Cuộc tranh cãi về "chiếc ốc vít" đã tạo nên các luồng tranh luận trái chiều, và nay dường như đã có lời giải, khi không chỉ còn lo làm ốc vít nữa mà còn hơn thế.

Năm 2023, ông Phan Đăng Tuất, chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam, đã phát biểu rằng Việt Nam chưa chế tạo được một mã nào trong số 200 mã kim loại dùng cho hơn 20.000 chi tiết linh kiện ô tô.

Vấn đề "chiếc ốc vít" này cũng đã được chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan đề cập trong một hội thảo về mục tiêu nâng cao tỉ lệ nội địa hóa của VinFast lên trên 80% từ bây giờ tới năm 2026, tổ chức vào ngày 12-12-2024. Bà Lan nhấn mạnh rằng thực tế Việt Nam đã làm được nhiều hơn là chỉ "chiếc ốc vít".

Xe VinFast đã đạt tỉ lệ nội địa hóa trên 60%, tiến tới mốc 84%

Trong chuyến thăm nhà máy của VinFast vào ngày 12-12, các chuyên gia và giới truyền thông trong nước đã chứng kiến quá trình sản xuất các bộ phận và phụ tùng cho các mẫu xe điện đang bày bán trên thị trường.

Theo đó, rất nhiều chi tiết quan trọng cấu thành nên chiếc ô tô điện, từ thân vỏ đến động cơ, đang được sản xuất ngay tại nhà máy này. Theo VinFast, hơn 30% diện tích khuôn viên tổ hợp được sử dụng để phát triển khu công nghiệp phụ trợ, giúp các doanh nghiệp có cơ hội gia nhập chuỗi cung ứng.

VinFast đang sở hữu các nhà máy dập, hàn, lắp ráp và sản xuất động cơ, với dây chuyền công nghệ được nhập từ nhiều tên tuổi lớn từ Đức, Áo, Hàn Quốc...

Sau khi tham quan nhà máy, bà Lan cho biết: "Khi được nhìn trực tiếp thì thấy tỉ lệ hơn 60% nội địa hóa của VinFast thực sự thuyết phục. Đến đây, sẽ thấy tận mắt rất nhiều bộ phận xe hơi quan trọng được sản xuất ngay tại Hải Phòng. Các thiết bị để sản xuất đến từ các nước có nền công nghiệp tiên tiến nhất, hiện đại nhất".

Vị chuyên gia này nhận định hai năm nữa, tức là đến năm 2026, tỉ lệ nội địa hóa của VinFast sẽ đạt 84% như hãng công bố là khả thi.

Bà Lan cho rằng những gì VinFast đã làm được trong thời gian vừa qua thậm chí còn vượt trội hơn so với nhiều doanh nghiệp FDI. Hơn nữa, VinFast mới thành lập hơn 7 năm nhưng đã làm được những điều hơn những hãng đã ở Việt Nam hàng chục năm.

VinFast đã đặt mục tiêu tỉ lệ nội địa hóa 84% vào năm 2026. Để đạt được cột mốc này, VinFast sẽ sản xuất và cung ứng trong nước thêm các chi tiết như ghế, dây điện, đèn xe, vành xe, hệ thống phanh, hệ thống lái cùng nhiều linh kiện nội, ngoại thất khác.

Đặc biệt, tỉ lệ này còn đến từ pin xe điện được VinFast sản xuất ngay tại Việt Nam. Đây cũng là chi tiết có giá trị lớn nhất trên một chiếc ô tô điện.

Sau buổi tham quan, GS.TS Lê Anh Tuấn, chủ tịch hội đồng trường Đại học Bách khoa Hà Nội, phát biểu: "Tại VinFast, tỉ lệ nội địa hóa hiện đã đạt hơn 60% với những chi tiết quan trọng như động cơ điện, thân vỏ, trần xe, giảm xóc… Tôi đến nhà máy VinFast và bị thuyết phục vì thực tiễn là rõ ràng".

"Ngoài ra, với ô tô điện, các thành tố chính còn là cell pin, pack pin, hệ thống, sạc, hệ thống truyền động, điều hòa, phần mềm điều khiển… Tôi mừng là VinFast đã đi thẳng vào những chi tiết quan trọng này để làm chủ, thể hiện 'Know How' trong xe điện, với khả năng tự lái ngày càng cao. 

Bên cạnh các chi tiết bộ phận chính, VinFast còn định hướng nội địa hóa các chi tiết vành xe, phanh lái, kính gương… Tổng hòa tạo ra xe VinFast với tỉ lệ nội địa hóa cao", ông Tuấn nói thêm.

Con đường nâng cao tỉ lệ nội địa hóa ô tô

Theo chia sẻ của ông Lê Ngọc Anh - giám đốc nhà máy VinFast Việt Nam, để nâng cao tỉ lệ nội địa hóa ô tô, VinFast sẽ đi theo 3 chiến lược chính.

Đầu tiên là hợp tác cùng các đối tác hiện có, bao gồm cả các doanh nghiệp Việt Nam có kinh nghiệm trong sản xuất phụ tùng, linh kiện, logistics, lắp ráp, gia công, cùng các đối tác FDI đang hoạt động trong ngành công nghiệp phụ trợ và sản xuất linh kiện.

Thứ hai, VinFast sẽ tiến hành hợp tác chuyển giao công nghệ bằng cách cộng tác với những công ty hàng đầu thế giới chuyên về thiết kế, sản xuất các bộ phận phức tạp và công nghệ cao, nhằm chuyển giao công nghệ cho các công ty đối tác hiện tại của VinFast tại Việt Nam.

Thứ ba, thúc đẩy các khoản đầu tư FDI mới, tạo môi trường thuận lợi cho nhà đầu tư nước ngoài thiết lập nhà máy và cơ sở sản xuất phụ tùng tại khu tổ hợp nhà máy VinFast.

PGS.TS Bùi Quang Tuấn, phó chủ tịch Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, nguyên viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, trong buổi tham luận đã nhấn mạnh rằng Việt Nam cần phát triển theo mô hình hệ sinh thái với sự tham gia của nhiều bên liên quan.

"VinFast và một số doanh nghiệp đi đầu trong ngành công nghiệp chế tạo phải theo hướng giúp Việt Nam tăng trưởng nhanh, tăng cường năng lực công nghệ, tăng cường tiềm lực, giúp nước ta đi nhanh hơn vào cuộc cách mạng lần thứ 4", ông Tuấn phát biểu.

Việt Nam làm chủ nhiều công nghệ cơ khí, có dây chuyền sản xuất ô tô điện VinFast

Nhiều công nghệ sản xuất cơ khí đã được doanh nghiệp Việt Nam tiếp nhận, làm chủ sản xuất, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế về nguồn vốn, công nghệ cần có sự hỗ trợ của Nhà nước.