Phóng to

Edmund Hillary (trái) và Tenzing Norgay là những người đầu tiên chinh phục đỉnh Everest

TT - Sir Edmund Hillary, một trong những người leo núi nổi tiếng nhất thế giới, qua đời ngày 11-1 ở tuổi 88. Tạp chí Time từng bầu chọn ông là một trong những anh hùng vĩ đại nhất của thế kỷ 20 và người New Zealand gọi ông là "báu vật quốc gia" và "một trong những người con ưu tú nhất của đất nước".

Năm 1953, những tay leo núi cự phách nhất thế giới đều bó tay trước ngọn Everest ở biên giới Nepal - Tây Tạng cao vời vợi (8.850m so với mặt biển). Chinh phục đỉnh Everest là ước mơ được xem không thể thực hiện được vào thời điểm đó. Gió mạnh và thời tiết rất lạnh khiến não và phổi không thể hoạt động bình thường. Đó là đỉnh núi chết người.

Hàng chục tay leo núi cự phách, những người Sherpa bản địa can đảm đã bị chôn vùi trong băng tuyết. Nhưng với kinh nghiệm và lòng quyết tâm, Sir Edmund, 33 tuổi, và người dẫn đường Norgay, 39 tuổi, đã làm được. Lúc 11g30 giờ địa phương ngày 29-5-1953, trên đỉnh cao nhất của Everest họ cắm cờ Anh, Ấn Độ, Nepal và Liên Hiệp Quốc. Thiếu oxy, họ chỉ ở lại trên đỉnh 15 phút, nhấm nháp ít kẹo bạc hà, chụp ảnh và chôn một thánh giá nhỏ vào tuyết trước khi xuống núi.

Tiến sĩ Wilkins, một nhà khoa học 82 tuổi, từng là bạn leo núi của Edmund, nhớ lại: "Khuôn mặt của ông ấy xuất hiện trên một trong những tờ tiền giấy của New Zealand, ông ấy là cao ủy của New Zealand ở Ấn Độ, nhưng tôi nghĩ người New Zealand tôn trọng ông vì chính sự hiểu biết của ông". Sir Edmund có những quĩ giúp xây trường học, xây bệnh viện và cầu cống, và đây là một phần "công việc của đời tôi" - như ông đã từng tâm sự.

Everest vẫn tiếp tục là ước mơ chinh phục của loài người. Tính đến cuối mùa leo núi năm 2003, có 1.919 người đã lên đến đỉnh núi và 179 người tử nạn trên đường leo. Họ không vượt qua được các điều kiện khắc nghiệt của thời tiết trong hoàn cảnh các dốc leo thẳng đứng và họ cần phải có các quyết định nhanh chóng chính xác cho mỗi bước tiếp theo.