Rà phá bom, mìn luôn đầy rẫy hiểm nguy

14 năm lăn lộn khắp vùng rừng rú của tỉnh Quảng Trị này, chúng tôi đã phát hiện và phá hủy hàng ngàn quả bom, quả đạn, mìn và các vật liệu chưa nổ” - chị Trần Thị Thảo, 39 tuổi, đội trưởng đội 1 của dự án MAG Quảng Trị (viết tắt của Mines Advisory Group - nhóm cố vấn bom mìn do Vương quốc Anh tài trợ), nói.

Trước khi ra hiện trường thực hiện phóng sự này, quy định bắt buộc chúng tôi phải đăng ký nhóm máu của mình với nhân viên y tế để xử lý cấp cứu nếu xảy ra rủi ro. Trên tấm bảng thông tin ở các điểm rà phá bom mìn luôn nổi bật sơ đồ chuyển thương ngắn nhất đến các bệnh viện.

Công việc được xếp vào hạng nguy hiểm bậc nhất thế giới này tưởng chừng chỉ dành cho đàn ông, nhưng ở dự án rà phá vật liệu còn sót lại sau chiến tranh MAG Quảng Trị có tám nữ kỹ thuật viên trực tiếp rà tìm bom mìn, vật liệu chưa nổ, gồm các chị Trần Thị Thảo, Trần Thị Lý Vân, Dương Thị Hồng, Trần Thị Hạnh, Hoàng Thị Hải Lý, Trần Thị Lý, Lê Thị Bích Ngọc và Nguyễn Thị Bảo Nhi.

Người lớn nhất năm nay 45 tuổi, còn người nhỏ nhất 27 tuổi, toàn bộ các chị đã lập gia đình. Tham gia dự án này từ năm 2000, chị Hoàng Thị Hải Lý (45 tuổi, trú ở thôn Trúc Lâm, xã Gio Quang, huyện Gio Linh, Quảng Trị) cho biết chị đã lủi bờ lủi bụi khắp miền sơn cước, bản làng của Quảng Trị tìm bom, mìn. Bản thân chị Lý cũng từng sống trên bãi mìn ở chiến trường ác liệt Gio Linh.

Cách đây ít năm, dự án MAG đã rà trong vườn nhà chị Lý hàng trăm quả bom bi, mìn sát thương M14, ngay dưới giường của chị cũng phát hiện sáu quả bom bi.

Theo anh Phạm Nho Lâm - cán bộ dự án MAG Quảng Trị, tham gia công việc rà phá bom mìn có cả nam lẫn nữ, nhưng khi làm việc thì nam và nữ đều bình đẳng.

Tuy nhiên, với công việc này phụ nữ hơn đàn ông ở tính cẩn thận và tỉ mỉ. Các chị đảm đương công việc từ phát cây, rà bom, mìn và đào bới làm lộ thiên các vật liệu nổ.

“Phụ nữ ở đây cũng như đàn ông, những  lần làm việc tại vùng biên giới Việt - Lào ở các huyện miền núi phía tây Quảng Trị, chị em gùi máy móc lội suối 3 cây số, chiều mưa rừng nước ngập đến quá bụng cũng phải lội về. Đàn ông nhiều người không dám lại gần bom đạn, còn chị em đội này chẳng ngán loại chi”- anh Tạ Quang Hùng, giám sát hiện trường dự án MAG Quảng Trị, nói.

Chị Hoàng Thị Hải Lý - một trong tám kỹ thuật viên nữ của đội rà bom mìn sót lại sau chiến tranh tại Quảng Trị do Vương quốc Anh tài trợ. Các chị bảo đây là nghề săn thần chết! Trong ảnh: chị Lý đang đào một quả bom khổng lồ - Ảnh: Ngọc Hiền

Các chị giúp nhau mang máy dò tín hiệu

Chị Hoàng Thị Hải Lý đào tìm bom bi sau khi máy dò báo tín hiệu

Trước khi rà mìn, các nữ kỹ thuật viên phải kiểm tra tín hiệu âm thanh của máy dò

Hai nữ kỹ thuật viên Trần Thị Hạnh và Trần Thị Lý sử dụng máy dò tín hiệu tìm bom đạn dưới lòng đất thôn Trung Long, xã Triệu Ái, huyện Triệu Phong (Quảng Trị)

Sau khi phát loa cảnh giới, các nữ kỹ thuật viên phải núp sau một cây tràm bật gốc ở bán kính 250m để tránh bom gây sát thương

Phút nghỉ ngơi giữa trưa của các chị