Ông bầu Xu ân và nghệ sĩ Tô Kim Hồng - Ảnh: THANH HIỆP

Ông bầu Xuân tên thật là Diệp Nam Thắng, sinh năm 1928 tại Sài Gòn.

Ông vốn là một thương gia thành công, từng được gia đình đưa sang Hong Kong học. Khi trở về Việt Nam, ông cùng gia đình buôn chuyến từ Sài Gòn sang Nam Vang. Rồi ông thành lập công ty xuất nhập khẩu, làm nhà thầu xây dựng và là ông chủ của hãng giấy Kiss me.

Con đường trở thành ông bầu đoàn hát của ông hết sức tình cờ. Lúc đó đoàn Hoa Thủy Tiên gặp khó khăn, vì có quen với ông chủ gánh hát này nên bầu Xuân cưu mang, giúp đỡ anh em nghệ sĩ sống qua ngày.

Sau đó, các soạn giả đoàn hát này thuyết phục ông bầu Xuân bỏ tiền lập lại đoàn hát. Ông Xuân bất ngờ với lời đề nghị nhưng cũng thử bỏ tiền đầu tư với gánh hát tên mới Hoa Mùa Xuân năm 1962.

Qua vài lần trầy trật, ông bầu Xuân quyết định đầu tư tâm sức nhiều hơn để gầy dựng một đoàn hát đàng hoàng.

Ông đã mời các soạn giả, nghệ sĩ có tên tuổi và kinh nghiệm như Năm Châu, Bảy Nhiêu, Ba Vân, Thiếu Linh quyết định thành lập đoàn Dạ Lý Hương ra đời năm 1963 với những thay đổi mang tính cải cách trong chế độ đãi ngộ với nghệ sĩ. Ký hợp đồng với nghệ sĩ, có chế độ thưởng phạt rõ ràng, ông bầu - nghệ sĩ có sự bình đẳng…

Dạ Lý Hương với những người đứng đầu kỳ cựu nhanh chóng trở thành một đại bang cải lương, quy tụ nhiều nghệ sĩ tài sắc như: Út Trà Ôn, Ngọc Bích, Hoàng Giang, Văn Chung, Bạch Tuyết, Hùng Cường…

Khoảng năm 1974, nghệ sĩ Thanh Nga đã diễn trên sân khấu của Dạ Lý Hương.

Vì lý do thời cuộc, tình hình khủng hoảng của sân khấu cải lương, Dạ Lý Hương cũng gián đoạn một thời gian. Sau 1975, ông bầu Xuân có thành lập lại đoàn hát Dạ Lý Hương (tỉnh Sông Bé), nhưng đoàn cũng hoạt động được vài năm rồi ngưng.

Ông bầu Xuân - Ảnh tư liệu

Khoảng năm 1994 ông về tham gia quản lý chùa Nghệ sĩ cùng NSND Phùng Há, được bà coi như con. Khi NSND Phùng Há mất, ông thường trực tại chùa, hương khói và tiếp quản các hoạt động từ thiện hàng năm mà cố NSND Phùng Há đã khởi xướng.

​Sài Gòn tối leo lên giường, nằm nghe cải lương

TTO - Bao thế hệ người Sài Gòn - TP.HCM ở chốn phồn hoa đô hội nhưng rất mê cải lương. Ở thuở ấu thơ nhiều thập niên trước, rất nhiều "con nít Sài Gòn” không có tiền nhưng mê cải lương quá thường "đi xem cọp” các đoàn hát.