Tiến sĩ, Bác sĩ Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam (VIAM)

Nghiên cứu này đã nhận thấy các kết quả tích cực, giúp cơ thể giảm hấp thụ cholesterol. Để hiểu rõ hơn, mời bạn đọc theo dõi cuộc trao đổi nhanh với TS, BS Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam (VIAM).

* Thưa TS. BS Trương Hồng Sơn, vì sao VIAM lại chọn thực hiện nghiên cứu đánh giá về dưỡng chất Gamma - Oryzanol và Phytosterol đối với tình trạng thừa cholesterol?

- Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, đột quỵ là một trong ba nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cùng với bệnh tim mạch và ung thư. Thậm chí, tại Việt Nam, thống kê từ Bộ Y tế cho thấy đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. 

Trước thực trạng thừa cholesterol đang ở mức báo động, có liên quan mật thiết đến những bệnh lý nghiêm trọng như vậy, nhiều nghiên cứu trên thế giới đã được tiến hành nhằm mục tiêu cải thiện tình trạng thừa cholesterol. 

Trong nhiều cách tiếp cận được đưa ra, một trong số những cách tiếp cận phổ biến, hiệu quả là thay đổi chế độ ăn uống hàng ngày và tăng cường sử dụng Gamma - Oryzanol (có trong dầu gạo lứt) và Phytosterol (có trong một số loại dầu thực vật như dầu đậu nành).

Tại Việt Nam, các nghiên cứu với đề tài tương tự còn khá hạn chế, do vậy, VIAM đã triển khai nghiên cứu đánh giá hiệu quả của loại dầu thực vật hỗn hợp có chứa Gamma - Oryzanol và Phytosterol đối với sức khoẻ. Chúng tôi đã nhận thấy các kết quả tích cực trong việc giúp cơ thể giảm hấp thụ cholesterol.

* Ông có thể nói rõ hơn về phạm vi thực hiện và kết quả cuộc nghiên cứu?

- Nghiên cứu diễn ra từ tháng 5 đến tháng 10-2020 trên 80 người trưởng thành từ 40-60 tuổi bị thừa cân béo phì và tăng cholesterol máu tại Hà Nội. 

Kết quả nghiên cứu cho thấy sau 60 ngày áp dụng bữa ăn hợp lý có sử dụng dầu thực vật có chứa Gamma - Oryzanol và Phytosterol: Chỉ số LDL-C (cholesterol xấu) giảm 23,7%, chỉ số triglyceride giảm 34,2%, khối lượng mỡ giảm 4,4% (0,8kg). 

Ngoài ra, một số chỉ số khác như chỉ số cholesterol toàn phần, cân nặng, chỉ số khối cơ thể cũng có thay đổi theo chiều hướng tích cực.

Kết quả này cho thấy dưỡng chất Phytosterol có tác dụng giúp cơ thể giảm hấp thụ cholesterol. Trong khi đó, Gamma - Oryzanol có tác dụng ức chế enzyme thúc đẩy sản xuất cholesterol và tăng đào thải cholesterol thừa ra khỏi cơ thể. 

Do đó, có thể sử dụng dầu thực vật hỗn hợp có chứa dầu gạo lứt trong việc nấu nướng hàng ngày của các gia đình, để phòng ngừa tình trạng thừa cholesterol và đặc biệt có thể sử dụng cho những người bị rối loạn lipid máu, thừa cân béo phì.

* Có một số quan niệm cho rằng, giảm cholesterol trong máu nên loại bỏ hoàn toàn chất béo ra khỏi khẩu phần ăn. Điều này đúng không thưa ông?

- Đây là quan niệm không đúng. Trên thực tế, chất béo là một nhóm chất thiết yếu mà cơ thể cần dung nạp mỗi ngày với hàm lượng hợp lý. Nhiều chế độ ăn tốt cho sức khoẻ trên thế giới cũng nhấn mạnh đến việc không kiêng sử dụng chất béo mà nên sử dụng chất béo tốt thay vì sử dụng các chất béo có hại. 

Vì thế, thay vì loại bỏ, chúng ta cần chọn lọc nguồn chất béo có lợi cho sức khoẻ để đưa vào cơ thể.

Cụ thể, nên hạn chế sử dụng nguồn chất béo từ nội tạng động vật, nước luộc thịt, óc, lòng, mỡ động vật, thức ăn nhanh, đồ đóng hộp… Thay vào đó, cần tăng cường bổ sung nguồn chất béo có lợi như acid béo omega 3 thường được tìm thấy nhiều trong các loại cá biển sâu như cá hồi, cá trích và trong các loại dầu thực vật như dầu gạo lứt, dầu đậu nành, dầu hướng dương,… 

Những loại dầu này còn đặc biệt giàu Gamma-Oryzanol và Phytosterol có khả năng giảm cholesterol máu như đã nói ở trên.

* Ngoài lời khuyên sử dụng chất béo có lợi ra, ông có lời khuyên nào về chế độ ăn uống cho người thừa cholesterol?

- Không chỉ người thừa cholesterol mà tất cả mọi người đều nên lưu ý có chế độ ăn uống khoa học để kiểm soát tỉ lệ cholesterol xấu trong cơ thể. 

Ngoài những khuyến nghị về cách sử dụng chất béo như đã trình bày, chúng ta cần hạn chế tiêu thụ những thức ăn có nhiều cholesterol, tăng protein từ cá, hải sản, đậu đỗ, tăng cường bổ sung rau xanh, các thực phẩm chứa chất xơ hay các loại quả chín ít ngọt. 

Chú ý sử dụng rau quả màu xanh đậm, vàng, đỏ, ít nhất khoảng 400gram/ngày; duy trì chế độ ăn ít muối (dưới 5mg muối/ngày); uống nhiều nước; bỏ thói quen uống rượu bia, hút thuốc lá... kết hợp với việc duy trì chế độ thể dục thể thao, vận động thường xuyên.

* Xin cảm ơn tiến sĩ, bác sĩ Trương Hồng Sơn vì những chia sẻ và lời khuyên bổ ích để kiểm soát tình trạng thừa cholesterol.