Phóng to

Một đám cưới tập thể của 8X - Ảnh: Baidu

“Tam thập nhi lập”, theo Khổng Tử, là khi đến 30 tuổi phải đối mặt với tất cả khó khăn, sóng gió của cuộc đời. Ngày nay, theo điều tra của Tuần san 21CN về khái niệm “lập”, 26% cư dân mạng cho rằng 30 tuổi phải là người có trách nhiệm với gia đình và xã hội; 23% cho rằng phải độc lập về vật chất và không nhờ vả cha mẹ, thậm chí phải có công việc ổn định, có xe hơi...

Đối mặt áp lực từ nhiều phía

Tốt nghiệp đại học năm 2007, Phạm Kế Huy (26 tuổi) đến Bắc Kinh làm biên tập viên cho một website, thu nhập 8.000 NDT/tháng (khoảng 20 triệu đồng), tương đối cao so với bạn bè cùng lứa. Cho đến một hôm Huy phát hiện mình đã qua ngưỡng 25 tuổi, cái tuổi mọi người thường mua nhà, lấy vợ... Nhưng giá nhà ở thủ đô cao ngất ngưởng, giá thuê nhà cũng thuộc hàng top ở châu Á. Huy bắt đầu lo sợ vì tiền lương mỗi tháng không thể mua được 1m2 nhà. Về hôn nhân, anh cho rằng “không nhà, không xe thì đừng mơ lấy được các cô gái ngày nay”. Thế là cuối năm 2009 Huy quyết định rời khỏi Bắc Kinh.

Theo điều tra gần đây của tờ Đô Thị Sán Đầu, 56% số 8X được hỏi cho rằng họ cảm thấy chóng mặt vì có quá nhiều áp lực, không đủ tự tin; 19% cho rằng tuổi trẻ là vốn sống, chỉ cần có chí thì có thể “lập”; 25% chỉ biết cố gắng tự lập, nhưng trước mắt cần sự giúp đỡ của gia đình. Điều đó cho thấy hơn 50% số người được điều tra chưa chuẩn bị cho năm “nhi lập” của mình.

Tuần san 21CN cho rằng về đời sống vật chất, giấc mơ của 8X khó thành hiện thực. Họ khó thoát khỏi số phận sống trong căn hộ chật hẹp ở các thành phố lớn, vẫn đứng giữa ngã ba đường với hai bàn tay trắng. Bài hát ưa thích của 8X là Chết cũng phải yêu được cải biên thành Chết cũng không mua nhà. Tin tức ưa thích của họ là “một cô gái 8X không mua nổi nhà, dọn vào nhà vệ sinh công cộng tá túc”.

Theo điều tra, thời gian công tác của 8X từ 3-5 năm hay 5-10 năm, trong đó có đến 50% thường xuyên chuyển chỗ làm, mỗi năm một lần hay nhiều lần. Gánh nặng của những đôi vợ chồng con một, phụng dưỡng cha mẹ hai bên đang ngày càng nặng nề. Do lương bổng thấp, có đến 60% được hỏi sợ trách nhiệm với gia đình. Có những người không cảm thấy xấu hổ khi phải nhờ vả cha mẹ, xem đó là phúc đức khi được cha mẹ giúp đỡ.

Hiện tượng “tam thập nhi bất lập” ở thế hệ con một ngày càng rõ ràng, vì xã hội Trung Quốc đang xuất hiện tình trạng kéo dài thời thanh xuân, hay còn gọi là xu hướng không muốn trở thành người lớn.

Phát biểu trên Tuần san Chinanews, chuyên gia xã hội học, giáo sư Hạ Học Loan (Đại học Bắc Kinh) cho rằng việc thiếu được tín nhiệm, không có cảm giác sở hữu chính là nguyên nhân khiến lớp trẻ cảm thấy mất an toàn. “Họ có quá nhiều tự do lựa chọn, nhưng khó xác định công việc ổn định, không tìm được điểm tựa. Kết quả là họ không thể thích ứng, tự đánh mất nhiều cơ hội” - chuyên gia này nói.