Sỏi túi mật có thể gây tắc ruột như thế nào?

Bà Nguyễn Thị T. (77 tuổi, Hà Nội) được gia đình đưa vào cấp cứu tại Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng đau bụng dữ dội, bụng chướng như trống, nôn ra dịch xanh.

Các bác sĩ chẩn đoán bà bị tắc ruột - nhưng điều khiến nhiều người bất ngờ là thủ phạm lại chính là một viên sỏi túi mật bà đã mang trong người nhiều năm mà không điều trị.

Với thể trạng yếu, lại có bệnh nền đái tháo đường và Parkinson, ca mổ của bà T. được đánh giá là nhiều rủi ro. Tuy nhiên, các bác sĩ của Trung tâm Phẫu thuật tiêu hóa (Bệnh viện Bạch Mai) đã can thiệp thành công, vừa giải phóng đoạn ruột bị tắc, vừa xử lý triệt để ổ bệnh là viên sỏi và túi mật viêm nhiễm lâu ngày.

Theo các bác sĩ, tắc ruột do sỏi túi mật trong y học gọi là gallstone ileus - là biến chứng hiếm gặp nhưng nguy hiểm, thường xảy ra ở người cao tuổi có sỏi mật kéo dài mà không điều trị.

Viên sỏi, nếu không được lấy ra, có thể gây viêm thủng thành túi mật rồi tạo đường thông sang tá tràng. Qua đường rò này, viên sỏi trôi xuống ruột non và kẹt lại ở đoạn hồi tràng - nơi lòng ruột hẹp, gây tắc nghẽn.

Trường hợp của bà T. là minh chứng điển hình. Bà đã được chẩn đoán sỏi túi mật từ nhiều năm trước nhưng không can thiệp vì không có triệu chứng rõ ràng. 

Chỉ đến khi xuất hiện đau bụng quặn, nôn dịch mật, bụng trướng dần lên, gia đình mới đưa đi cấp cứu. Kết quả chụp CT cho thấy hình ảnh đặc trưng của tắc ruột do sỏi mật, bao gồm khí trong đường mật, tắc ruột non và viên sỏi nằm trong lòng ruột.

Trong ca mổ, các bác sĩ phát hiện đoạn ruột non giãn lớn, chứa nhiều dịch và hơi, còn viên sỏi nằm cách góc hồi, manh tràng khoảng 1 mét, gây bít hoàn toàn lòng ruột. Ngoài ra, túi mật của bệnh nhân đã viêm teo và dính chặt vào tá tràng, tạo thành đường rò có kích thước tới 2cm.

Không trì hoãn điều trị sỏi mật

Theo bác sĩ Nguyễn Ngọc Hùng, giám đốc Trung tâm Phẫu thuật tiêu hóa, Bệnh viện Bạch Mai, tắc ruột do sỏi mật là hậu quả của việc trì hoãn điều trị sỏi túi mật quá lâu.

"Nếu được can thiệp sớm từ khi sỏi chưa gây biến chứng, bệnh nhân hoàn toàn có thể mổ nội soi đơn giản, ít xâm lấn, nhanh hồi phục. Nhưng khi đã xảy ra tắc ruột, nhất là ở người già có bệnh nền, phẫu thuật buộc phải mở bụng, xử lý cả phần ruột, đường rò và túi mật, đồng thời đối mặt với nguy cơ biến chứng sau mổ cao hơn", bác sĩ Hùng nói.

Tắc ruột cơ học nếu không được xử lý kịp thời có thể gây rối loạn điện giải, tổn thương thành ruột, viêm phúc mạc và nguy cơ tử vong lên tới 20% - đặc biệt ở người cao tuổi. 

Ca bệnh của bà T. thành công nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên khoa, từ phẫu thuật tiêu hóa đến nội tiết, thần kinh và gây mê hồi sức.

Sỏi túi mật là bệnh lý khá phổ biến, thường gặp ở người lớn tuổi, người béo phì, tiểu đường, ăn nhiều cholesterol hoặc từng giảm cân nhanh. Phần lớn người bệnh không có triệu chứng rõ rệt nên dễ chủ quan, bỏ qua việc theo dõi và điều trị.

Tuy nhiên, theo các bác sĩ, sỏi túi mật giống như một "quả bom nổ chậm". Dù âm thầm, nó vẫn có thể gây viêm túi mật cấp, nhiễm trùng, tắc ống mật, thậm chí là thủng túi mật hay biến chứng tắc ruột.

Bác sĩ Hùng khuyến cáo người bệnh có sỏi túi mật dù chưa đau cũng nên tái khám định kỳ và trao đổi với bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.

Không chỉ thận, gan, mật, tuyến nước bọt cũng có thể hình thành sỏi

Giống như các cơ quan khác là thận, gan, mật…, tuyến nước bọt cũng có thể hình thành sỏi gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và nguy cơ biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.