Nhưng qua đó cũng bộc lộ nhiều vấn đề cần suy ngẫm trong việc thực thi công vụ, tăng cường kỷ cương, kỷ luật hành chính.

Được nhắc đến nhiều nhất là bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải với hàng loạt vụ việc “phê bình nghiêm khắc”.

Hội đồng thành viên, ban tổng giám đốc và bốn cá nhân của Tổng công ty Quản lý bay VN đã phải nhận kỷ luật vì trách nhiệm liên quan sự cố kiểm soát không lưu xảy ra tại sân bay Đà Nẵng.

Trước đó, một số cá nhân và đơn vị trong ngành cũng đã nhận hình thức kỷ luật này do có lỗi dẫn đến làm đường lún, nứt đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình.

Tập thể lãnh đạo Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc VN (VEC), ban quản lý dự án cũng bị “phê bình nghiêm khắc” do trong quá trình thực hiện dự án đã để xảy ra các sai sót theo kết luận của Kiểm toán Nhà nước vào đầu năm 2014.

VEC cũng chính là đơn vị bị yêu cầu xử lý trong vụ “rút ruột” đường cao tốc TP.HCM - Long Thành.

Vị tư lệnh ngành giao thông còn có công văn nghiêm khắc phê bình chủ tịch Tổng công ty Đường sắt vì không thực hiện chỉ đạo trước đó của bộ.

Chưa hết, cục trưởng Đường sắt cũng phải nhận “phê bình nghiêm khắc” do phát ngôn không đúng và thiếu trách nhiệm liên quan đến dự án đường sắt đô thị Hà Nội tuyến Cát Linh - Hà Đông, gây bức xúc dư luận, làm ảnh hưởng đến uy tín ngành giao thông.

Tương tự, lãnh đạo Bộ Công thương cũng vừa áp kỷ luật hành chính khiển trách phó cục trưởng Cục Quản lý thị trường và “phê bình nghiêm khắc” nguyên cục trưởng (đã được luân chuyển về làm phó chủ tịch UBND TP Cần Thơ) liên quan đến vụ “lộ đề thi, cháu cục phó trúng tuyển”.

Theo nhận định của Bộ Công thương, vụ việc đã “ảnh hưởng lớn tới uy tín của Bộ Công thương” nên quyết định hủy bỏ kết quả thi công chức có sai phạm và sẽ tổ chức thi lại.

Không chỉ ở hai bộ này, hình thức “phê bình nghiêm khắc” dường như đã và đang bị lạm dụng, khiến việc người nhận “kỷ luật” như chưa hề “bị kỷ luật”.

Điều trước tiên cần phải khẳng định là trong Luật xử lý vi phạm hành chính, Luật cán bộ công chức và các văn bản hướng dẫn thi hành không hề có hình thức kỷ luật hành chính nào được gọi tên là “phê bình nghiêm khắc”.

Cho dù các “quan chức” là đảng viên thì theo quy định, cũng không hề có hình thức kỷ luật Đảng nào là “nghiêm khắc phê bình”.

Trong tác phẩm Sửa đổi lối làm việc năm 1947, Bác Hồ đã từng dạy: Mỗi cán bộ, mỗi đảng viên mỗi ngày phải tự kiểm điểm, tự phê bình, tự sửa chữa khuyết điểm như mỗi ngày phải rửa mặt mình, có như thế thì trong Đảng sẽ không có bệnh mà Đảng sẽ mạnh khỏe vô cùng.

Thực hiện lời dạy đó, mỗi đảng viên đều phải tự phê bình và phê bình trước tổ chức Đảng. Cán bộ công chức cũng phải thường xuyên và định kỳ kiểm điểm, phê bình, tự phê bình trước tập thể đơn vị.

Đây là việc làm thường xuyên, không nhất thiết chỉ áp dụng khi có sai phạm xảy ra. Vậy “phê bình nghiêm khắc” là việc làm thường xuyên hay một hình thức kỷ luật?

Để xây dựng nền hành chính hiện đại, công chức chuyên nghiệp, yêu cầu bắt buộc phải nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính. Để tránh tình trạng “bất lực”, “trên bảo dưới không nghe”, phải tăng cường kỷ cương, kỷ luật hành chính.