Phóng to

Đường dẫn lên cầu vượt đường Nguyễn Hữu Cảnh bị lún sụt làm hư hỏng cả đoạn lan can (ảnh chụp chiều 28-3) - Ảnh: N.C.T.

TT - Trong khi sự cố lún sụt ở hầm chui Văn Thánh 2 đang "nóng" lên từng ngày thì vụ án tham nhũng cách đây gần bốn năm lại đang "lạnh" một cách khó hiểu. Vì sao?

Bài 1: Trên dưới đều sai

"Không biết nó đang ở đâu!"

Ngày 12-7-2002, Cục Cảnh sát kinh tế đã khởi tố vụ án tham ô, vi phạm qui định của Nhà nước về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng trong việc thi công hầm chui Văn Thánh 2.

Theo đó, cơ quan điều tra đã quyết định khởi tố các bị can: Dương Quang Vinh, đội trưởng đội thi công Công ty Công trình khai thác đá 621 (Công ty 621); Lê Thanh Liêm, cán bộ Công ty Tư vấn thiết kế giao thông vận tải phía Nam; Trịnh Tuấn Thanh, đội phó đội thi công khai thác đá 621; Trần Thanh Hương, cán bộ Phân viện Khoa học công nghệ giao thông vận tải phía Nam và Quách Vạn Đức, giám đốc Công ty TNHH Xây dựng thương mại 41 (Công ty 41), về các hành vi nói trên. Trong đó, hai bị can Vinh, Liêm bị bắt tạm giam, các bị can còn lại được tại ngoại.

Đổ thừa cho... trời đất! Tháng 6-2005, đoàn kiểm tra của Cục Giám định và quản lý chất lượng công trình giao thông (Bộ GTVT) đã có kết luận giám định về những sai phạm trong quá trình tư vấn, thiết kế, thi công cầu Văn Thánh 2. Điều gây thất vọng là những sai phạm và kiến nghị xử lý của đoàn kiểm tra không thật sự khách quan, theo hướng đổ thừa cho… trời đất. Theo quan điểm của đoàn kiểm tra, những sai phạm chủ quan "được hiểu như một rủi ro nghề nghiệp" (nguyên văn). Ngoài ra, kết luận của đoàn kiểm tra còn đưa ra những nguyên nhân rất khó thuyết phục như: đất yếu, công tác giải phóng mặt bằng chậm và "xôi đỗ" làm rút ngắn thời gian thi công (?); việc san nền, xây dựng nhà cửa hai bên tuyến đường là nguyên nhân... cản trở việc thoát nước, kéo dài thời gian lún (?); yêu cầu thông xe cấp bách dẫn tới việc buộc phải cắt bỏ công đoạn đắp đất gia tải, chờ lún... Đoàn kiểm tra còn cho rằng ngoài nguyên nhân chủ quan (như một "rủi ro nghề nghiệp"), còn có những nguyên nhân khách quan khác. Do vậy, kiến nghị UBND TP.HCM... bố trí kinh phí để khắc phục những nội dung kỹ thuật còn lại. Phần xử lý cán bộ, đoàn kiểm tra cũng chỉ đưa ra các kiến nghị chung chung: đề nghị UBND TP.HCM xem xét trách nhiệm và xử lý các cá nhân, đơn vị liên quan... Trong khi việc xử lý chưa đến đâu thì cầu và hầm chui Văn Thánh 2 tiếp tục xảy ra sự cố.

Tiến độ điều tra vụ án đang thuận lợi thì ngày 31-7-2002, Cục Cảnh sát kinh tế Bộ Công an (CA) đã chuyển giao toàn bộ hồ sơ vụ án cùng các bị can sang cơ quan điều tra CA TP.HCM tiếp tục điều tra làm rõ. Lý giải về việc chuyển giao này, thiếu tướng Cao Ngọc Oánh (lúc đó là đại tá), phó tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát, nói: "Do các loại án ở Bộ CA đang thụ lý quá nhiều nên bàn giao cho CA TP.HCM tiếp tục điều tra làm rõ".

Theo nguồn tin cho biết, cuối năm 2003 Cơ quan cảnh sát điều tra CA TP.HCM đã kết thúc điều tra, chuyển hồ sơ vụ án sang Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) TP.HCM xem xét.

