Sơn La: Tôi bắt gặp những em bé này trên quốc lộ 43 thuộc huyện Gia Phù, một huyện nghèo miền núi của tỉnh Sơn La. Những chiếc xe tự chế bằng thân tre, những bộ áo quần lấm lem bùn đất nhưng không làm tắt nụ cười hồn nhiên, trong trẻo trên gương mặt các em - Ảnh: Nguyễn Ngọc Thái

Ba trẻ em nghèo ở xã Triệu Ái, huyện Triệu Phong (Quảng Trị) lấy chiếc thùng đựng bia cộng với một mảnh vải màn cũ chơi trò múa lân mùa Trung thu năm nay - Ảnh: L.Đ.Dục

Nhưng không vì thế mà thiếu đi những nụ cười hồn nhiên trên gương mặt các em. Không có đầu lân xanh đỏ và ông địa mặt hề thì có hề chi, với chiếc hộp giấy đựng bia, trong trí tưởng tượng của các em nó là một chiếc đầu lân với đuôi lân là tấm vải màn cũ kỹ buộc tạm.

Với nhịp gõ của “chiếc trống” làm từ mấy mẫu gỗ ghép lại, các em cũng có hẳn một màn múa lân sôi động trên con đường quê nghèo khó để mừng trung thu theo kiểu của các em.

Tôi đã chụp bức ảnh này rất tình cờ trên đường đi công tác, cũng như những tấm hình đầy ắp niềm vui thơ bé mà các bạn đọc, phóng viên, công tác viên của Tuổi Trẻ gửi về tòa soạn trong những ngày này.

Khi ở những siêu thị sáng choang đèn điện, nhiều em bé ôm vào lòng đồ chơi tiền triệu, những tấm bánh trung thu bạc trăm rồi có khi vứt mốc meo trong tủ, thì cũng có hàng vạn trẻ em khác cùng trang lứa đang tự mình vui với món đồ chơi tự làm, không chỉ những em bé vùng sâu hay rẻo cao, ngay cả những trẻ nghèo ở thành phố vẫn vui với món đồ chơi do các em tự sáng tạo.

Trong phóng sự ảnh này có thể thấy những chiếc xe đồ chơi tự chế của các em bé ở vùng cao Sơn La, hay chiếc “điện thoại” làm bằng hai vỏ lon sữa bò của các em bé Tây nguyên. Trẻ em bao giờ cũng sáng tạo.

Chiếc xe đồ chơi của những em bé nghèo ở huyện Tây Trà (Quảng Ngãi) và em bé tại Sủng Là (Hà Giang) đều chung một “nguyên liệu”: đấy là các em lấy vỏ bình nhớt cũ làm thân xe và dùng nắp chai hay cắt khoanh gỗ làm bánh xe.

Niềm vui của các em bé ở đảo Lý Sơn là chiếc thuyền tự tạo bằng xốp biển, còn với chiếc vỏ xe đạp đã cũ, những em bé phường 3 (quận 11, TP.HCM) say mê với “chiếc xe đồ chơi một bánh” của mình dù những em bé này sống cạnh công viên Đầm Sen, một trung tâm vui chơi dành cho trẻ em thành phố.

Trong khi nhiều bậc phụ huynh chốn thành thị đang lo lắng về sự tăng cân và căn bệnh béo phì của con mình thì trước bệnh suy dinh dưỡng của trẻ em rẻo cao, có những nhà hảo tâm đang lặn lội vận động để chỉ mong mang đến cho những đứa trẻ miền núi mỗi tuần vài bữa “cơm có thịt”.

Trung thu lại về!

Nhưng nếu vầng trăng trung thu rải đều ánh sáng đêm rằm cho tất cả mọi người một cách công bằng thì món quà trung thu lại không được chia đều cho tất cả trẻ em. Những đứa trẻ quê nghèo vẫn vui vẻ hồn nhiên.

Nhưng chúng ta, những người lớn, trước những hình ảnh này chắc chúng ta không thể cười hồn nhiên như các em bé quê nghèo này được.

Quảng Ngãi: Những đứa trẻ ở thôn Cổ Lũy, xã Nghĩa Phú, huyện Tư Nghĩa (Quảng Ngãi) chơi trò bập bênh bằng những tấm ván đóng tàu đánh cá - Ảnh: Tiến Thành

TP.HCM: Những đứa trẻ sống gần kênh Cầu Mé (phường 3, quận 11, TP.HCM) vui đùa cùng những chiếc lốp xe cũ - Ảnh: Nguyễn Quang

Gia Lai: Bé Siu Toan và bé H’Nhâm (trái) chơi trò gọi điện thoại bằng ống bơ ở làng Plei Ốp, TP Pleiku (Gia Lai) - Ảnh: Hồ Anh Tiến

Lào Cai: Hai em Sùng A Chung và Chàng A Ký 13 tuổi, dân tộc Mông, ở bản Hòa Sú Pản 1, xã Xứ Pán, Sa Pa (Lào Cai) thả dốc “chiếc xe máy” bằng gỗ - Ảnh: Lê Bích

Hòa Bình: Hai chú bé ở Thung Nai, huyện Cao Phong (Hòa Bình) với sợi dây thừng nhặt được và đã lấy gỗ tự đẽo thành con quay đang say sưa chơi trước khu đất trống - Ảnh: Dương Bình

Đắk Lắk: Trẻ em ở buôn MLeng, xã Cư Mta, huyện M’Đrắk (Đắk Lắk) chơi trò nhảy dây trước hiên nhà - Ảnh: Tiến Thành

Quảng Ngãi: Các em nhỏ ở huyện miền núi thuộc xã Trà Phong, huyện Tây Trà (Quảng Ngãi) đã tự “sản xuất” xe đồ chơi một cách rất sáng tạo. Các em đi nhặt chai Comfort, chai nước tẩy về rồi cắt làm phần thân xe, bánh xe được cắt từ những chai nước ngọt mà người đi đường vứt lại - Ảnh: Trác Lực Rin

Quảng Ngãi: Những chú bé ở huyện đảo Lý Sơn tự chế ra những chiếc canô, tàu thủy bằng xốp biển - Ảnh: Ngô Công Hoàng

Hà Giang: Em bé dân tộc ở bản Sủng Là (Hà Giang) cắt khoanh gỗ tròn để làm bánh xe cho chiếc ôtô từ bình nhựa đựng dầu xe máy bỏ đi - Ảnh: Lê Bích

Quảng Bình: Ở vùng miền núi cao hẻo lánh xa xôi phía tây Quảng Bình, cuộc sống tinh thần của các em nhỏ còn thiếu thốn đủ bề, ngoài tivi ra thì không có điểm vui chơi giải trí mang tính cộng đồng nào. Thế là mấy cậu bé nghĩ ra trò chơi trượt tuyết, đường trượt là con dốc trước nhà ông trưởng bản, máng trượt được làm từ chiếc can nhựa đã hỏng và mấy mo cau già - Ảnh: Phạm Văn Thức