Từ sách từ phim

Xem The Soloist: Âm nhạc và tình bạn cứu rỗi

TT - Tình bạn kiểu Bá Nha - Tử Kỳ thời Xuân Thu - Chiến Quốc xa xưa ở Trung Quốc được tái hiện trong bối cảnh thành phố Los Angeles (Mỹ) thời hiện tại.

Phóng viên Steve Lopez (Robert Downey Jr. đóng) của tờ Los Angeles Times tình cờ gặp Nathaniel Anthony Ayers (Jamie Foxx đóng) khi anh đi tìm kiếm đề tài viết bài cho tờ báo đang gặp khủng hoảng về lượng phát hành. Giữa những tất bật của cuộc sống, một mối dây vô hình nhưng cực kỳ chắc chắn đã gắn kết cuộc đời của họ. Ðó là âm nhạc cổ điển.

Jamie Foxx trên poster phim The soloist

Trong phim The soloist (Nghệ sĩ độc tấu), khoảnh khắc Steve gặp Nathaniel là khi Nathaniel đang chơi violin nhưng cây đàn chỉ có hai dây dưới chân tượng Beethoven ở quảng trường Pershing. Niềm mơ ước duy nhất là anh có thêm hai dây nữa cho đủ. Khi Nathaniel chơi đàn, không có gì tồn tại trên đời nữa. Không xe cộ ồn ào, không thù hận, không đánh nhau, không cướp bóc la hét. Steve chỉ thấy tình yêu, tình thương. Nathaniel chỉ thấy những cung bậc sắc màu nhảy múa. Mê đắm. Chỉ có họ hiểu với nhau.

Với tài năng âm nhạc thiên bẩm, tình yêu các tác phẩm của Beethoven từ bé, sự ủng hộ hết lòng của mẹ, Nathaniel trở thành sinh viên cello ở Trường âm nhạc Juilliard danh tiếng tại New York và là một nhạc công thành đạt trước khi anh mắc chứng hoang tưởng và bỏ nhà đi lang thang.

Nếu không gặp Steve, có lẽ cuộc đời anh sẽ mãi gắn liền với cái xe đẩy chất đầy thứ linh tinh mà anh gọi là gia sản, ngủ bên vệ đường, dưới đường hầm và có thể chết bất kỳ lúc nào khi cứ lao ra đường đầy xe nhặt mẩu thuốc lá vì anh "không chịu nổi bẩn".

The soloist dài 105 phút của đạo diễn trẻ 37 tuổi Joe Wright (các phim Kiêu hãnh và định kiến, Chuộc tội) sản xuất năm 2009 là một bữa tiệc về nhạc Beethoven. Bộ phim được chuyển thể từ tác phẩm cùng tên của Steve Lopez về nhân vật có thật là Nathaniel Ayers, một nhạc công mắc chứng hoang tưởng và trở thành vô gia cư tại Mỹ. Tác phẩm văn học này tập hợp các bài viết của Steve trên Los Angeles Times thu hút rất nhiều sự chú ý của độc giả và tạo tiếng vang trong xã hội Mỹ.

Steve cũng gặp những vướng mắc trong cuộc sống riêng và công việc, nhưng tâm hồn yêu nhạc của anh mách bảo không được bỏ rơi Nathaniel. Cuộc vật lộn để đưa Nathaniel trở lại bình thường, tiếp tục chơi nhạc mà Steve thực hiện cũng chính là cách để Steve vật lộn với bản thân để hiểu giá trị của niềm đam mê. Steve cảm nhận anh chưa bao giờ yêu điều gì hay yêu ai say đắm như cách mà Nathaniel yêu âm nhạc và Beethoven.

"Không ai có thể thay đổi bất kỳ thứ gì nếu chỉ muốn mọi thứ an toàn", Steve đánh đổi nhiều thứ của cuộc sống để tìm lại con người thật của Nathaniel. Nhà văn Pháp Alber Camus (1913-1960) đã viết rằng: "Ðừng đi trước tôi. Tôi có thể không theo. Ðừng đi sau tôi. Tôi có thể không dẫn đầu. Hãy đi cạnh tôi và là bạn của tôi".

Từ hai giai tầng xã hội khác nhau, Steve trở thành bạn của Nathaniel và qua các bài viết của mình cố gắng đánh động xã hội về những cảnh khổ cực của người vô gia cư và mắc chứng tâm thần đang bị lãng quên. Nathaniel chính là hiện thân của 90.000 người đang sống lang thang ở Los Angeles.

Bộ phim không có đàn bà hay đàn ông đẹp, chỉ có những người đàn ông xù xì, gai góc và góc tối đầy bạo lực của xã hội Mỹ. Nhưng sự có mặt của Robert Downey Jr. sau thời gian tưởng như kết thúc sự nghiệp vì ma túy rồi lại thành công với phimIron man và Tropic thunder, cùng với tài năng Jamie Foxx cũng đủ để tạo thành một sản phẩm điện ảnh để khi người ta xem xong buộc phải suy tư: Lần gần đây nhất, mình thật sự cảm nhận và rung động trước vẻ đẹp của âm nhạc là khi nào?

KHỔNG LOAN

* Phim phát hành tại Mỹ tháng 4-2009, tại Anh tháng 9-2009, ở VN bản DVD có tên là Nghệ sĩ.