Phóng to

Hai cô gái thuê xe đạp tại trạm cho thuê xe đạp tự động của Velib - Ảnh: AFP

Velib ra đời cách đây năm năm và giờ đây nó đã giúp thủ đô nước Pháp trong lành hơn, khi việc sử dụng xe đạp đã trở thành chuyện thường ngày của mọi người thuộc mọi tầng lớp. “Một chiếc xe đạp thuê là phương tiện đi lại thích hợp nhất ở Paris do chúng không bị cản trở bởi các phương tiện khác” - chị Marion, 28 tuổi, làm công việc tiếp thị, sử dụng xe đạp của Velib 2-3 lần/tuần, đã nói như thế. Hình ảnh những người đi xe đạp đã trở nên quen thuộc. Còn Valentine, 22 tuổi, là nhân viên tập sự trong ngành bảo hiểm đến Paris một năm trước, cho rằng thành phố với những chiếc xe đạp trông thật sự thoáng đãng.

Nước Pháp có một lịch sử đi xe đạp lâu đời. Vào những tháng mùa hè, người ta có thể bắt gặp nhiều người rong ruổi trên lưng “ngựa sắt” trên các con đường núi giữa Massif Central và Pirenees. Tuy nhiên, điều đó mang tính tiêu khiển vào cuối tuần hơn là việc xe đạp trở thành một phương tiện di chuyển chủ lực. Nhưng chính Velib đã mang đến cho mọi người cảm giác ưa thích di chuyển trên xe hai bánh trong trung tâm của thủ đô, sau khi chính quyền cấm tất cả các phương tiện cơ giới di chuyển ở một số khu vực trung tâm.

Mạng lưới tự phục vụ với 23.500 xe đạp đặt ở 1.400 trạm trong nội ô Paris đã làm cư dân thủ đô nước Pháp cảm thấy dễ dàng sử dụng và sẵn sàng tham gia hội viên với mức phí chỉ 29 euro mỗi năm. Giá thuê xe đạp của Velib thích hợp với túi tiền nên mọi người chọn lựa thay cho các phương tiện vận chuyển công cộng khác như xe buýt hay tàu điện.

Sự thành công của Velib đã thay đổi bộ mặt của Paris. Một vài năm trước không ai có thể tưởng tượng được các thương gia trong bộ vettông hoặc phụ nữ trong trang phục tao nhã lại leo lên chiếc xe đạp.

Eric - một nhà xã hội học ở Đại học Sein-Saint-Denis, người trung thành với Velib - cho biết đã sử dụng phương tiện này ít nhất hai lần một ngày. Ông cho rằng phương tiện này nhanh hơn xe điện ngầm bởi các trạm cho thuê xe đạp của Velib gần như ở ngay trước cửa nhà mọi người. Nhật báo Le Parisien viết: “Sự sáng tạo này đã chứng tỏ xe đạp có thể là một phương tiện vận chuyển quan trọng chứ không chỉ là một thú tiêu khiển cuối tuần”.

Phóng to

Người sử dụng xe đạp ngày càng nhiều ở trung tâm Paris - Ảnh: AFP

Xe đạp thuê chứng tỏ được giá trị của chúng, đặc biệt cho các lộ trình ngắn. Trong lúc xe hơi bị ngăn chặn ở những phố đi bộ, những người chạy xe đạp có thể phóng vèo qua những chỗ ùn tắc giao thông. Chủ tịch Velib Jean-Charles Decaux cho biết: “Hằng ngày Velib có khoảng 110.000 lượt thuê xe, một nửa trong số đó để đi làm việc. Sự phục hưng của xe đạp đã mang đến một con số thống kê ngoài sức tưởng tượng, đó là số người sử dụng xe đạp đã tăng 41% trong năm năm qua”.

Sự thành công của Velib ở Paris đã tạo ra một làn sóng học tập theo. Hiện nay 34 thành phố ở Pháp thiết lập các mạng lưới xe đạp thuê. Và không chỉ trong nước Pháp, nhiều quốc gia cũng đã học tập theo cách làm này, đó là các thành phố Montreal (Canada), Melbourne (Úc), Mexico City (Mexico) và Milan (Ý). Nhật báo Le Parisien viết rằng xe đạp thuê đã trở thành một “hiện tượng toàn cầu”. Tại VN chúng ta, cụ thể ở TP.HCM và Hà Nội, có lẽ đã đến lúc nên nghiên cứu mô hình cho thuê xe đạp ở trung tâm, vừa giúp hạn chế lượng xe cơ giới dày đặc, vừa tiết kiệm năng lượng, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, đồng thời giúp người dân cơ hội rèn luyện sức khỏe.