Nghị định số 93/2021/NĐ-CP ra đời được cho là hành lang pháp lý đưa từ thiện về đúng thực chất với những quy định chặt chẽ hơn về hoạt động từ thiện của cá nhân (Ảnh: Soha)

Sau những tranh cãi tưởng chừng không hồi kết về mặt trái của hoạt động từ thiện do cá nhân phát động, Nghị định 93/2021/NĐ-CP đã chính thức được ban hành và sẽ có hiệu lực vào ngày 11-12-2021 tới đây, với thay đổi quan trọng hướng đến việc cá nhân được chủ động quyên góp từ thiện, song song với nhiều qui định cụ thể, chặt chẽ hơn. Dĩ nhiên, Việt Nam không phải là quốc gia đầu tiên đưa những can thiệp pháp lí vào hoạt động từ thiện, giúp đỡ cộng đồng.

Tại Anh, mọi hoạt động từ thiện cần được đăng kí để chính quyền giám sát theo tiêu chuẩn luật pháp, tránh lạm dụng, lừa đảo; đồng thời để được công nhận quyền miễn trừ thuế thu nhập. Với chính quyền Úc, Ủy ban các hoạt động Từ thiện và Phi lợi nhuận Australia (ACNC) đã qui định rõ nghĩa vụ quản lí và minh bạch tài chính của các thành viên tổ chức hoạt động từ thiện; yêu cầu lưu trữ hồ sơ tài chính, báo cáo hàng năm, thông báo cho cơ quan chức năng khi có thay đổi... nếu không muốn nhận án phạt từ ACNC.

Trở lại với Nghị định 93/2021, với các nội dung được sửa đổi, bổ sung từ Nghị định 64/2008, đã có các qui định cụ thể hơn về việc vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố, hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo. 

Theo đó, người vận động phải minh bạch các thông tin về phương thức đóng góp, mục tiêu và thời hạn sử dụng với chính quyền địa phương nơi cư trú khi đứng ra kêu gọi quyên góp. Đặc biệt, tài khoản nhận quyên góp phải tách bạch với tài khoản cá nhân để tránh tuyệt đối những nhầm lẫn không đáng có.

Để giúp các cá nhân, đơn vị làm từ thiện có một công cụ để kiểm soát các khoản thu chi hiệu quả, minh bạch hơn, Ngân hàng TMCP Quân Đội (MB) đã chủ động triển khai tài khoản ngân hàng dành riêng cho các hoạt động thiện nguyện, với website và ứng dụng phục vụ riêng cho mục đích này mang tên App Thiện Nguyện.

"Tài khoản thiện nguyện" được MB phát hành miễn phí gồm 4 số dễ nhớ, được tích hợp tính năng tự động công khai, minh bạch số dư tài khoản và toàn bộ giao dịch theo thời gian thực, giúp người vận động có thể chủ động theo dõi mọi nguồn thu chi theo ngày, dưới dạng biểu đồ trực quan; cũng như tạo điều kiện cho người ủng hộ giám sát việc thực hiện thu chi của người vận động.

Văn hóa từ thiện ngày càng đa dạng một lần nữa chứng minh tiềm năng huy động rất lớn từ cộng đồng, không giới hạn là tổ chức hay cá nhân. Giải pháp số mà MB cung cấp sẽ góp phần minh bạch nguồn tiền từ thiện một cách dễ dàng hơn, từ đó khuyến khích các tổ chức, cá nhân đưa ra những kế hoạch hoạt động cụ thể để giúp đỡ được nhiều đối tượng hơn, cũng như hạn chế tình trạng các đối tượng xấu lừa đảo, mạo danh để kêu gọi quyên góp.

Bài học cho và nhận đúng cách chắc chắn sẽ sớm thay đổi diện mạo của các hoạt động từ thiện tại Việt Nam. Ảnh: MB

Để những giá trị của hoạt động thiện nguyện được nhân rộng một cách hiệu quả hơn nữa, các cá nhân, tổ chức thiện nguyện sẽ cần thay đổi ít nhiều trong cách thức hoạt động của mình: tự nguyện, tự giác và tự có trách nhiệm với những người ủng hộ; để từ thiện sẽ luôn là nét đẹp văn hóa đáng tự hào của người Việt.