Kẻ trông, người bảo chờKhông dễ thay đổi thói quenVụ đánh thuế túi nilông: Thu thuế trước, nói chuyện sau

Phóng to

Công nhân đóng gói sản phẩm túi nilông tự hủy theo công nghệ sinh học hiện đại của Canada tại Công ty cổ phần Văn hóa Tân Bình, Q.Tân Bình, TP.HCM - Ảnh: Tiến Thành

Sự “thờ ơ” của người tiêu dùng với các loại bao bì tự hủy hay thân thiện môi trường một phần do người tiêu dùng thiếu thông tin, một phần cũng do tiêu chuẩn, quy định đối với sản phẩm nói trên vẫn chưa được các ban, ngành liên quan xây dựng, công bố.

Siêu thị ít dùng, chợ chưa biết

Chị Thái Hà, chủ cửa hàng tạp hóa trên đường Phan Xích Long (Q.Phú Nhuận, TP.HCM), cho biết vẫn thường xuyên tới chợ Tân Định (Q.1) để nhập túi nilông (còn gọi là túi xốp, được làm từ nguyên liệu nhựa HDPE+LLDPE từ mỏng đến siêu mỏng) về đựng hàng cho khách. Khi được hỏi về túi xốp tự hủy (được làm từ nguyên liệu nhựa PE, phối trộn với phụ gia tự hủy), chị Hà cho hay vẫn chưa biết loại túi này.

Còn chủ sạp Trâm, bỏ mối túi xốp tại chợ Tân Định, cho biết thêm sau một thời gian tăng nóng, hiện giá túi xốp đã về mức 25.000 - 50.000 đồng/kg (tùy loại) nên hầu hết bà con tiểu thương vẫn xài túi xốp thông thường. Chị C., một đầu mối bỏ hàng tại chợ này, cho hay phải 2-3 ngày nữa loại túi xốp tự hủy mới có và phải đặt trước với giá 90.000-100.000 đồng/kg. “Nhìn bề ngoài chẳng khác gì túi xốp thông thường, nhưng nghe nói túi có thể tự hủy trong môi trường, còn phân hủy như thế nào thì... cũng không rõ!”, chị C. nói.

Ghi nhận tại các chợ lẻ khác như Phạm Văn Hai, Hoàng Hoa Thám cho thấy tiểu thương và người tiêu dùng vẫn chủ yếu xài túi nilông để đựng hàng, hầu hết người mua hàng và tiểu thương vẫn chưa có thông tin gì về loại túi xốp tự hủy. Chị Bích Thủy (Q.3) cho biết: “Tôi có nghe nói về các loại túi xốp tự hủy, nhưng đi mua hàng tại chợ bà con đựng bằng gì thì mình nhận thôi chứ chẳng phân biệt được loại nào tự hủy, loại nào không!”.

Trong khi đó tại các hệ thống siêu thị, túi xốp thân thiện với môi trường dù được tuyên truyền mạnh nhưng người dùng vẫn không mấy mặn mà. Đại diện hệ thống Co.op Mart cho biết loại túi xốp tự hủy được đưa vào sử dụng từ tháng 3-2011, còn loại túi thân thiện môi trường xuất hiện mới đây với giá 5.500-8.500 đồng/túi. Theo đại diện siêu thị, tất cả loại túi sử dụng trong hệ thống đều có thể tự phân hủy. Hiện có khoảng 10-15% khách hàng đến siêu thị thường xuyên sử dụng loại túi này để mua sắm. Tuy nhiên theo tiết lộ của một nhân viên siêu thị Co.op Mart Nguyễn Ảnh Thủ, mỗi ngày ở đây chỉ tiêu thụ khoảng 10 chiếc và lai rai một tuần mới tiêu thụ hết một lô túi. Tại hệ thống Big C, vào các giờ cao điểm loa thông báo liên tục quảng bá các loại túi thân thiện để đẩy mạnh sức mua, nhưng lượng người mua loại túi này sử dụng vẫn chỉ dừng ở mức vừa phải.

Ông Hoàng Văn Điều - giám đốc Công ty cổ phần Văn hóa Tân Bình (Alta), doanh nghiệp chuyên sản xuất, xuất khẩu các loại bao bì - cho biết các loại túi thân thiện môi trường mà các siêu thị đang bán chủ yếu làm từ nguyên liệu nhựa PVC, kéo thành sợi và dệt như dệt vải, sau đó cắt may thành túi, không phân hủy được. Các loại túi này có kích cỡ 60x80cm, có quai xách, có thể đựng được 5-10kg đồ mỗi lần đi mua sắm và sử dụng được nhiều lần. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng giá còn cao và bất tiện khi phải mang đi mỗi lần mua sắm nên họ chưa quan tâm đến các loại túi này.

Sản xuất khó bán

Theo ông Lê Lộc - giám đốc Công ty TNHH thương mại và dịch vụ Phúc Lê Gia, doanh nghiệp chuyên sản xuất các loại bao bì tự hủy, “việc để người tiêu dùng nhầm lẫn khái niệm giữa túi nilông thân thiện môi trường với túi nhựa PE tự hủy giống nhau là điều đáng tiếc”. Ông Lộc cho rằng về mặt khoa học, không có doanh nghiệp nào có thể sản xuất được túi nilông thân thiện môi trường làm từ màng đơn LDPE, HDPE, LLDPE. Và cũng không có công nghệ nào có thể đưa bất kỳ loại phụ gia gì vào được màng đơn nhựa PE đã định hình như tiêu chí của Bộ Tài nguyên - môi trường nêu trong nghị định 67/2011/NĐ-CP.

Ông Hoàng Văn Điều cho biết thêm số doanh nghiệp sản xuất các loại bao bì tự hủy hiện nay không nhiều, “một phần do tiêu chuẩn quy định cho mặt hàng này vẫn chưa được các ban, ngành liên quan xây dựng, một phần cũng do tính phổ cập của nó còn hạn chế”. Với giá bán hiện nay 70.000-80.000 đồng/kg, tăng bình quân 40.000 đồng/kg kể từ khi Luật thuế bảo vệ môi trường áp dụng, ông Điều cho rằng “lý ra giá bán sẽ không cao như vậy vì bao bì tự hủy không thuộc diện chịu thuế bảo vệ môi trường, nhưng ngành thuế vẫn cứ thu”.

Hiện các loại bao bì tự hủy mà Công ty Phúc Lê Gia, Alta đang sản xuất được dựa vào tiêu chuẩn nước ngoài (đã được các tổ chức đánh giá quốc tế chứng nhận) và doanh nghiệp tự thực hiện công bố tiêu chuẩn chất lượng theo chứng nhận của Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng VN.