêm sau đó, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hồ An Phong cho biết vấn đề này đã được đặt ra.

Ông nói nếu cái gì cũng cấm AI khó phát triển, do đó hướng điều chỉnh cho phép cơ sở khoa học, tổ chức, cá nhân khai thác dùng vào mục đích nghiên cứu, còn mục đích thương mại phải xin phép.

Các cơ quan báo chí TP.HCM cho ý kiến về Luật Báo chí sửa đổi

Chuyên gia và đại diện các cơ quan báo chí TP.HCM cho ý kiến về dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi), trong đó có nội dung về mô hình cơ quan báo chí tại địa phương theo hướng cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện.