Tuần đầu tiên của tháng 12-2025 chứng kiến quyết tâm cao của lãnh đạo Việt Nam và Lào trong việc đưa quan hệ hai nước bước vào giai đoạn mới, thực chất và hiệu quả hơn. Từ ngày 1 đến ngày 3-12, Tổng Bí thư Tô Lâm và Thủ tướng Phạm Minh Chính có các hoạt động nối tiếp nhau tại Lào với sự tham gia của hơn một nửa số Ủy viên Bộ Chính trị Việt Nam và 10/14 bộ trưởng.

Sự thống nhất cao

Tổng Bí thư Tô Lâm thăm cấp nhà nước, dự lễ kỷ niệm 50 năm Quốc khánh Lào và đồng chủ trì cuộc gặp cấp cao giữa Đảng Cộng sản Việt Nam với Đảng Nhân dân cách mạng Lào từ ngày 1 đến ngày 2-12. Thủ tướng Phạm Minh Chính đồng chủ trì kỳ họp thứ 48 Ủy ban liên chính phủ (UBLCP) Việt Nam - Lào tại Vientiane từ ngày 2 đến ngày 3-12.

Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hùng, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Lào, cho biết cơ chế cuộc gặp giữa hai Đảng đã được duy trì từ lâu, trong đó hai bên trao đổi thông tin về tình hình mỗi Đảng và mỗi nước, đánh giá kết quả hợp tác và đề ra định hướng phát triển quan hệ mang tính chiến lược, lâu dài. Sau cuộc gặp cấp cao hai Đảng, UBLCP sẽ họp để hiện thực hóa những thỏa thuận cấp cao.

Cuộc gặp hai Đảng lần này rất đặc biệt khi được tổ chức trong chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng Bí thư và đúng dịp kỷ niệm 50 năm Quốc khánh Lào.

"Việc bổ sung nội hàm "gắn kết chiến lược" và sự nối tiếp của cuộc gặp cấp cao hai Đảng với kỳ họp UBLCP cho thấy quyết tâm cao trong việc đưa quan hệ song phương ngày càng thực chất và hiệu quả. Có thể nói hai bên đang có sự thống nhất rất cao từ ý chí chính trị đến cấp thực hiện", một nhà nghiên cứu về quan hệ quốc tế nói với Tuổi Trẻ.

Việc có nội hàm mới trong quan hệ Việt - Lào là điều tất yếu. Sau khi Hà Nội nâng cấp quan hệ với nhiều quốc gia để mở rộng không gian và thu hút nguồn lực phát triển, Việt Nam cần củng cố và làm mới quan hệ với các nước láng giềng theo hướng thực chất hơn trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị ngày càng gay gắt.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Mạnh Cường khẳng định kỳ họp 48 của UBLCP "mang tính chất đặc biệt" bởi diễn ra ngay sau cuộc gặp cấp cao hai Đảng và rơi vào thời điểm hai nước tổng kết nhiệm kỳ hợp tác 2021 - 2025, chuẩn bị bước sang giai đoạn mới với tầm nhìn chiến lược sâu rộng hơn.

"Trên cơ sở kết quả chuyến thăm và các thỏa thuận cấp cao, hai bên sẽ tiếp tục đưa hợp tác kinh tế trở thành một trong những trụ cột mang tính gắn kết chiến lược, thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ giữa hai nước trên mọi lĩnh vực", ông Cường nhấn mạnh.

"Thời điểm chín muồi"

Phát biểu tại Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Lào ngày 1-12, Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ những giá trị mà nội hàm "gắn kết chiến lược" có thể mang lại thông qua sự bổ sung, hỗ trợ lẫn nhau về nguồn lực, tài nguyên và không gian phát triển.

Lào có lợi thế vị trí trung tâm trên đất liền, tiềm năng tài nguyên thiên nhiên, không gian phát triển xanh. Việt Nam có lợi thế bờ biển dài, cửa ngõ ra biển của tiểu vùng sông Mekong, lực lượng lao động hùng hậu, kinh tế đa dạng, hội nhập sâu với khu vực và thế giới.

Hàng hóa, hành khách của Lào có thể ra biển nhanh hơn qua các cảng biển và cửa khẩu của Việt Nam. Ngược lại, nguồn điện, năng lượng tái tạo của Lào có thể kết nối với lưới điện khu vực qua Việt Nam. Các hành lang kinh tế Đông - Tây, Bắc - Nam có thể trở thành trục liên kết chiến lược, mở rộng không gian phát triển cho cả hai nước.

"Nếu chỉ phát triển từng nước một cách riêng lẻ, chúng ta sẽ tự thu hẹp không gian phát triển của chính mình. Nhưng nếu bổ sung và liên kết nguồn lực thì nhiều lợi thế chung sẽ hình thành, tối ưu hóa được các nguồn lực để phục vụ phát triển nhanh, bền vững", Tổng Bí thư khẳng định.

Ông kêu gọi hai nước "cùng nhau thiết kế bản đồ gắn kết chiến lược" về không gian phát triển, gắn kết chặt chẽ quy hoạch, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của mỗi bên".

Từng làm đại sứ tại Lào, tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hùng rất sâu sát thực tế và trăn trở về việc làm thế nào để thúc đẩy hơn nữa hợp tác thương mại, đầu tư giữa hai nước. Khẳng định nền tảng quan hệ chính trị vững chắc nhờ yếu tố lịch sử, ông Hùng cho rằng có nhiều việc phải làm để đạt mục tiêu 5 - 10 tỉ USD thương mại hai chiều.

Giai đoạn ông Hùng làm đại sứ chứng kiến việc hai nước ký hiệp định thương mại và hiệp định thương mại biên giới, đến nay đã 10 năm nhưng giá trị giao thương vẫn chưa thực sự khởi sắc và đúng với tầm mức chính trị. Vấn đề nằm ở việc kết nối giao thông, hạ tầng dù hai bên đã nỗ lực nâng cấp mở rộng một số tuyến đường bộ.

Với chuyến thăm của Tổng Bí thư Tô Lâm, việc bổ sung nội hàm mới và kỳ họp đặc biệt của UBLCP, ông Hùng tin rằng hai nước đã bước vào "thời điểm chín muồi" để đẩy mạnh, ráo riết thực hiện các thỏa thuận nhằm đem lại kết quả cụ thể, mang lại lợi ích cho cả hai nước.

Tổng Bí thư Tô Lâm thăm các nguyên lãnh đạo cấp cao Lào

Thăm các nguyên lãnh đạo cấp cao Lào, Tổng Bí thư Tô Lâm thông báo về việc hai nước nâng tầm quan hệ và mong các ông tiếp tục quan tâm, đóng góp kinh nghiệm để tăng cường quan hệ Việt - Lào.