Ngày 10-11-2003, VKSND TP.HCM hoàn tất cáo trạng truy tố chín bị can ra TAND TP.HCM để tiến hành xét xử sơ thẩm. Sau một thời gian nghiên cứu, TAND TP.HCM đã quyết định hoàn trả hồ sơ cho VKSND TP.HCM đề nghị điều tra bổ sung một số vấn đề, trong đó xem xét lại tội danh một số bị can và mức độ thiệt hại của công trình hầm chui Văn Thánh 2. Hồ sơ vụ án sau đó quay trở lại cơ quan điều tra.

Sáng 27-3, trao đổi với Tuổi Trẻ, thượng tá Vũ Hồng Nam, trưởng Phòng cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ CA TP.HCM, cho biết sau khi điều tra bổ sung đã giao lại cho VKSND TP.HCM xem xét. "Không biết bây giờ nó đang ở đâu!" - thượng tá Nam nói.

Chiều 27-3, chánh án TAND TP.HCM Bùi Hoàng Danh cho biết: "VKSND TP.HCM vừa chuyển hồ sơ (lần 2) sang tòa được vài ngày. Chúng tôi đang phân công thẩm phán nghiên cứu hồ sơ. Dự kiến, phải đến cuối tháng 4-2006 mới xem xong hồ sơ, họp bàn và đưa ra lịch xét xử. Tuy nhiên, với tình hình hầm chui Văn Thánh 2 đang tiếp tục bị lún và hư hỏng nặng như hiện nay, có khả năng vụ án chưa thể đưa ra xét xử".

Mỗi nơi "kết" một kiểu

Theo điều tra ban đầu của Cục Cảnh sát kinh tế, ngoài hành vi sai phạm trong việc lập hồ sơ khảo sát, thiết kế, cơ quan điều tra còn phát hiện các cán bộ tham gia xây dựng công trình đã mua bán hóa đơn để hợp thức hóa chứng từ và kiếm lời từ khoản tiền chênh lệch.

Theo hồ sơ điều tra, sau khi ký hợp đồng xây dựng, Công ty 621 giao khoán nội bộ lại cho đội thi công số 3 do Vinh làm đội trưởng, trực tiếp thi công (Vinh là con rể ông Trương Văn Triệu, giám đốc Công ty 621).

Do đơn vị thi công không có vốn nên Vinh bàn bạc với Quách Vạn Đức cung cấp vật tư cho công trình trên hóa đơn giá trị gia tăng khống, để Công ty 621 dùng các hóa đơn khống này làm thủ tục vay tiền ngân hàng và chuyển số tiền đó vào tài khoản thanh toán cho Công ty 621. Vinh mua tám hóa đơn khống, sau đó yêu cầu Đức làm thủ tục bán hàng khống cho Công ty 621 và công ty này cầm bộ chứng từ khống đi rút tiền tại ngân hàng. Tổng số tiền mà Công ty 41 xuất khống cho Công ty 621 hơn 1,3 tỉ đồng.

Như vậy, bằng thủ đoạn gian dối, Vinh đã đưa khống vào hầm chui 1,3 tỉ đồng, trong đó đã rút được trên 866 triệu đồng chia nhau.

Tuy nhiên, sau khi hồ sơ chuyển sang cơ quan điều tra CA TP.HCM, các cơ quan chức năng TP.HCM "kết" lại số tiền tham ô của các bị can còn... 87 triệu đồng, tức chưa bằng 1/10 số tiền được phát hiện thất thoát ban đầu.

Tại sao có sự chênh lệch lớn như thế? Một cán bộ điều tra Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ Bộ CA từng tham gia điều tra giai đoạn đầu của vụ án trả lời: "Căn cứ hồ sơ, tài liệu, chứng cứ thu thập được kèm theo lời khai các bị can đủ cơ sở xác định các bị can đã tham ô trên 1,3 tỉ đồng. Tuy nhiên, dù sao đó cũng chỉ là kết quả điều tra ban đầu, nếu có sự thay đổi cũng là điều bình thường!".

_____________________________

Kỳ tới: Chưa ai bị xử lý đúng mức