20 năm trôi qua, một thế hệ mới ra đời, trưởng thành và không có ký ức về vụ khủng bố rung chuyển thế giới. Vô số phim tài liệu đã được thực hiện nhằm tái hiện sự kiện cùng những hệ lụy ảnh hưởng đến cuộc sống của mỗi con người trên Trái Đất.

Người ngoài kinh hoàng, người trong cuộc không dám xem

20 năm sau ngày 11-9-2001, theo thống kê của EW, có đến 17 phim hoặc loạt phim tài liệu mới được nước Mỹ công bố vào dịp này. Đó là chưa tính đến hàng chục phim tài liệu và phim điện ảnh hư cấu từng được thực hiện suốt 20 năm nay.

Các phim mới ra mắt là Turning Point: 9/11 and the War on Terror (Bước ngoặt: 11 tháng 9 và cuộc chiến chống khủng bố) của Netflix; 9/11: One Day in America của National Geographic; 9/11: Inside the President's War Room (11-9: Bên trong Phòng Chiến tranh của Tổng thống Mỹ) của Apple TV+ và BBC One...

Hình ảnh trong phim "9/11: One Day in America" - Ảnh: NATIONAL GEOGRAPHIC

Có những bộ phim đi sâu vào cuộc sống của những nhóm người như Rebuilding Hope: The Children of 9/11 (Xây lại hy vọng: Những đứa trẻ của ngày 11-9) của Discovery+; Women of 9/11 (Những người phụ nữ của ngày 11-9) của ABC kể về số phận của những phụ nữ sống sót hoặc mất đi người thân sau sự kiện.

Nhưng y tá Roger Smyth, người đã dũng cảm cứu chữa các nạn nhân của vụ khủng bố 20 năm trước, thừa nhận anh không thể xem một thước phim nào trong số đó. Theo Belfast Telegraph, cách đây 15 năm, Smyth đã quyết định ngừng xem mọi nội dung về ngày 11-9-2001.

Nếu những người không trải qua ngày 11-9 còn cảm thấy kinh khủng khi xem lại những hình ảnh ấy thì với người trực tiếp trải nghiệm như Smyth ký ức đó ám ảnh suốt cuộc đời.

Các phim tài liệu về 11-9 không thể thiếu nhãn cảnh báo nội dung "có hình ảnh bạo lực, có thể gây phản cảm", bởi nhà làm phim không thể từ bỏ những hình ảnh chân thực, trần trụi, nhưng cần cảnh báo trước cho người xem.

Hình ảnh trong phim "9/11: Inside the President’s War Room" có phỏng vấn cựu Tổng thống Mỹ George W. Bush - Ảnh: APPLE TV+

Nhưng hàng loạt bộ phim mới có đồng nghĩa với việc cung cấp góc nhìn mới? Nhà báo James Poniewozik, New York Times nhận xét: "Chương trình truyền hình đặc biệt cho lễ kỷ niệm ngày 11-9 cung cấp mọi cách cho người ta trở lại địa ngục.

Phỏng vấn những người sống sót và những người mất người thân, chuyện thăng hoa về những cuộc giải cứu và chuyện đau khổ của những người đã thiệt mạng trong nỗ lực thoát thân.

Cảnh quay cháy nổ, hỗn loạn kinh hoàng như đã thấy trên các bản tin sáng và trên những con phố đầy tro bụi. Những người phản ứng đầu tiên và tình nguyện viên đào bới đống đổ nát".

Poniewozik cho biết ông lấy đoạn mô tả này từ loạt phim tài liệu 11-9 cách đây 10 năm, và hiện tại chẳng có gì khác biệt.

Sự kiện làm thế giới vĩnh viễn đổi thay

"Thế giới chia làm trước 11-9 và sau 11-9" - một nhân vật đã nói trong phim tài liệu Turning Point: 9/11 and the War on Terror. Trong nhận thức của nhiều người, sự kiện làm thế giới vĩnh viễn đổi thay, và đổi thay đến mức chúng ta còn chưa thể đoán định hết.

"Vào ngày kỷ niệm một năm sau 11-9, tôi đang ở Kabul, Afghanistan. Taliban bị đánh đuổi và người dân vô cùng lạc quan. Nhưng 20 năm sau ngày 11-9, cả thế giới kinh hoàng chứng kiến người dân Afghanistan tuyệt vọng chen chân lên máy bay để rời khỏi đất nước", đạo diễn Brian Knappenberger của bộ phim kể.

Con của các nạn nhân đều đã trưởng thành sau 20 năm, trong phim "Rebuilding Hope: The Children of 9/11" - Ảnh: MAGNOLIA NETWORK

"Đối tượng phỏng vấn đã già đi. Thời gian đã trôi qua. Những đứa trẻ trốn học hoặc mất cha mẹ vào buổi sáng hôm đó giờ đã trưởng thành. Thế nhưng câu chuyện được kể vẫn cứ như cũ" - New York Times điểm lại.

Nhưng có lẽ đó là góc nhìn của người đã biết quá nhiều về vụ khủng bố. Sự kiện ngày 11-9 không chỉ dừng lại ở quá khứ, nếu chúng ta nhìn vào những tin tức từ Afghanistan. Và có lẽ câu chuyện cũ ấy vẫn cần kể lại, cho những thế hệ sau và sau nữa.

Toàn cảnh vụ khủng bố ngày 11-9-2001 làm thay đổi nước Mỹ

TTO - Vụ tấn công khủng bố do Al Qaeda tiến hành đã làm thay đổi nước Mỹ và cả thế giới. 20 năm trôi qua, nỗi đau vẫn còn khi nhiều gia đình chưa nhận được hài cốt người thân của họ đã ra đi trong ngày 11-9-2001.