Bạn bè ông Takano đến Lạng Sơn để tưởng niệm ông ở nghĩa trang liệt sĩ Hoàng Đồng (Lạng Sơn) năm 2018 - Ảnh: PGS. TS Đoàn Lê Giang cung cấp

Takano Isao (sinh năm 1943) là nhà báo Nhật hi sinh trong cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc 1979 vì trúng đạn từ phía quân bành trướng Trung Quốc.

Trước đó, Takano từng gắn bó mật thiết với đất nước Việt Nam: Ông là sinh viên khoa tiếng Việt (Đại học Tổng hợp Hà Nội) từ năm 1967-1971 và tham gia đưa tin về chiến tranh biên giới Tây Nam lẫn chiến tranh biên giới phía Bắc với tư cách đặc phái viên tờ báo Akahata Nhật Bản.

Trong lúc đang chụp ảnh những chiến sĩ Việt Nam chống trả quân bành trướng Trung Quốc ở đoạn gần sông Kỳ Cùng (thị xã Lạng Sơn), Takano Isao đã bị một viên đạn từ phía quân Trung Quốc bắn vào đầu và hi sinh.

Đó là buổi chiều 7-3-1979, khi mà quân bành trướng Trung Quốc đã tuyên bố rút khỏi biên giới Việt Nam vào 2 ngày trước. Nhà báo Takano ra đi năm 36 tuổi, để lại người vợ trẻ và đứa con thơ mới 5 tuổi ở Nhật.

Di cốt Takano được vợ ông mang về chôn cất ở chân núi Zaou (tỉnh Miyagi) - quê hương ông.

PGS.TS Đoàn Lê Giang - trưởng Khoa Việt Nam học (Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, Đại học Quốc gia TP.HCM), người có nhiều năm nghiên cứu về ông Takano Isao - nhận định: "Những bài viết của các nhà báo Nhật như ông Takano có thể thay đổi nhận thức của thế giới về cuộc chiến diễn ra ở Việt Nam.

Ông ấy còn là một người vô cùng dũng cảm. Trong khi thị xã Lạng Sơn lúc ấy tan hoang vì bom mìn, Takano vẫn đi giữa làn đạn pháo để đưa tin phản ánh cuộc chiến".

Cũng theo ông Giang, từ 5 đến 9-3 tới đây, nhân dịp 40 năm Takano hy sinh, nhóm bạn của ông do nhà báo nổi tiếng Goro Nakamura làm trưởng đoàn sẽ đến Lạng Sơn để tưởng niệm ông, đồng thời đến 2 trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn thuộc hai Đại học Quốc gia Hà Nội và TP.HCM để nói chuyện, trưng bày một số di vật, tư liệu, tác phẩm của Takano để lại.

Trong số những tư liệu này có tập nhật ký Lạng Sơn ngày 7 tháng 3 của nhà báo Takano đã được xuất bản tại Nhật vào năm 1979. Tập nhật ký sẽ được trích dịch, giới thiệu tại Việt Nam trong thời gian tới.

Nhóm bạn của Takano Isao cũng sẽ đến thăm viếng nghĩa trang liệt sĩ Hoàng Đồng (Lạng Sơn) - nơi vẫn còn bia tưởng niệm Takano.

Người giới thiệu văn chương Việt Nam đến Nhật Bản

Chân dung nhà báo Takano - Ảnh tư liệu

Không chỉ phản ánh cuộc chiến biên giới phía Bắc 1979 đến người dân trên thế giới, nhà báo Takano còn là một dịch giả thành công với việc chuyển ngữ hai tác phẩm: tiểu thuyết Áo trắng (tựa tiếng Nhật: Shiroi fuku) của nhà văn Nguyễn Văn Bổng và truyện ngắn Mẹ vắng nhà (tựa tiếng Nhật: Kaasan wa orusu) của nhà văn Nguyễn Thi.

Riêng sách Mẹ vắng nhà được họa sĩ nổi tiếng Iwasaki Chihiro (1918-1974) vẽ tranh minh họa và phát hành tại Nhật Bản vào năm 1972. Tập sách được đông đảo công chúng Nhật đón nhận và được tái bản 10 lần (lần gần nhất vào năm 2016).

Tập nhật ký Lạng Sơn ngày 7 tháng 3 về chiến tranh biên giới được tái bản ngay sau 3 tháng phát hành.

Dân Trung Quốc dậy sóng vì Đài Loan cho Nhật mượn 'quốc bảo'

TTO - Truyền thông và dân mạng Trung Quốc dậy sóng sau khi Bảo tàng Cố cung ở Đài Loan cho Nhật Bản mượn trưng bày một tác phẩm thư pháp quý hiếm có từ thời nhà Đường cách đây 1.200 năm.