Bloomberg đã có bài viết dài hơi bày tỏ quan ngại về tương lai của các hãng ô tô Nhật Bản, đặc biệt về thị phần ở Trung Quốc.

Ô tô Nhật Bản: tương lai mờ nhạt

Trong thế giới ô tô động cơ đốt trong, các nhà sản xuất Nhật Bản là vua. Toyota đã giữ danh hiệu hãng xe số 1 thế giới trong ba năm qua, trong khi Honda và Nissan vẫn bán chạy thuộc hàng top thế giới.

Nhưng khi quá trình chuyển đổi sang xe điện tăng tốc, gã khổng lồ Nhật Bản đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ những Tesla, BYD… Mối đe dọa rõ ràng nhất hiện ra ở Trung Quốc - nơi cứ 4 ô tô được bán ra thì có 1 là xe điện (2022). Doanh số bán xe điện được dự báo sẽ tăng lên 9 triệu vào năm 2023, tương đương thị phần 35%.

Trong khi đó, doanh số bán hàng của Honda và Nissan tại Trung Quốc giảm mạnh, còn Toyota cũng đi xuống vào năm ngoái - lần đầu tiên trong một thập kỷ qua. Mặc dù có một phần là do thiếu chip, COVID-19 và chuỗi cung ứng đứt đoạn, nhưng một nguyên nhân quan trọng không kém là thiếu những chiếc xe điện hấp dẫn đến từ Nhật Bản.

Trung Quốc đang mở ra cánh cửa dẫn đến một tương lai không có sự hiện diện rõ ràng của những người khổng lồ Nhật Bản. Điều này có khả năng sẽ thay đổi hoàn toàn bản đồ ô tô thế giới.

Theo Bloomberg Intelligence, Tesla là nhà sản xuất xe điện hàng đầu thế giới xét theo lượng xe bán ra, tiếp theo là BYD của Trung Quốc và Volkswagen của Đức. Không có hãng xe Nhật Bản nào lọt vào top 20. “Họ chẳng khác nào những kẻ bên lề trong lĩnh vực đang phát triển chóng mặt”, Bloomberg viết.

“Nếu các hãng xe Nhật Bản tiếp tục bảo thủ và thiếu quyết đoán trong chiến lược xe điện, việc họ thất bại trên thị trường toàn cầu chỉ còn là vấn đề thời gian”, Yale Zhang - giám đốc Công ty tư vấn Automotive Foresight - đánh giá.

“Những chàng lính ngự lâm” của ô tô Nhật Bản đang suy yếu

Ô tô Nhật đang thống trị phân khúc tầm trung ở quốc gia tỉ dân. Trong đó, Nissan Sylphy, Toyota Corolla và Honda Civic được mệnh danh là “ba chàng lính ngự lâm Nhật Bản” ở Trung Quốc. Sylphy bán chạy thứ hai, trong khi Corolla đứng thứ 10 danh sách xe bán chạy.

Nhưng bắt đầu từ năm 2020, khi Tesla chính thức nhảy vào thị trường xe điện Trung Quốc, bộ ba Nhật Bản bắt đầu bị chèn ép. Tesla, Nio và Xpeng bắt đầu xâm nhập phân khúc cao cấp nhất. Những chiếc xe điện bình dân như Hongguang Mini EV trở nên phổ biến với những người mua lần đầu, và là mẫu xe bán chạy nhất năm 2022. 

Trong khi đó, BYD đang dần khẳng định vị thế trong phân khúc tầm trung - vốn là mảnh đất của xe Nhật.

Các hãng ô tô Nhật Bản nói gì?

Tháng 2-2023, Nissan đã hạ mục tiêu điện khí hóa tại Trung Quốc vào năm 2026, từ 40% xuống còn 35% doanh số bán hàng. CEO Ashwani Gupta cho biết là do các thương hiệu nội địa đang “dẫn đầu”. Trong khi đó, hãng chỉ có 2 mẫu xe điện được bán ra ở Trung Quốc, Ariya và Sylphy phiên bản thuần điện.

Người phát ngôn của Honda cho biết các công ty Trung Quốc có lợi thế hơn các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản trong việc mua sắm chip và các bộ phận khác. Đồng thời cho rằng doanh số bán hàng giảm là “vấn đề sản xuất”, chứ không phải do xe Honda không hấp dẫn người tiêu dùng Trung Quốc.

Còn người phát ngôn của Toyota khẳng định dù có lo ngại về xung đột thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, hãng kỳ vọng sẽ “đạt được sự tăng trưởng ổn định” ở Trung Quốc.

Lý do Toyota tự tin là có cơ sở. Vẫn có khá nhiều người thích xe Toyota. Bloomberg dẫn lời một “tín đồ Toyota” sống ở Thâm Quyến cho biết anh đã lái Toyota Reiz (được xem là Toyota Camry dẫn động cầu sau ở Trung Quốc) 6 năm. Nếu Reiz không bị ngừng sản xuất vào năm 2017, anh đã mua chiếc mới. Giờ anh đang chờ thử Lexus TX SUV dự kiến ra mắt cuối năm nay.

Người này không mua xe điện bởi còn hoài nghi về mức độ đáng tin cậy khi đi xa và khả năng chai pin. Nhưng người này cũng thừa nhận xe điện, những mẫu có giá phải chăng và nhiều tính năng, được người Trung Quốc ưa chuộng và “đang bắn tỉa vào những chiếc xe Toyota như Corolla”.

Toyota chơi lớn với xe điện: 3 năm muốn bán 1,5 triệu chiếc, ra mắt 10 xe mới

CEO Toyota Koji Sato đã tổ chức cuộc họp báo đầu tiên kể từ khi nhậm chức, hứa hẹn sẽ cho ra mắt 10 mẫu xe điện mới trong 3 năm tới.