Sáng 16-4, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng đã quán triệt chuyên đề về tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả; sửa đổi bổ sung các quy định thi hành Điều lệ Đảng; chỉ thị 45/2025 của Bộ Chính trị về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng; kế hoạch triển khai thực hiện.

Tiêu chí xác định tên gọi, địa điểm đặt trung tâm chính trị - hành chính khi sáp nhập

Ông Lê Minh Hưng cho biết Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã thảo luận, xem xét, cân nhắc kỹ lưỡng nhiều mặt và thống nhất rất cao về các nguyên tắc, tiêu chí thực hiện sắp xếp các đơn vị cấp tỉnh, cấp xã.

Việc xác định tên gọi và địa điểm đặt các trung tâm chính trị các tỉnh sau sắp xếp như các tiêu chí về diện tích tự nhiên, quy mô dân số, lịch sử, truyền thống văn hóa, dân tộc, địa kinh tế, địa chính trị, quốc phòng - an ninh, đối ngoại.

Ưu tiên sáp nhập các đơn vị hành chính có vị trí liền kề giữa miền núi, đồng bằng với các địa phương có biển với mục tiêu cao nhất là mở rộng không gian phát triển, đáp ứng định hướng phát triển nhanh, bền vững của đất nước trong giai đoạn mới.

Việc đặt tên cần dễ nhận diện, ngắn gọn, có giá trị truyền thống, văn hóa được nhân dân địa phương đồng tình, ủng hộ.

Ưu tiên sử dụng một trong những tên gọi của các đơn vị hành chính trước khi sáp nhập để đặt tên cho đơn vị hành chính mới.

"Trung tâm chính trị - hành chính của đơn vị hành chính mới cần có vị trí địa lý thuận lợi, hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, thuận tiện, kết nối các khu vực, phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội.

Xem xét lựa chọn trung tâm chính trị, hành chính của một trong số các tỉnh hiện nay làm trung tâm chính trị, hành chính mới. Sau khi tỉnh mới đi vào hoạt động ổn định, có thể nghiên cứu quy hoạch, lựa chọn xây dựng các trung tâm chính trị - hành chính mới hợp lý, phù hợp", ông Hưng nêu rõ.

"Không hình thành cấp huyện thu nhỏ" khi sáp nhập xã

Trên cơ sở các quan điểm, nguyên tắc, tiêu chí, Trung ương Đảng đã đồng tình, thống nhất rất cao và thông qua chủ trương định hướng sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.

Tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp là cấp tỉnh (gồm có tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương), cấp xã (gồm có xã, phường, đặc khu trực thuộc tỉnh, thành phố).

Số lượng đơn vị hành chính cấp tỉnh sau sáp nhập là 34 tỉnh, thành phố (gồm 28 tỉnh và 6 thành phố trực thuộc Trung ương).

Trong đó có 11 tỉnh, thành phố không thực hiện sáp nhập, gồm Hà Nội, Huế, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh. Cùng với đó, sáp nhập, hợp nhất 53 tỉnh, thành phố để thành lập 23 tỉnh, thành phố mới.

Ông Hưng thông tin Trung ương Đảng đồng ý kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện kể từ ngày 1-7 sau khi Hiến pháp năm 2013 sửa đổi và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 sửa đổi có hiệu lực thi hành.

Sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã bảo đảm cả nước giảm khoảng 60-70% số lượng đơn vị hành chính cấp xã hiện nay.

Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư giao Ban Thường vụ các Tỉnh ủy, Thành ủy, Đảng ủy trực thuộc Trung ương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và khẩn trương xây dựng đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập cấp xã theo hướng dẫn của cấp có thẩm quyền.

Trong đó, căn cứ tiêu chí và thực tế địa phương, chủ động nghiên cứu phương án báo cáo cơ quan thẩm quyền quyết định sắp xếp tên gọi, địa điểm đặt trụ sở cấp xã bảo đảm chính quyền xã gần dân, sát dân, tiết giảm chi phí, "không hình thành cấp huyện thu nhỏ".

Chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của chính quyền địa phương được thực hiện theo quy định của Chính phủ, theo hướng đẩy mạnh phân cấp từ Chính phủ, các bộ, ngành cho chính quyền địa phương, phù hợp với năng lực và yêu cầu quản lý.

Về tổ chức đảng ở cấp tỉnh, cấp xã, Trung ương Đảng đồng ý chủ trương lập tổ chức đảng ở địa phương tương ứng với đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã; kết thúc hoạt động của đảng bộ cấp huyện.

Mô hình tổ chức đảng ở cấp tỉnh cơ bản như hiện nay; tổ chức đảng ở xã, phường, đặc khu (gọi tắt là cấp xã), đảng bộ cấp xã là hạt nhân chính trị, lãnh đạo trực tiếp, toàn diện ở xã, phường, đặc khu...

Tổng Bí thư: Vượt qua tâm lý vùng miền khi sáp nhập, hướng tầm nhìn 'đất nước là quê hương'

Tổng Bí thư Tô Lâm lưu ý khi thực hiện sáp nhập cần vượt qua những tâm lý, tâm trạng vùng miền để hướng tới tư duy, tầm nhìn rộng lớn hơn đất nước là quê hương.