Theo France 24, giới chức Mexico cáo buộc hãng thể thao Adidas lấy ý tưởng từ cộng đồng bản địa ở bang Oaxaca, miền nam Mexico, để tạo ra mẫu giày mới.

Chính phủ Mexico hiện yêu cầu Adidas bồi thường, cho rằng mẫu giày lười "Oaxaca Slip-On" có thiết kế gần như giống hệt dép truyền thống của người bản địa, gọi là huarache.

Adidas bị tố chiếm đoạt văn hóa Mexico

Mẫu giày này do nhà thiết kế người Mỹ gốc Mexico Willy Chavarria sáng tạo. Tuy nhiên, giới chức bang Oaxaca khẳng định cộng đồng bản địa ở làng Villa de Hidalgo Yalalag - nơi xuất phát thiết kế gốc - không hề cho phép sử dụng mẫu này. 

Trong thư gửi Adidas, Thống đốc bang Oaxaca Salomon Jara Cruz lên án mẫu giày mới của hãng này, khẳng định "lấy cảm hứng sáng tạo" không thể là lý do hợp pháp để sử dụng những giá trị văn hóa vốn là bản sắc của cộng đồng.

"Văn hóa không phải để bán, mà phải được tôn trọng. Tài sản trí tuệ này thuộc tập thể. Phải có bồi thường. Luật di sản cần được tuân thủ" - Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum nhấn mạnh, đồng thời chỉ trích các tập đoàn lớn "thường lấy sản phẩm, ý tưởng và thiết kế từ cộng đồng bản địa".

Ngay sau đó, phía Adidas - nhà thiết kế thời trang người Mỹ Willy Chavarria phản hồi: "Tôi vô cùng tiếc khi điều này xảy ra". Ông thừa nhận mẫu dép này "không thể hiện sự tôn trọng và tinh thần hợp tác" mà cộng đồng Villa Hidalgo Yalalag xứng đáng nhận được.

Adidas cho biết họ "rất coi trọng giá trị văn hóa của cộng đồng bản địa Mexico và ghi nhận những chỉ trích" từ dư luận, đồng thời đề nghị gặp gỡ giới chức Oaxaca để bàn về cách "khắc phục thiệt hại" cho người dân bản địa.

Tranh cãi này là vụ việc mới nhất trong loạt phản ứng của giới chức Mexico đối với các thương hiệu thời trang lớn bị cáo buộc sử dụng trái phép nghệ thuật hoặc thiết kế của cộng đồng bản địa, sau những trường hợp từng liên quan đến Shein, Zara (Tây Ban Nha) cùng các thương hiệu cao cấp Carolina Herrera và Louis Vuitton.

Thứ trưởng Bộ Văn hóa Mexico - bà Marina Núñez, xác nhận Adidas đã liên hệ với giới chức Oaxaca để bàn về việc "bồi thường cho những người bị sao chép thiết kế".

Trước đó, nhà thiết kế Chavarria từng chia sẻ với tờ Sneaker News rằng ông muốn tôn vinh di sản văn hóa của mình thông qua dự án hợp tác với Adidas: "Tôi rất tự hào được làm việc với một công ty thực sự tôn trọng và nâng tầm giá trị văn hóa theo cách đúng nghĩa nhất".

Prada bị tố đạo nhái thiết kế dép truyền thống Ấn Độ, tùy tiện chiếm dụng văn hóa

Thương hiệu thời trang xa xỉ Prada đang đối mặt với làn sóng chỉ trích vì bị cáo buộc chiếm dụng văn hóa, sau khi cho người mẫu trình diễn những đôi dép da hở mũi giống hệt Kolhapuri - một loại dép truyền thống nổi tiếng của Ấn Độ.